Ap Q1

Kontinente

Pinakamalaking masa ng lupa sa ibabaw ng daigdig

Continental Drift Theory

Ipinanukala ni Alfred Wegener noong 1912.
Ang mga kontinente ay umuusad palayo.

Pangaea

Ayon kay Alfred Wegener, dating iisang masa ng lupa ang mga kontinente.
Pangaea = All earth

Panthalassa

Pinalilibutan ng iisang karagatan ang Pangaea.
Panthalassa = All sea

Gondwanaland at Laurasia

Nabasag ang Pangaea at nagkaroon ng dalawang malaking umbok ng lupa, tinawag ito na Gondwanaland at Laurasia.

Binuong kontinente ng Laurasia

Asia, Europe, at North America

Binuong kontinente ng Gondwanaland

Africa, Antarctica, Australia, at South Americaa

Plate Tectonics Theory

Nakatuntong ang mga kontinente sa tectonic plate na gumagakaw sa tatlong direksyon.

Crust

Panlabas, manipis at matigas, tahanan ng mga kontinente at karagatan

Mantle

Gitnang bahagi, mainit, gumagala ang magma dito

Core

Pinakaloob, binubuo ng bakal at nikel, may inbet at outer cove

Divergent Boundary

Kumikulos ang plate PALAYO sa isa't isa. Nagdufulot ng puwang sa lupa na maaring maging lambak o karagatan.

Convergent Boundary

NAGBABANGGAAN ang dalawang plate na maaring magdulot ng pagtaas ng lupa at pagbuo ng kabundukan.

Transform Boundary

ang mga plate ay dumadaan sa gilid ng isa't isa na kadalasang nagiging sanhi ng lindol.

Latitude

Pahalang na guhit ng globo na sumusukat sa layo ng isang lugar pahilaga o patimog mula sa equator. (0⁰ Latitude)

Longitude

Patayong guhit sa globo na sumusukat sa layo ng isang lugar silangan o kanluran mula sa Prime Meridian (0⁰ Longitude)

Klima

pangkalahatang lagay ng panahon sa isang lugar sa loob ng maraming taon.

Lokasyon

batay ito sa latitude at layo mula sa equator.

Bundok

pinakamataas na anyong lupa.
ex: Mount everest, pinakamataas na bundok sa mundo.

Bulubundukin

hanay ng mga bundok na magkakaugnay.

Himalayas

kinaroroonan ng Mount Everest

Burol (hill)

Mataas na anyong lupa ngunit mas mababa sa bundok.
ex. Chocolate Hills

Bulkan (Volcano)

Isang uri ng bundok na maaaring magbuga ng gas, apoy o mainit na putik at sumabog.
ex. Taal Volcano

Kapatagan (Plains)

Mababa, malawak at patag na lupain na maaaring taniman.
ex. Great Plains

Talampas (Plateau)

Mataas na anyong lupa na ang itaas na bahagi ay patag.
ex. Tibetan Plateau

Lambak (Valley)

Mababang lupain sa pagitan ng bundok o burol.
ex. Great Rift Valley

Pulo (Island)

Maliit na anyong lupa na napapaligiran ng tubig.
ex. Boracay

Disyerto

Isang malawak at tuyong anyong lupa na madalang ang pag-ulan.
ex. Sahara Desert

Tangway

Bahagi ng lupaing nakausli sa dagat at napalilibutan ng tubig sa tatlong gilid.
ex. Arabian Peninsula

Karagatan (Ocean)

Pinakamalawak, pinakamalaki at pinakamalalim na anyong tubig.
ex. Pacific Ocean

Dagat (Sea)

Maalat na anyong tubig na bahagi ng karagatan.
ex. Dead Sea

Ilog (River)

umaagos na tubig na nagmumula sa mga bundok at nagtatapos sa dagat.
ex. Nile River

Kipot (Strait)

Makitid na daang-tubig na nag-uugnay sa dalawang malaking anyong tubig.
ex. Bering Strait

Lawa (Lake)

Anyong tubig na napapaligiran ng lupa.
ex. Lake Baikat

Look (Bay)

Bahagi ng dagat na malapit sa kalupaan na nagsisilbing daungan ng mga barko.
ex. Bay of Bengal

Golpo (Gulf)

Malawak at malalim na bahagi ng dagat na halos napaliligiran ng lupa at may makitid na bukana.
ex. Gulf of Mexico

Talon (Waterfall)

Anyong tubig na dumadaloy mula sa mataas na lugar pababa sa mas mababang bahagi.
ex. Angel Falls

Kabihasnan

yugto ng kalagayang kaunlaran na nalinang ng isang pangkat ng taong naninirahan sa isang lugar

Maunlad na Kasanayang Teknikal

Umunlad ang pamumuhay dahil sa pagsasaka at paghahayupan. Natutong gumawa ng palayok mula sa luad.

Maunlad na Batas at Alituntunin

Kontrolin ang tubig at mapanatili ang ani. Nabuo ang pamamahalang nangasiwa sa gawain ng pamayanan—nagbigay daan sa paglitaw ng mga lungsod-estado

Dalubhasang manggagawa

May mga pangkat ng tao na naging bihasa sa paggawa ng armas at kagamitang pambahay.

Maunlad na Kaisipan

Sa paglipas ng panahon, patuloy na nalilinang ng tao ang kanilang kaisipan at kakayahang mag obserba.

Mesopotamia

Lupain sa pagitan ng dalawang ilog. matatagpuan sa pagitan ng ilog Tigris at Euphrates sa rehiyon ng Fertile Crescent.

Cradle of Civilization or Lunduyan ng Kabihasnan

umusbong ang mga sinaunang lungsod-estado at kabihasnan gaya ng Sumer, Akkad, Babylonia, Assyria at Chaldea.

Lungsod-estado

pamayanan na may sariling pamahalaan at batas pero bahagi pa rin ng mas malaking kabihasnan.

Irigasyon, kanal, at imbakan ng tubig

para harapin ang hamon kalikasan at mapangalagaan ang sakahan.

Ziggurat

Isang templo kung saan nakikipag-ugnayan sa mga diyos ang mga patesi.

Theocracy

Pamahalaan, isang sistemang pinamumunuan ng pinunong panrelihiyon.

Dinastiya

nagsimula noong naging punong militar ang mga patesi at naipasa ang kapangyarihan sa kanilang mga anak.

Division of labor

paghahati ng gawain

Cuneiform

nilikha ng mga Sumerian para magtala ng batas at kaalaman.

Sexagesimal System

para sa oras,

Aaro

para sa pagsasaka

Gulong

para sa transportasyon

Sungon I

Nagtatag ng kaunaunahang imperyo at nagpasimula ng acculturation o paghalo ng kultura.

Babylonian

pinamunuan ni Haring Hammurabi.

Code of Hammurabi

May 282 na batas na batayan ang hustisya at kaayusan.

Tiglath - Pileser I

lumawak ang imperyo

Ashurbanipal

naitatag ang unang aklatan sa daigdig—Aklatan ng Nineveh

Humina ang Assyrian

pinalitan ng Chaldean Empire sa pamumuno ni Nabopolassar.

Hanging Garden

Nebuchadnezzar II, muling sumigla ang babylon at naitatag ito. Nasakop ang Judah dahil sa Captivity. Umunlad ang astronomiya kaya tinawag na Stargazers of Babylon.

Kabihasnang Indus

umusbong sa rehiyon ng timog asya.

Talong Pangunahing Sona ng Subkontinente ng India

Hilagang kapatagan
Talampas ng Ocean
Kostal na Kapatagan

Imprastraktura at Inobasyon

Malalapad na kalsada, great bath, paggamit ng ladrilyo bricks sa mga gusali at pader.

Numerasyon at Negosasyon

Gumamit ng timbangan, panukat, at selya sa kalawak at maayos na kalakalan.

Drainage System

Napakahusay ba sistemang pag uugusan ng tubig at sewage system para sa kalinisan.

Urban Planning

Planado ang mga lungsod gaya ng Haroppa at Mohenjo-Daro gamit ang grid layout.

Sistema ng Pagsulat

May pictogram na sariling sistema ng pagsulat, ngunit hindi pa nababasa hanggang ngayon.

Aryan

Namuhay sa maliit na pamayanan na pinamunuan ng raj.

Shang Dynasty

Unang kabihasnan sa China ay umusbong dahil dito.

Oracle Bones

Mga bato o shell na ginagamit sa panghula at seremonyang panrelihiyon

Calligraphy

Sining ng maayos at magagandang simbolo; sinaunang panulat ng tsina.

Lunar Calendar

Kalendaryong batay sa galaw ng buwan para sa pagtanim at ritwal.

Bronze Casting

Paggawa ng kagamitan mula sa tinunaw na bronze tulad ng sandata at sisidlan.

Jade Carving

Pag ukit sa jade na ginagamit sa alahas o simbolo ng kapangyarihan.

Middle Kingdom

itinuturi ng mga Tsina ang kanilang lupain bilang ito at tinatawag na barbaro ang mga nakapaligid sakanila.

Kabihasnang Egyptian

-Egypt
-Nile River "Gift of the Nile" ni Herodytus
-Upper Egypt at Lower Egypt
-Pharaoh
-Memphis
-Dinastiya

Tatlong Panahon ng Sinaunang Egypt

1.Lumang Panahon o Panahon ng Pyramid
2.Gitnang Panahon o Panahon ng Maharlika
3.Bagong Panahon o Panahon ng Impiyerno

Pharaoh

Tinuring God-King at Shepherd of the People.

Hatchepsut

Kaunaunahang babaeng paraon na namuno bilang tunay na pinuno.

Thutmose III

Kilala bilang Napoleon ng sinaunang Egypt

Ramses II

Pinamunuan ang laban sa Kadesh laban sa mga Hittite.

Hieroglyphics

Sistema ng pagsulat gamit ang mga simbolo at larawan.

Polytheistic

Paniniwala sa higit na isang diyos.

Mummification

Proseso ng pag-eembalsamo ng katawan bilang paghahanda para sa kabilang buhay.

Pyramids

Napakalaking libangan ng mga paraon na gawa sa bloke ng bato.

Rosetta Stone

Batong may tatlong uri ng sulat na naging susi sa pag-unawa ng Hieroglyphics.

Book of the Dead

Kalipunan ng mga dasal at himino na ginamit sa seremonyang kaugnay ng kabilang buhay.

Hallas

Bansa

Hellen

Ninuno

Hellenic

pinagsama ang kabihasnang Asyano at Griyego sa panahon ni Alexander the great.

Pan Olympic

Patimpalak sa palakasan

Polis

Lungsod

Athens

Demokratikong polis

Sparta

mandirigmang polis

Solon

inalis ang mga pagkakautang ng mga mahihirap at ginawang ilegal ang pagkaalipin ng dahil sa utang.

Pisistratus

Ipinagtanggol ang mahihirap at ipinamahagi ang mga lupain sa mahihirap.

Cleisthenes

ostracism ang sistema ng pagpapalayas ng sinumang opisyal na mapanganib sa Athens.

Pericles

naranasan ng Athens ang tugatog ng demokrasya.

Sparta

Mandirigma