Strafrecht week 1, les 1 P1

Wat houden sancties in?

Een sanctie is een reactie op ongeoorloofd gedrag (meestal van overheidswege), en wordt opgelegd door een rechter die heeft geconstateerd dat een verdachte een strafbaar feit heeft begaan, maar soms ook door een OvJ (bvb strafbeschikking).

Verschil tussen straffen en maatregelen

• Straffen:

1. Wordt vergelding mee beoogd → door de veroordeelde te treffen in het belang dat hem dierbaar is

2. Heeft ook preventie als doel → afschrikking om hetzelfde nogmaals te plegen

3. Het moet anderen die ervan hebben gehoord ook weerhouden om dat feit te plegen (afschrikking)

• Maatregel

1. Heeft als doel de samenleving te beveiligen of rechtsherstel te bewerkstelligen

Wat is de strafbedreiging?

Dat is de maximale straf die er volgens het wetboek van strafrecht voor een bepaald feit kan worden opgelegd

In welk artikel worden de (mogelijke) op te leggen straffen genoemd?

9 Sr

Waar staat of je bepaalde straffen kan/mag combineren of vervangen?

Artikel 9 lid 2 (voorwaarde taakstraf), lid 3 en 4 (combinaties) lid 5 (bijkomende straf mag apart zonder hoofdstraf of samen met andere hoofdstraffen worden opgelegd)

Waar is de toepassing van maatregelen geregeld?

In de artikelen 36a-38z Sr

Wat moet je doen als je wil weten of een bijkomende straf mag worden opgelegd?

Je gaat dan naar het betreffende geschonden wetsartikel, en dan ga je helemaal naar voren of naar achteren bij de titel waar dat wetsartikel bij hoort om te kijken wat er precies gezegd wordt m.b.t. bijkomende straffen

Welke maatregelen kennen we in ons WvSr?

Art. 36b

Art. 36e

Art. 36f

Art. 37a

Art. 38

Art. 38m

Art. 38v

Art. 38z

Hoe wordt een straf/maatregel bepaald?

In relatie met de criminologie/penologie:

• Vergelding/leedtoevoeging

• Beveiliging van de maatschappij

• Rechtsherstel

• Generale preventie

• Speciale preventie

• OM en rechters baseren het opleggen van straffen/maatregelen (mede) op de richtlijnen OM en LOVS

Gevangenisstraf

• Staat in artikel 10 Sr

• Bij misdrijven

• Lid 2 en lid 4 van artikel 10 Sr geven de minimum en maximum straf (zie deze leden jo artikel 18 lid 1 Sr voor hechtenis)

• Doel - veilige terugkeer in de samenleving

• Voorwaardelijke (gevangenis)straf → zie artikel 14a Sv e.v.

Hechtenis

Vrijheidsbenemende straf voor overtredingen en enkele misdrijven (is iets anders dan voorlopige hechtenis)

1. Wat is voorwaardelijke invrijheidstelling en waar is het geregeld

2. duur

3. uitzonderingen

4. waar wordt naar gekeken bij vi

5. algemene voorwaarden?

6. wordt voorarrest meegenomen?

7. Wie is verantwoordelijk?

8. Kan een vi herroepen worden?

1. Voorwaardelijke vrijheidsstelling is geregeld in artikel 6:2:10 Sv e.v. Het houdt in het eerder vrijkomen indien er een gevangenisstraf is opgelegd (maar hier zitten voorwaarden aan).

2. In lid 1 is geregeld hoe lang iemand minimaal gezeten moet hebben indien hij/zij voor voorwaardelijke vrijheidsstelling in aanmerking komt.

3. uitzonderingen zijn genoemd in lid 2

4. genoemd in lid 3

5. zie artikel 6:2:11 Sv (tijdens proeftijd; duur staat in artikel 6:1:18 lid 2 Sv

6. wanneer een verdachte een periode in voorarrest heeft doorgebracht, moet deze periode volgens artikel 27 Sr in mindering worden gebracht op de duur van de ten uitvoer te leggen straf (zie wel artikel 56a Sv)

7. Het OM; zie artikel 6:2:12 Sv en ook artikel 6:3:14 lid 1 sub a sub 5 en 6:3:15 Sv

8. Ja, zie artikel 6:2:13a Sv

Taakstraf

1. Doel?

2. Wanneer kan een taakstraf worden opgelegd?

3. Inhoud en duur taakstraf?

4. Wat gebeurt er als iemand de taakstraf niet of niet voldoende verricht?

5. Kan dit alleen door de rechter worden opgelegd?

1. Voorkomen van recidive

2. Zie artikel 9 lid 2 + 4 Sr en artikel 22b Sr (taakstrafverbod; let op uitzondering lid 3 !!!!)

3. Zie artikel 22c Sr (en 6:3:1 e.v. Sv)

4. Dan wordt deze volgens artikel 22d Sr in vervangende hechtenis gezet.

5. Nee, kan ook door de OvJ in bepaalde gevallen → artikel 257a lid 2 sub a Sv/74 lid 2 sub f Sr

Geldboete

1. Waar geregeld?

2. Wat is het minimum/maximum?

3. Wordt bij oplegging nog rekening gehouden met verdachte?

4. Is het mogelijk om de geldboete in termijnen te betalen en is er een deadline om te betalen?

5. Wat als iemand niet betaald en verhaal van het geld onwenselijk is? (en hoe lang duurt dat)

6. Door wie kan het naast de rechter ook worden opgelegd?

1. 23 Sr

2. Minimum zie artikel 23 lid 2 Sr, voor maximum zie geschonden artikel zelf (zie lid 3)

3. Ja, zie artikel 24 Sr

4. Ja, zie artikel 24a Sr en 6:4:1 Sr (en 6:4:2 lid 2 Sv)

5. Dan kan er, i.p.v. een geldboete, voorlopige hechtenis ten uitvoer worden gelegd (6:4:3 lid 4 Sv) → duur = 24c (lid 3) Sr

6. Naast de rechter ook de OvJ → artikel 257a lid 2 sub b Sv/74 lid 2 sub a Sr

Verbeurdverklaring

• Waar geregeld?

• Wat is het doel/wat houdt het in?

• Wordt er rekening gehouden met een lager inkomen?

• Artikel 33 Sv e.v.

• Het treffen van de veroordeelde in zijn vermogen. Bepaalde in de wet aangeduide voorwerpen (zie 33a Sr) kunnen aan de veroordeelde ontnomen worden. Deze worden verkocht, waarbij de opbrengt naar de Staat gaat.

• Zie het draagkrachtbeginsel (artikel 33 lid 2 jo 24 Sr)

Ontzetting van rechten

• Waar geregeld?

• Wanneer mag dit?

• Wat als iemand het toch nog doet?

• Artikel 28 Sr

• Mag alleen indien dit in de wet is aangegeven

• Als iemand door een rechterlijke uitspraak uit zijn recht is ontzet en dit recht toch nog uitoefent, dan levert dit een strafbaar feit op (zie artikel 195 Sr)

Openbaarmaking rechtelijke uitspraak

• Waar geregeld?

• Wanneer?

• Artikel 36 Sr

• Mag alleen als dit in de wet is aangegeven

Moet voor een maatregel op te leggen er ook een andere soort straf zijn opgelegd?

Nee. Maatregelen kunnen tezamen met een straf of een andere maatregel worden opgelegd, maar ook zelfstandig

Onttrekking aan het verkeer

• Waar geregeld?

• Wat houdt het in? (en welke dingen kunnen dan?)

• Kan ook door OvJ?

• 36b Sr

• Een voorwerp in beslag nemen en niet teruggeven, omdat bezit van dit voorwerp verboden of strafbaar is. De voorwerpen zijn genoemd in artikel 36c Sr.

• Ja, zie artikel 257a lid 2 sub c Sv/74 lid 2 sub b Sr.

Ontnemingsmaatregel

• Waar geregeld?

• Wat houdt het in?

• Bijzonderheden procedure?

• Wat als iemand niet betaald?

• 36e Sr

• Het uit strafbaar verkregen profijt (wederrechtelijk verkregen voordeel) ontnemen

• Kan na veroordeling van de verdachte een afzonderlijke procedure over gevoerd worden (zie artikelen 511b-511i Sv). Daarnaast moet er vaan een strafrechtelijk financieel onderzoek (SFO) voor gevoerd worden (zie artikelen 126 - 126 fa Sv)

• Dat kan iemand mogelijk gegijzeld worden (zie lid 11)

Schadevergoedingsmaatregel

• Waar geregeld?

• Wat houdt het in?

• Wat als iemand niet betaald?

• Artikel 36f Sr

• Verdachte moet het vastgestelde bedrag (door de rechter) betalen aan de staat, die het bedrag weer aan het slachtoffer uitkeert

• Niet betalen = mogelijkheid tot gijzeling (zie lid 5 jo 6:4:10 Sv)

TBS

• Algemene vereisten voor TBS?

• Welke 2 soorten/modaliteiten van tbs bestaan er?

• Duur en verlenging TBS waar?

• Combinatie met gevangenisstraf?

• Artikel 37a lid 1 sub 1 en 2 + lid 3 (advies door gedragsdeskundige, waaronder 1 psychiater)

• 1. Artikel 37b Sr (TBS met verpleging van overheidswege (met dwangverpleging). 2. Artikel 38 en 38a Sr = TBS met voorwaarden → mogelijke worden genoemd in artikel 38a lid 1 Sr (geen gevaar voor anderen, maar wel behandeling nodig)

• 38d en 38e Sr

• 37a lid 2 en 37b lid 2 Sr: uitgangspunt = eerst de gevangenisstraf uitzitten, dan pas TBS

Plaatsing in een inrichting voor stelselmatige dader

• Wat houdt het in?

• Voorwaarden?

• Duur?

• Bestaat er een voorwaardelijke variant?

• Bij toepassing van deze maatregel, kan een veroordeelde maximaal 2 jaar vastgehouden worden. Dit is vaak niet alleen in een cel, soms is er volgt de betreffende ook bepaalde cursussen m.b.t. bepaald gedrag

• Zijn geregeld in artikel 38m Sr (5)

• 38n Sr (ten hoogste 2 jaar)

• Ja, zie artikel 38p Sr

Vrijheidsbeperkende maatregel

• Waar geregeld + wat houdt het in?

• Geregeld in de artikelen 38v tm 38z Sr, houdt in dat iemand zich op bepaalde plekken niet meer mag bevinden of bepaalde dingen niet meer mag doen. Tevens kan er ook een meldplicht opgelegd worden (zie voor inhoud lid 2)

Moet er altijd door de rechter een straf opgelegd worden?

Nee, de rechter kan ervoor kiezen om geen straf op te leggen als deze van oordeel is dat de verdachte het feit heeft gedaan = rechterlijk pardon ingevolge artikel 9a Sr.

Welke 4 vragen moet de rechter in de praktijk nalopen voordat deze een straf oplegt?

O.b.v. artikel 351 Sv

1. Moet er een sanctie worden opgelegd?

2. Wat voor sanctie moet er worden opgelegd?

3. Wat is een passende strafmaat?

4. Wordt de sanctiemodaliteit toegepast?

Welke 3 soorten samenloop van strafbare feiten zijn er?

1. Eendaadse samenloop (artikel 55 Sr)

2. Meerdaagse samenloop (artikel 57 Sr)

3. (soort van derde variant) voortgezette handeling (artikel 56 Sr)

Eendaadse samenloop

• Wanneer is het sprake van?

• Indien een gedraging meerdere (soortgelijke) strafbare feiten oplevert. Een voorbeeld is bvb iets stelen (brommer) en het dan witwassen.

Meerdaadse samenloop

• Bij welke 3 soorten situaties?

• Antwoord:

1. Meerdere op zichzelf staande feiten worden gelijktijdig berecht (in 1 cumulatieve tenlastelegging)

2. Een gedraging met meerdere gevolgen of objecten (denk aan een verkeersongeval met meerdere slachtoffers of het bezit van meerdere vuurwapens

→ meerder feiten na elkaar begaan

→ als gevolg van 1 ongeoorloofd wilsbesluit

→ levert meerder strafbare feiten op met gelijksoortige strekking

3. Een gedraging die binnen meerdere strafbepalingen valt met ongelijksoortige strekking (dus iemand door een ruit heen slaan is zowel mishandeling als zaakbeschadiging)

Voortgezette handeling

• Wat houdt het in en wat zijn de rechtsvoorwaarden?

• Meerdere strafbare feiten (die als op zichzelf staande delicten moeten worden beschouwd maar welk in zodanig verband met elkaar staan) in 1 golf achter elkaar plegen

Rechtsvoorwaarden:

1. Meerdere feiten die na elkaar zijn begaan (dus niet gelijktijdig maar ook niet te lang van elkaar af)

2. Als gevolg van 1 ongeoorloofd wilsbesluit

3. Leveren meerdere op zichzelf staande strafbare feiten op met een gelijksoortige strekking

Stel je voor iemand krijgt straf, maar daarna wordt er nog een straf opgelegd voor iets dat vlak voor het delict waarvoor hij al straf had gekregen is gebeurd. Kan de samenloonregeling dan alsnog worden toegepast?

Ja, zie artikel 63 Sr !!

Ad informandum

• Wat is het?

• Doel?

• Wanneer kan dit?

• Een wijze van afdoen van strafzaken die niet in de wet is geregeld

• De zaken worden niet ten laste gelegd, maar de rechter houdt bij de strafmaat van de (wel) tenlastegelegde feiten wel rekening met de ad informandum gevoegde zaken.

• Ciriteria die uit de rechtspraak volgt (in 2 gevallen):

1. Als de verdachte ter terechtzitting is verschenen:

a.     De gevoegde feiten zijn door de verdachte ter terechtzitting onvoorwaardelijk en ondubbelzinnig erkend;

b.    De officier van justitie heeft verklaard ter zake van die feiten geen aparte strafvervolging te zullen gaan instellen (HR 12 november 1985, NJ 1986, 421).

2. Bij verstekzaken

a.     De verdachte weet voor de terechtzitting dat de ad informandum zaken ter terechtzitting door de officier van justitie ter sprake zullen worden gebracht;

b.    Deze feiten zijn door de verdachte elders dan ter terechtzitting (bijvoorbeeld bij de politie of bij de R-C) erkend;

c.     Verdachte mag ervan uitgaan dat de officier van justitie voor de gevoegde feiten niet meer zal vervolgen.