Wykład 1 - podstawowe pojęcia i definicje z zakresu terapii manualnej

Płaszczyzny anatomiczne (3) - na jakie części dzielą?

• Płaszczyzna strzałkowa → dzieli ciało na prawa i lewa strone

• Płaszczyzna czołową → dzieli ciało na przednia i tylna strone

• Płaszczyzna poprzeczna → dzieli ciało na część górna i część dolna

Płaszczyzna lecznicza w terapii manualnej

• Przez co przebiega?

• Pod jakim kątem ustawiona do linii, która przebiega od osi rotacyjnej do środka płaszczyzny stycznej/

• Z czym się przemieszcza?

• Kiedy stoi nieruchomo?

1. Przez mała powierzchnie styczna dwóch członów stawu

2. Prostym, do linii która przebiega od osi rotacyjnej do punktu stycznego członów stawu

3. Wraz z członem stawu o wklęsłej powierzchni stawowej

4. Kiedy wypukły człon stawu porusza się względem nieruchomego wklęsłego

Osie anatomiczne - w jakich płaszczyznach leżą? (3)

• Oś strzałkowa - leży w płaszczyźnie poprzecznej i strzalkowej

• Oś czołowa - leży w płaszczyźnie czołowej i poprzecznej

• Oś poprzeczna - leży w płaszczyźnie czołowej i strzałkowej

Pozycja spoczynkowa stawu?

• Jest to pozycja stawu, w której torebka stawowa jest maksymalnie rozluźniona dając dużą przestrzeń śródstawową

• Gra stawowa jest największa

• Powierzchnie stawowe mają ze sobą najmniejszy kontakt

Aktualna pozycja spoczynkowa stawu?

• Jest to pozycja spoczynkowa, która uległa zmianie w wyniku działania patologicznego wewnątrz lub zewnatrzstawowego czynnika

• Gra stawowa jest aktualnie największa

• Staw jest aktualnie najluźniejszy

Pozycja zaryglowana?

• Pozycja, w której mała wklęsła powierzchnia stawowa posiada pełen kontakt z większą wypukła powierzchnia stawowa

• Torebka stawowa i więzadła są mocno napięte

  • Trakcja powoduje nieznaczne oddalenie się od siebie dwóch członów

Osteokinematyka?

Ruch kości i kręgów

Artrokinematyka?

Ruch w stawach, pomiędzy dwoma kręgami

Ruch prosty - jaki to ruch? jakie wyróżniamy rodzaje?

• Jednoosiowy, anatomiczny

• Ruch rotacyjny, ruch translatoryczny

Ruch złożony, jaki to ruch? jakie wyróżniamy?

• Ruch wieloosiowy, funkcjonalny

• Sprzężony, kombinowany (niesprzężony)

Czym jest ruch rotacyjny? Jakie wyróżniamy rodzaje tego ruchu?

• Ruch rotacyjny to ruch wokół zdefiniowanej osi anatomicznej, odbywający się w płaszczyźnie anatomicznej. Możliwy do wykonania czynnie lub biernie.

• Zgięcie, wyprost, skłon boczny, rotacja

Ruch translatoryczny, jaki to ruch? jakie wyróżniamy?

• Jest to ruch linijny, wzdłuż osi anatomicznej w przynależnej osi anatomicznej. Ruch można wykonać jedynie biernie w małym zakresie ruchu.

• Trakcja, kompresja - translacja wzdłuż osi anatomicznej

• Translacja grzbietowa (ślizg grzbietowy) - translacja wzdłuż osi strzałkowej

• Translacja brzuszna (ślizg brzuszny) - translacja wzdłuż osi strzałkowej

• Translacja boczna (ślizg boczny) - translacja wzdłuż osi czołowej

Ruch sprzężony?

Zachodzi, gdy podczas prostego ruchu (zgięcie, wyprost), automatycznie odbywa się on wraz ze skłonem bocznym i rotacją.

• Charakteryzuje się on: większym zakresem ruchu i bardziej miękkim oporem od ruchu niesprzężonego

Ruch kombinowany - niesprzężony

• Każdy ruch, który nie jest ruchem sprzężonym

• Charakteryzuje on się: mniejszym zakresem ruchu, mniej miękkim oporem od ruchu sprzężonego

Jakie wyróżniamy ruchy w stawach kręgosłupa? Opisać (2)

• Ruch złożony (globalny) - ruch pewnego odcinka kręgosłupa, kilku kręgów, całego kręgosłupa

• Ruch segmentalny - izolowany ruch jednego kręgu w stosunku do kręgu sąsiedniego (w jednym segmencie) możliwy do wykonania tylko biernie

Czym jest segment ruchowy kręgosłupa?

Najmniejsza funkcjonalna jednostka ruchowa kręgosłupa

Do czego odnosimy nazwę segmentu?

Do wyższego kręgu

Opisywanie ruchu segmentalnego?

Zawsze opisujemy ruch kręgu wyższego względem kręgu niższego w segmencie

Toczenie z poślizgiem - kombinacja jakich ruchów?

toczenia i poślizgu

Gra stawowa - określenie b…

• Trakcja - jak do płaszczyzny leczniczej

• Kompresja - jak do płaszczyzny leczniczej

• Ślizg (brzuszny/grzbietowy/boczny) - jak do płaszczyzny leczniczej

1. Określenie badania stawu w oparciu o ruchy translatoryczne

2. Prostopadle

3. Prostopadle

4. Równolegle

Kiedy jest toczenie w stawie?

Jeśli pomiędzy dwiema powierzchniami stawowymi nowe punkty jednej powierzchni stawowej wchodzą w kontakt z ciagle nowymi punktami drugiej powierzchni stawowej

Kiedy ruch ślizgu w stawie?

Jeśli pomiędzy dwoma powierzchniami stawowymi jeden punkt jednej powierzchni stawowej wchodzi w kontakt z ciagle nowymi punktami drugiej powierzchni stawowej

Toczenie z poślizgiem może wystąpić pomiędzy?

Nieprzystajacymi, łukowatymi powierzchniami stawowymi

W jakim kierunku odbywa się komponenta toczenia w toczeniu ze ślizgiem?

W tym samym kierunku co kości

Dlaczego toczenie nie może występować bez ruchu ślizgowego?

Bo mogłoby dojść do kompresji lub podwichniecia

Reguła wklęsło-wypukla

Jeśli wklęsła powierzchnia stawowa się porusza względem wypuklej to ruch ślizgu i kości odbywa się w tym samym kierunku

Reguła wypukło-wklesla

Jeśli wypukła powierzchnia stawowa porusza się względem wklęsłej to ruch ślizgu i kości odbywa się w przeciwnym kierunku

Przez co jest likwidowana hypomobilność stawu?

Przez wykonanie translatorycznego ruchu kości

Gra stawowa?

• Ruch translatoryczny prostopadle do powierzchni leczniczej?

• Ruch translatoryczny rownolegle do powierzchni leczniczej?

• Translacja prostopadła =?

• Translacja pararelna-pararelne przesunięcie=?

• Jak można wykonać translacje?

1. Jest to bierny, prowadzony rekami terapeuty ruch, prostopadle lub rownolegle do płaszczyzny stawu

2. Trakcja, kompresja

3. Ślizg

4. Trakcja

5. Ślizg

6. Tylko biernie

Co oznacza trakcja?

Bierne działanie translatoryczne, które w wyniku siły ciagu prowadzi do oddalenia jednej kości od drugiej

W terapii manualnej stawów, trakcje przeprowadza się …. do płaszczyzny leczniczej?

prostopadle

Stopnie trakcji

• Stopień I - staw jest rozluźniony, brak widocznej separacji

• Stopień II - swoboda ruchu zniesiona, napięcie tkanek miekkich

• Stopień III - rozciąganie napiętych struktur

Podczas ustawiania stawu do wykonania trakcji jakie płaszczyzny bierzemy pod uwagę?

wszystkie płaszczyzny anatomiczne

Wzorzec torebkowy

Charakterystyczne, proporcjonalne ograniczenie określonego zakresu ruchu w stawie. Na początku wymieniamy najbardziej a potem mniej ograniczone.

• Staw ramienny: rotacja zewnętrzna - odwiedzenie - rotacja wewnętrzną

Od kiedy oceniamy jakość ruchu?

• Od rozpoczęcia ruchu do pierwszego oporu

• Od pierwszego oporu do oporu końcowego

Czym jest opór końcowy?

Tym co czuje terapeuta podczas biernego badania ruchu od pierwszego do ostatniego zatrzymania tego ruchu

Fizjologiczny opór końcowy:

• Miękki, opór elastyczny -

• Mocny, elastyczny -

• Twardy, elastyczny

1. wynika z elastyczności tkanek miękkich

2. ruch ograniczony jest w wyniku napięcia torebki stawowej

3. występuje, gdy chrząstka napiera na kość

Patologiczny opór końcowy?

Opór końcowy odbiega od fizjologicznego

Mobilizacja?

Jest to ruch bierny wykonywany w taki sposób i z taka prędkością, ze przez cały czas pacjent ma nad nim kontrolę i może go zatrzymać jeśli wyrazi taka chęć

Manipulacja

• Ruch bierny, w skład którego wchodzą pchniecie o dużej prędkości oraz malej amplitudzie, zachodzące wewnątrz anatomicznej/fizjologicznej bariery w stawie

• Prędkość ruchu jest tak duża ze pacjent nie jest w stanie zapobiec ruchowi