3. Politieke filosofie

Politiek

de organisatie van het menselijk samenleven door middel van macht

Politieke filosofie

stelt de vraag: “hoe wordt macht over een samenleving uitgeoefend en hoe behoort dat te gebeuren?”

houdt zich bezig met alles wat samenleven in groep betreft

rechtvaardigheid

betreft de rechten en goederen die we elkaar toestaan te hebben, en de manieren waarop we aan die rechten en goederen komen

Naturalisme

het goede leven ligt in de aard (natuur) van de mens/het universum

men moet leven in overeenstemming met de natuurlijke orde der zaken

• onderzoek naar wat de natuur van die dingen is

• veronderstelling dat de natuur ook te kennen is

• natuurlijk gezag is onbetwistbaar

monarchie

een persoon regeert voor algemeen belang

tirannie

een persoon regeert voor eigen belang

aristocratie

enkelen regeren voor algemeen belang

oligarchie

enkelen regeren voor eigen belang

politeia

allen regeren voor algemeen belang

democratie

allen regeren voor eigen belang

Conventionalisme

natuur bepaalt niet wat het goede leven is

dialoog en discussie over onderlinge afspraken

gezag staat open voor discussie

conventies

betwistbare afspraken

contracttheorie

beschouwt onderlinge verplichtingen die mensen in een maatschappij tegenover elkaar hebben als een contract, gesloten tussen mensen die aanvankelijk in een natuurstaat zonder autoriteit leefden

maatschappelijk contract

Rousseau

recht op eigendom => sociale ongelijkheid

rijken/machtigen overtuigden rest om hun bezit te erkennen

vorming van sociale machtsongelijkheid

sociaal contract

Rousseau

alternatief op maatschappelijk contract

privébezit => collectief

samenleving bestuurd door allen (algemene wil)

distributieve rechtvaardigheid

verdeling van gemeenschappelijke goederen aan onderdanen op basis van

• gelijkheid

• verdienste

• behoefte

vereffenende rechtvaardigheid

tussen individuen, betreft privébezit

• ruilende

• retributieve

3 argumenten voor dat politieke macht iedereen in gelijke mate toebehoort

1. ieder mens heeft belang bij het besturen van de staat

2. dat belang is voor iedereen gelijk

3. het is mogelijk gelijke belangen gelijk te vertegenwoordigen

moreel pluralisme

het accepteren van meerdere visies op het goede

libertarisme

1. mensen hebben liberale grondrechten die onschendbaar zijn

2. sociale rechtvaardigheid = vereffende rechtvaardigheid (sociaaleconomische ongelijkheid is gerechtvaardigd als ze gevolg is van verdienste)