1Psy Meth d1: 1.1 + 1.2.

Vasthoudendheid /tenacity

=idee/geloof wordt vastgehouden omdat het eerder als waar is aanvaard

~niet-wetens. meth.

->gewoonte/bijgeloof

->kan fout zijn, moeilijk corrigeren (men klampt zich eraan vast, zelfs ondanks tegenbewijs)

Intuïtie

=informatie aanvaard obv buikgevoel
~niet-wetens. meth.

 

-Gebruik:

1) Het “voelt juist aan”

2) Snelle manier vragen beantwoorden

3) Moeten uitspraak doen, hebben 0 info: dan vaak intuïtie

4) Ethische/morele dilemma’s: vaak via intuïtie opgelost

  (bv: abortus ja/nee) …

 

-Probleem:

 ->geen manier onderscheiden accurate & foutieve info

Autoriteit

=info als waar aangenomen omdat het komt van expert of autoriteit

 ~niet-wetens. meth.

 ->bv: google (>experten)

 

-Gebruik:

 ->goed startpunt kennis vergaren (snel + makkelijk)

 ->gevaar: methode van geloof

 

-Problemen:

 1) Niet altijd accurate info

 2) Info kan gebiast zijn (subj. opinie)

 3) Expertise gegeneraliseerd nr andere domeinen

  ->bv: acteur≠parfumexpert

 4) Expert is niet echt een expert

 

 =>altijd verifiëren! (kritisch nadenken & verder doorzoeken)

Methode van geloof

=blind vertrouwen info >autoriteitsfiguur zonder zelf kritisch na te denken

 Bv: kinderen geloven ouders

Rationalisme

=info als waar aangenomen dr logisch redeneren (antw. zoeken via logisch redeneren obv assumpties/premissen)

 ~niet wetens. meth. (maar ietsje meer betrouwbaar)

 

-Gebruik: premissen (gekende feiten) ->logica gebruiken

 ->logische conclusie

 ~rationele meth. start pas NA de premissen (enkel verder denken richting conclusie)

Voordeel

 ->Als premissen juist + logica correct toegepast =>concl. sws juist

 

Nadelen

 1) Premissen niet altijd juist (ook niet geverifieerd)

 2) Mensen kunnen slecht logisch redeneren

Bv rationalisme

Premissen

1) Beangstigende ervaring met hond meemaken zorgt vr angst voor honden i/d toekomst

2) Amy is bang voor honden

 

Conclusie

Amy heeft beangstigende ervaring met hond meegemaakt

Argument

=groep premissen dat logisch gecombineerd worden tot een conclusie

 ->premissen=feiten/assumpties dat als waar aangenomen worden

Empirie

=vragen beantwoorden obv directe observaties of persoonlijke ervaringen

 ->alle kennis verworven dr zintuigen & ervaringen (bv: je voelt simpelweg: in zomer is het warmer dan in winter)

 ~niet-wetens. meth. (mr ietsje meer betrouwbaar)

 

OBSERVATIE, probleem:

 =>onze waarneming/interpretatie vd wereld niet altijd correct

1) Sensorische ervaring kan ons misleiden (bv: optische illusies)

2) Invloed voorkennis, verwachtingen, gevoelens, overtuigingen op perceptie (waarneming gekleurd hierdoor)

3) Misinterpretatie sensorische ervaring

4) Kost tijd

 ->alle opties uitproberen bij empirische meth.: trail-and-error

5) Kan gevaarlijk zijn (bv: giftige vs eetbare paddenstoelen?)

Voorbeeld rationalisme & empirisme

-Geen vervoer voor examen?

1) Alle opties overwegen (openbaar vervoer, iemand bellen,…) -> beste kiezen =rationalisme

2) Alle opties uitproberen en dan beste kiezen=empirisme

De wetenschappelijke methode

=manier om kennis te vergaren

 ->specifieke vragen formuleren

 ->systemisch naar antwoorden zoeken

 

-Bevat elementen vd niet-wetens. methoden (combo: vermijden problemen bij individuele methoden)

-5 stappen

STAP 1

OBSERVATIE (van gedrag/andere fenomenen)

 

1) Informeel

2) Generalisatie/inductie (specifiek ->algemeen)

3) Direct vs indirect

 ->direct: neiging vloeken onderzoeken als onderzoekers zichzelf pijn deden

 ->indirect: iemand anders observeert het

Inductie

=obv enkele observaties wordt e. algemene conclusie bereikt (observaties worden gegeneraliseerd)

STAP 2

HYPOTHESES  VORMEN

 ->variabelen identificeren

 ->1 var. kiezen: hyp. hierover (voor slecths1 var verklaring zoeken, andere mogelijke verklaringen niet als onderwerp onderzoek)

Variabelen

=karakteristieken/condities die variëren binnen/tussen versch. personen

 Bv: leeftijd, gezondheidstoestand, PH, intelligentie…

Hypothese

=mogelijke verklaring die we gaan onderzoeken

 ->voorlopig, mogelijke verklaring (moet getest & kritisch geëvalueerd worden: niet definitief)

 

-Bevat beschrijving/verklaring v/e relatie tss var.

 Bv: “Vloeken bij pijn want vloeken vermindert intensiteit pijn”

STAP 3

PREDICTIES VORMEN

=toepassing hyp. op/e specifieke, observeerbare situatie

 ->1 hyp =>mogelijk aanleiding meerdere predicties

 

Elke predictie =verwijzing specifieke geb/sit. die gemeten/geobserveerd kan worden

 ->pred. moeten toetsbaar zijn

Toetsbaar

=via directe observatie kunnen aantonen of predicties juist/fout zijn

Vorming predicties

~via deductie (logisch proces, rationele meth.)

 ->obv algemene stelling conclusies over specifieke voorbeelden

 

Bv: hyp.=vloeken vermindert pijn

 1) Pred.: pp die vloeken moeten minder reactie vertonen tegen pijn

 2) Pred.: pp die vloeken hogere pijntolerantie

STAP 4

EVALUEER PREDICTIE DOOR SYSTEMATISCHE, GEPLANDE OBSERVATIE (empirische meth)

 ->feitelijk onderzoek/dataverzameling

 

Doel =faire, niet-gebiaste test vd onderzoekshypothese (door observeren of pred. correct is)

 ->los v. subjectieve interpretatie & verwachtingen: OBJECTIEF (~doel)

 

Bv: pijnstudie: hand in ijskoud water, hoe lang volhouden (pijntolerantie)

->C1: vloekwoord herhalen

->C2: neutraal woord herhalen

STAP 5

GEBRUIK OBSERVATIES OM HYP. TE ONDERSTEUNEN, WEERLEGGEN OF HERSPECIFIËREN

->vgl obs. met predicties (obv hyp.)

->terug naar stap 2: hyp. vorming

(fout opmerken ->hyp. ->opnieuw beginnen)

Wetens. methode

=circulair proces

=serie v. stappen die steeds opnieuw doorlopen worden

 ->altijd in beweging & ontwikkeling (kennis verandert doorheen jaren)

 ->spiraal want vergaarde kennis groeit steeds

3 belang. principes wet. meth.

1) Wetenschap=empirisch

 =antw. zoeken obv observaties, obs. zijn:

 1. Gestructureerd

  ~bieden duidelijke ondersteuning/weerlegging vd hyp.

 2. Systematisch

  ~uitgevoerd in set condities zodat vraag accuraat beantwoord kan worden

2) Wetenschap=openbaar

 =wetens. moet repliceerbaar/verifieerbaar zijn

 ->peer review, gedetailleerde beschrijving methode vereist

 

3) Wetenschap=objectief

 =geen invloed biases & opinies wetenschapper op resultaten studie

 Bv: blind procedure

Peer review

=andere wetenschappers evalueren ond. voordat het gepubliceerd wordt

Blind procedure

=onderzoekers die obs. verzamelen zijn blind vr/d details vd studie

Wetens. <-> pseudowetens.

Pseudowetenschap:

1) Ontbreken empirische evidentie

 Bv: astrologie ~puur obv intuïtie

 

2) Geen toetsbare/weerlegbare hyp.

 ->evidentie tegen theorie genegeerd (of wegverklaard zonder theorie aan te passen)

 

3) Obv subjectief bewijs

 ~”handpicking” succesverhalen (gefaalde verhalen vergeten)

 

4) Stagneert

 =onveranderd door de jaren heen (negeert kritiek op theorie)

 

5) Niet obv vorig onderzoek

 ~niet verder bouwen, theorie ontstaan volledig nieuw & op zichzelf zonder bewijs

 ->vaak: vaag wetenschappelijk jargon hanteren zodat het wetenschappelijk lijkt

Stappen

1) Observatie v. gedrag/andere fenomenen

2) Hypotheses vormen

3) Predicties vormen

4) Evaluatie predicties door observatie

5) Door obs. hyp. ondersteunen, weerleggen/herspecifiëren