juridische context deel 1: staatsrecht

Welke elementen maken samen het woord recht

geheel van gedragsregels, opgelegd door het gezag van de gemeenschap, doel is ordening van de maatschappij, rechtsregel die worden gehandhaafd door het maatschappelijk gezag

Wat is recht?

er is niet een definitie, maar het zijn verschillende elementen samen

wat is geheel van gedragsregels

kader waarbinnen verder recht ontstaat en algemeen draagwijdte

door wie word er opgelegd door het gezag van de gemeenschap

vooral door door parlement: vertegenwoordigers van volk

welke bronnen van Belgische recht zijn er

internationale verdragen, Europese verdragen en puur belgische recht

welke 6 dingen zitten er in de piramide van het Belgisch recht

grondwet, wetten/decreten/ordonnanties, uitvoeringsbesluiten, rechtspraak, rechtsleer, gewoonten en gebruiken

wat zijn de kenmerken van grondwet

hoogste norm, rechten, plichten, grote territoriale toepassing, speciale procedure wetwijziging, wijzigingen in BS

wat zijn de kenmerken van wetten, decreten en ordonnanties

gelijkwaardig, parlement uitgevaardigd, elke parlement heeft eigen bevoegdheid, controle door grondwettelijk hof, grondwet respecteren, grote territoriale toepassingen, nieuwe verschijnselen BS

wat zijn de kenmerken van uitvoeringsbesluiten

voeren WDO uit, controle raad van state, grote territoriale toepassingen, nieuwe verschijnsel BS

wat zijn de kenmerken van rechtspraak

enkel van toepassing tussen partijen in geding, bijzondere of nieuwe interpretaties = precedent : kan leiden tot nieuwe recht, te vinden in gespecialiseerde tijdschriften en databanken

wat zijn de kenmerken van rechtsleer

zorgen voor argument om wetgeving in bepaalde zin te interpreteren of om de rechter te overtuigen; te vinden in specifieke tijdschriften of Boeken

wat zijn de kenmerken van gewoonten en gebruiken

zeer uitzonderlijk bron van recht

wie doet de uitvoeringsbesluiten

koninklijk besluit, ministerieel besluit, besluit van gemeenschap en gewest regering

welke twee soorten rechtsregels heb je

gebiedende en aanvullende

welke twee onderdelen behoren tot gebiedende rechtsregel

regels van openbare orde en dwingend recht

wat zijn de kenmerken van gebiedende rechtsregel

vooral publieke rechtstaat en bekwaamheid van persoon, regels die essentieel zijn voor staat of gemeenschap

wat zijn de kenmerken van regels van dwingend recht

ter bescherming van zwakke partijen in een contract

wat is aanvullende rechtsregels

suppletief recht

wat zijn de kenmerken van onze staat

rechtstaat, democratie, monarchie, federale staat

wat is rechtstaat

overheid mag alleen handelen met wettelijke basis

wat is democratie

wetgeving word onrechtstreeks door burgers bepaald

wat is monarchie

staatshoofd is de koning, onschendbaar, onbekwaam alleen te handelen, geen persoonlijke macht

wat is federale staat

macht verdeeld over federaal niveau en deelstaten

2 belangrijke principes als leidraad

scheiding der machten en verschillende beleidnivaus

welke scheiding der machten zijn er

wetgevende, uitvoerende en rechterlijke

wie zit in de wetgevende macht

parlementen en raden

wie zit in de uitvoerende macht

regering

wie zit in de rechterlijke macht

rechtbanken

wat zijn de verschillende beleid niveaus

nevengeschikt en ondergeschikt

welke drie onderdelen behoren bij nevengeschikt niveau

federaal, gewest en gemeenschap

welke twee onderdelen behoren bij ondergeschikt niveau

provincie en gemeente

wat is wetgevende macht op federaal niveau

dit zijn het federaal parlement en koning, ze beslissen via de wet

wat is uitvoerende macht op federaal niveau

federale regering en koning

Wat zijn de algemene beginselen van rechtspraak

iedereen heeft recht op het oordeel van onafhankelijke en onpartijdige rechter, iedereen heeft recht op een eerlijk behandeling tijdens het proces, de rechter heeft motiveringsplicht, elke zaak word openbaar behandeld , principe van dubbele aanleg

welk onderwerp van de rechtszaak hoort er bij een burgerijk proces

conflict tussen twee of meer personen, gaat over rechten en plichten en schadevergoeding

welk onderwerp van de rechtszaak hoort er bij een straf proces

sanctioneren van misdrijven

welke uitspraken van de rechter horen er bij een burgerijk proces

vaststelling van een recht, verplichting tot naleven van plicht en schadevergoeding betalen

welk uitspraken van de rechter horen er bij een straf proces

geldboete, werkstraf en gevangenisstraf

hoe verloopt de start van de procedure bij een burgerijk proces

verzoekschrift of dagvaarding

hoe verloopt de start van de procedure bij een straf proces

dagvaarding

welke partijen zijn er bij een burgerlijk proces

verzoekende vs verwervende partij, eiser vs verweerder, appellant vs geïntimeerde

welke partijen zijn er bij een straf proces

openbaar mysterie vs verdachte

wie zijn de vertegenwoordigers van partijen bij burgerlijk proces

door advcocaat, dit is enkel verplicht in cassatie

wie zijn de vertegenwoordigers van partijen bij straf proces

verdachte verschijnt in persoon en openbaar ministerie vertegenwoordigt maatschappij

welk soort rechter is er bij een burgelijk proces

burgerlijke rechter

welk soort rechter is er bij een straf proces

strafrechter

welke andere personages zijn er bij een burgerlijk proces

griffier en gerechtsdeurwaarder

welke andere personages zijn er bij een straf proces

griffier en gerechtsdeurwaarder

wie geeft een bewijsvoering bij een burgerlijk proces

door partij zelf geleverd

wie geeft een bewijsvoering bij een straf proces

openbaar ministerie voert onderzoek en levert bewijzen

welke bevoegdheden zijn er van rechtbanken en hoven

vrederechter, politierechter, rechtbank van eerste aanleg, ondernemingsrechtbank, arbeidsrechtbank, hof van beroep, hof van assisen en hof van cassatie

welke kenmerken behoren er tot de minnelijke schikking van een vrederechter

geen echt rechts procedure, soms wettelijk verplicht, gratis, in kabinet, aanvraag door brief te sturen voor verzoening, rechter spreekt geen vonnis uit en rechter aanhoort en bemiddeld

wat als de partij akkoord gaat bij de vrederechter

griffier maakt PV op

wat als de partij niet akkoord gaat bij de vrederechter

partij kan echte rechtszaak starten

wat is het nadeel als de tegenpartij niet verschijnt

de procedure stopt

wat zijn de uitsluitende bevoegdheden van de vrederechter

huurgeschillen, mede eigendom, erfdienstbaarheden en buurgeschillen, restuitingen inzake consumentenkrediet, invordering van schulden voor nietsvoorzieningen bij particulieren, aanwijzing van voorlopig bewindvoerder voor wie wegens gezondheidstoestand niet bekwaam is zijn goederen te beheren, gedwongen opname en verblijf van geneesziekte in gesloten instelling

wat zijn de algemene bevoegdheden van de vrederechter

geschillen tot 5000 euro die niet een uitsluitende bevoegdheid zijn voor andere rechtbanken

wat als je niet akkoord bent met de uitspraak van de vrederechter

vordering kleiner dan 2000 euro, niet in beroep en vordering groter dan 2000 euro, wel in beroep bij rechtbank eerste aanleg, burgerlijke kamer

wat is de bevoegdheid van de politierechter

verkeersinbreuken en misdrijven bestraft als overtreding

als je niet akkoord bent, wat kan je doen bij politierechter

vordering kleiner dan 2000 euro, niet in beroep en vordering groter dan 2000 euro , in beroep bij correctionele rechtbank

uit welke kamers bestaat de rechtbank van eerste aanleg

beslagrechter, fiscale rechtbank, correctionele rechtbank, strafuitvoeringsrechtbank, familie en jeugdrechtbank en burgerlijke kamer

wat doet de beslagrechter

betwistingen in verband met beslag

wat doet de fiscale rechtbank

geschillen met de fiscus

wat doet de correctionele rechtbank

eerst aanleg voor wanbedrijven en beroepsinstantie voor politierechtbank

wat doet de strafuitvoeringsrechtbank

beslist over uitvoering vrijheidsstraffen meer dan drie jaar, enkel cassatie beroep mogelijk

welke drie kamers zijn er bij de familie en jeugdrechtbank

familie rechtbank, jeugdrechtbank en kamer voor minnelijke schikking

voor wat is de familie en jeugdrechtbank bevoegd voor

staat van personen, rechten of goederen tussen echtgenoten en wettelijke samenwonende, voorlopige maatregelen bij huwelijk, echtscheiding, alimentatie, ouderlijk gezag en verblijfsregeling van minderjarige, problemen met minderjarige

wat doet de burgerlijke kamer

volheid van bevoegdheid, alle zaken die niet aansluiten aan andere rechtbanken, vordering meer dan 5000 euro, beroepsinstantie voor vrederechter, beroep op vordering kleiner groter dan 2500 euro bij hof van beroep

welke kenmerken behoren er tot de ondernemingsrechtbank

uitsluitend bevoegdheid voor gelijk welk bedrag, enkel rechtbank eerste aanleg, kan in beroep bij hof van beroep vordering groter dan 2500 euro

welke kenmerken behoren er tot de arbeidsrechtbank

uitsluitend bevoegdheid, eerste aanleg, beroep doen bij arbeidshof, beroepsinstantie enkel voor geschillen van arbeidsrechtbank

welke kenmerken behoren er tot de hof van beroep

enkel beroepsinstantie voor zaken die eerste aanleg zijn gewezen bij ondernemingsrechtbank en rechtbank eerste aanleg

welke 5 kamers behoren bij hof van beroep

burgerlijke, jeugd, familie, correctionele en fiscale kamer

voor wat is het hof van assisen uitsluitend bevoegd

misdaden, politieke misdrijven en drukpersmisdrijven

wat zijn de kenmerken van ht hof van assisen

geen beroep mogelijk en schuldvraag beoordeeld door 12 koppige jury

kenmerken hof van cassatie

hoogste rechtbank in België, oordeelt in rechte, lange en dure procedure, uitspraak in beroep casseren of vernietigen

welke 2 gronden kan je gebruiken om een cassatie beroep aan te tekenen

procedurefout en interpretatieprobleem met wet of verkeerde toepassing van wetgeving

welke bijzondere rechtscolleges zijn er

raad van state en grondwettelijk hof

welke twee afdelingen heeft de raad van state

wetgeving en bestuur rechtspraak

wat zijn de kenmerken van et grondwettelijk hof

geen rechterlijke macht want samengesteld uit juristen en politici, toetst WDO aan bepaalde artikels van grondwet , kan WDO geheel of gedeeltelijk vernietigen of schorsen

welke stappen zij er bij de procedure voor de burgerlijke rechtbank

inleiding van zaak, de rechtsdan, berechten van de zaak, uitvoering of tenuitvoerlegging van het vonnis

wat gebeurt er bij de inleiding van zaak

bevoegde rechtbank zoeken, rolstelling en betaling rolrecht= op wachtlijst staan, griffier opent dossier van rechtspleging, dagvaarding door gerechtsdeurwaarder betekend aan tegenpartij, verschijning op inleidende zitting

wat gebeurt er als de tegenpartij verschijnt tijdens burgerlijke rechtbank

zaak vergt korte debatten= uitspraak op vaste datum of zaak vergt lange debatten= zaak word uitgesteld

wat gebeurt er als de tegenpartij niet verschijnt tijdens burgerlijke rechtbank

verstekvonnis

wat gebeurt er allemaal op de rechtdag

uitwisseling van stukken en conclusies tussen partijen, bepaling rechtdag om te pleiten, pleiten op een rechtdag, rechter beveelt sluiting van de debatten

wat zijn de stukken en conclusies tijdens de rechtdag

originelen bewaard in dossier van rechtspleging, bevatten alle bewijstukken en argumenten van partijen, alles uitgewisseld is aak in staat om gewezen te worden

op welke manieren kan je pleiten op een rechtdag

korte pleidooien en mondeling aanvulling op schriftelijke conclusies

wat gebeurt er tijdens de berechten van de zaak

rechter houdt zaak in beraad, uitspraak rechter= einde proces, kracht van de gewijsde treedt in na 1 maand

wat gebeurt er tijdens uitvoering of tenuitvoerlegging van het vonnis

eerste vrijwillige uitvoering afwachten, geen reactie

wat gebeurt er als je geen reactie krijgt op de vonnis

mag vonnis door gerechtsdeurwaarder laten betekenen aan vooroordeel tegenpartij, GDW beslag leggen op goederen, GDW beslag leggen op goederen waarop bewarend beslag rust

wat is een ander woord voor strafrecht

wettelijke recht