Hoofdstuk 4= Futurisme, Dadaïsme en Surrealisme

varièté theater

stroming: Futurisme

Periode: 1913

waar: Italië

definitie: Populaire vorm van theater, vaak in cafés en herbergen. Opeenvolging van korte sketches. Kermisachtige elementen, maar ook de nieuwe kunst.

Physico-folie

stroming: Futurisme

Maker: Marinetti in manifest

Periode: 1913

waar: Italië

definitie: Vorm van waanzin die zich lichamelijk uitdrukt; de geestesstoornis wordt fysiek zichtbaar in houding, stem en beweging — een samensmelting van lichaam en geest in de uitdrukking van krankzinnigheid.

Serate

stroming: Futurisme

Periode: begin 20ste eeuw

waar: Italië

definitie: Avondvoorstellingen van de futuristen waarin verschillende kunstvormen werden gecombineerd. Ze waren luidruchtig en interactief, bedoeld om het publiek te shockeren

sintesi

stroming: Futurisme

Periode: begin 20ste eeuw

waar: Italië

definitie:Korte, futuristische theatervorm die in enkele minuten een idee, emotie of conflict uitdrukt

Mechanische/futuristische balletten

stroming: Futurisme

Periode: begin 20ste eeuw

waar: Italië

definitie:podiumvoorstellingen waarin machines en mechanische bewegingen centraal staan, vaak gecombineerd met snelheid, industriële esthetiek en een afwijzing van traditionele dansvormen. Ze benadrukken de dynamiek van moderniteit en technologie.

voorbeeld: Giacommo Balla ‘Typografia’

Cabaret Voltaire

stroming: DADA

Periode: begin 20ste eeuw

waar: Zurich

Maker: Hugo Ball

definitie:fungeerde als podium voor poëtische experimenten, happenings en anarchistische optredens, waar de Dada-idealen tot leven kwamen.

voorbeeld: Karawane -Hugo Ball

Dadaphone

stroming: DADA

Periode: begin 20ste eeuw

waar: Parijs

definitie: tijdschrift om visie te verspreiden 

Collage

stroming: DADA

Periode: begin 20ste eeuw

waar: Berlijn

Maker: Kurt Schwitters

definitie: Zonder vooropgesteld doel en zonder overkoepelend verhaal. Toevalligheden worden samengebracht in een collage. Geen hiërarchie tussen verschillende elementen.

Merzgesamtkunstwerk

stroming: DADA

Periode: begin 20ste eeuw

waar: Berlijn

Maker: Kurt Schwitters

definitie: een totaalwerk van kunst dat verschillende disciplines en materialen verenigt

Merbühne

stroming: DADA

Periode: begin 20ste eeuw

waar: Berlijn

Maker: Kurt Schwitters

definitie: Het maken van decors met gevonden elementen die niet noodzakelijk stukken illustreren maar geconstrueerd zijn als een collage. 

écriture automatique

stroming: Surrealisme 

Periode: begin 20ste eeuw

waar: Parijs

Maker: Dali

definitie: Alles wat in je opkomt neerschrijven zonder nadenken

voorbeeld: un chien andalou, Het onderbewustzijn dat naar boven komt.

le hasard objectif

stroming: Surrealisme 

Periode: begin 20ste eeuw

waar: Parijs

Maker: André Breton

definitie:Het toelaten van toeval in alles wat je doet

l’amour fou

stroming: Surrealisme 

Periode: begin 20ste eeuw

waar: Parijs

Maker: André Breton

definitie: de liefde die je gek maakt 

la cadavre exquis

stroming: Surrealisme 

Periode: begin 20ste eeuw

waar: Parijs

Maker: André Breton

definitie: een spel van toeval, waarbij de ene iets tekent en dan het blad opgevouwen doorgeeft zodat de volgende slecht beginstreepjes heeft om op verder te bouwen

Pantomime

stroming: Avant-garde  

Periode: begin 20ste eeuw

waar: Frankrijk

Maker: Jean Cocteau

definitie: Een theatervorm waarin het verhaal wordt verteld door middel van gebaren, mimiek en lichaamstaal, zonder gesproken tekst.

Voorbeeld: Le boeuf sur le toit (1919)

Le théatre et son double

stroming: Avant-garde  

Periode: begin 20ste eeuw

waar: Frankrijk

Maker: Antoine Arteaud

definitie: een essaybundel waarin Artaud pleit voor een radicaal vernieuwd theate, het Theater van de Wreedheid, dat niet draait om tekst, maar om fysieke intensiteit, symboliek en directe zintuiglijke confrontatie om het publiek diep te raken en te transformeren.

Voorbeeld: Théatre Alfred Jarry

psalmodiërende recitatie

Een ritmisch gezongen voordracht van tekst, vaak met monotone of weinig variërende toonhoogte, verwant aan religieuze psalmen.

ondes Martenot

stroming: Avant-garde  

Periode: begin 20ste eeuw

waar: Frankrijk

Maker: Antoine Arteaud

definitie: Een van de eerste elektronische muziekinstrumenten, bekend om zijn etherische, glijdende tonen, bespeeld via een toetsenbord en een ring die over een draad beweegt.

Voorbeeld: Les cenci 1935