Natuurkunde - Hoofdstuk 4: Beheersen. | Quizlet

Kracht

Een vectorgrootheid die een voorwerp kan vervormen of versnellen (een duw of trek). Eenheid: Newton (N).

Wisselwerking

Twee voorwerpen oefenen altijd even grote, maar tegengestelde krachten op elkaar uit (3e wet van Newton).

Aangrijpingspunt

Het punt waar een kracht op een voorwerp werkt.

Vectorgrootheid

Een grootheid met grootte en richting (bijv. kracht, snelheid).

Krachtenschaal

Schaal waarmee krachten in een tekening worden weergegeven (bijv. 1 cm = 10 N).

Spierkracht

Kracht uitgeoefend door spieren (bijv. tillen van een doos).

Veerkracht

De kracht die een veer uitoefent bij uitrekking of indrukking (Hooke's wet: Fv = C · u).

Veerconstante (C)

Stugheid van een veer (N/m).

Spankracht

Kracht in een touw of kabel (werkt langs het touw, trekt aan voorwerpen).

Zwaartekracht (Fz)

Aantrekkingskracht van de aarde op een massa (Fz = m · g).

Valversnelling (g)

Versnelling door zwaartekracht (≈ 9,81 m/s²).

Zwaartepunt

Het punt waar de zwaartekracht lijkt te werken.

Gewicht (gewichtskracht)

De kracht waarmee een voorwerp op een ondersteuning drukt (gelijk aan Fz als er geen versnelling is).

Normaalkracht (Fn)

Kracht loodrecht op een contactoppervlak (tegenwerkend aan gewicht).

Actiekracht

Kracht die een voorwerp uitoefent op een ander.

Reactiekracht

Tegengestelde kracht volgens de 3e wet van Newton.

Derde wet van Newton (actie = -reactie)

Als voorwerp A een kracht uitoefent op B, oefent B een even grote, tegengestelde kracht uit op A.

Schuifwrijvingskracht

Weerstand bij glijden, hangt af van normaalkracht en wrijvingscoëfficiënt (Fw = μ · Fn).

Rolweerstand Kracht

Weerstand bij rollen (afhankelijk van ondergrond en normaalkracht).

Luchtweerstandskracht

Luchtweerstand bij beweging (afhankelijk van snelheid, vorm en frontaal oppervlak).

Krachtevenwicht

De som van alle krachten is nul (geen versnelling).

Samenstellen van krachten

Het optellen van krachten tot één resultante (somkracht).

Somkracht (Fres)

De netto kracht na optelling van alle krachten.

Parallellogramconstructie

Methode om krachten vectorieel op te tellen.

Werklijn

De lijn waarop een krachtvector ligt.

Omgekeerde parallellogramconstructie

Ontbinden van een kracht in componenten.

Ontbinden van een kracht

Een kracht splitsen in componenten (horizontaal en verticaal).

Componenten

Deelkrachten langs bepaalde assen.

Krachtenrechthoek

Rechthoekige ontbinding van een kracht.

Hellingshoek (θ)

Hoek tussen kracht en horizontaal/verticaal.

Draaipunt

Vast punt waarom een hefboom draait.

Hefboom

Een stang die om een draaipunt roteert.

Hefboomwerking

Vergroten/verkleinen van kracht via arm.

Arm van een kracht (r)

Loodrechte afstand van draaipunt tot werklijn.

Hefboomwet

F₁ · r₁ = F₂ · r₂ (momenten evenwicht).

Moment (M)

F · r (kracht × arm).

Factoren waar krachten van afhangen:

Veerkracht (Fv)

Afhankelijk van uitrekking (u) en veerconstante (C).

Zwaartekracht (Fz)

Afhankelijk van massa (m) en valversnelling (g).

Schuifwrijving (Fw)

Afhankelijk van normaalkracht (Fn) en wrijvingscoëfficiënt (μ).

Rolweerstand

Afhankelijk van normaalkracht en rolweerstandscoëfficiënt.

Luchtweerstand

Afhankelijk van snelheid (v), luchtdichtheid (ρ), frontaal oppervlak (A) en stroomlijn (Cw).

Richtingen van krachten:

Spankracht

Werkt langs een touw/kabel, trekt voorwerp naar het touw toe.

Normaalkracht

Staat altijd loodrecht op het contactoppervlak.

Relaties:

Gewicht (Fg) = ?? als een voorwerp stil ligt of met constante snelheid beweegt.

Zwaartekracht (Fz)

Normaalkracht (Fn)

de reactiekracht van de ondergrond op het voorwerp. Bij evenwicht Fn = Fz.

Berekeningen:

Zwaartekracht

Fz = m · g (g = 9,81 N/kg).

Veerkracht

Fv = C · u.

Nettokracht (2e wet Newton)

Fres = m · a.

Actie = -Reactie (3e wet Newton)

F_A-op-B = -F_B-op-A.

Horizontale component

Fx = F · cos(θ).

Verticale component

Fy = F · sin(θ).

Moment (M)

F · r.

Hefboomwet

F₁ · r₁ = F₂ · r₂.