8.2 Budowa i działanie układu nerwowego

podstawowa jednostka anatomiczna układu nerwowego, odpowiedzialna za przesyłanie informacji i integrację sygnałów w organizmie.

Neuron

Jakie jeszcze komórki wchodzą w skład tkanki nerwowej oprócz neuronów?

Komórki glejowe

Jakie funkcje pełnią komórki glejowe?

Pełnią funkcje wspierające neurony, w tym odżywianie, stanowią podporę, ochronę i regenerację

Jak dzielimy funkcjonalnie układ nerwowy?

Na somatyczny i autonomiczny.

Co kontroluje somatyczny układ nerwowy?

Kontroluje dobrowolne ruchy ciała i reakcje na bodźce zewnętrzne. (mięśnie szkieletowe)

Za kontrolę czego odpowiada autonomiczny układ nerwowy?

Odpowiada za regulację czynności organów wewnętrznych, mięśni gładkich, kontroluje metabolizm i reakcje nieświadome.

Jak anatomicznie dzielimy układ nerwowy?

Na ośrodkowy i obwodowy.

Co należy do obwodowego układu nerwowego?

Nerwy czaszkowe i rdzeniowe, zwoje nerwowe.

Co należy do ośrodkowego układu nerwowego?

należy mózgowie i rdzeń kręgowy.

Z czego zbudowany jest typowy neuron?

Z ciała komórki nerwowej i dwóch rodzajów wypustek - dendrytów i aksonu.

Jak inaczej mówi się na ciało komórki nerwowej?

perykarion

Co jest w środku perykarionu?

jądro komórkowe m.i.

Czym charakteryzuje się w budowie organelli ciało komórki nerwowej?

liczne aparaty golgiego, szorstka siateczka śródplazmatyczna i mitochondria

Jak inzcaej określa się aksony i długie dendryty?

włókna nerwowe

Na jakie dzielą się włókna nerwowe?

mielinowe i bezmielinowe

Co to lemocyty?

komórki glejowe tworzące osłonkę mielinową na powierzchni aksonu

Co to astrocyty?

największe spośród komórek glejowych komórki z wieloma wypustkami pełniące funkcje podporową, transportową oraz regeneracyjną

Jaki jest fukncjonalny podział neuronów?

czuciowe, ruchowe, pośredniczące

Jaką drogę pokonuje impuls w neuronie czuciowym?

od receptorów do ośrodkowego układu nerwowego (mózgowia i rdzenia kręgowego)

Jaką drogę pokonuje impuls w neuronie ruchowym?

od ośrodkowego układu nerwowego do efektorów (mięśni lub gruczołów)

Jaką drogę pokonuje impuls w neuronie pośredniczącym?

między neuronami czuciowymi a ruchowymi

Co to?

Węzeł Ranviera (przerwa między segmentami osłonki mielinowej)

Co to?

Dendryty

Co to?

Ciało komórki

Co to?

Akson

Co to?

Osłonka mielinowa (lemocyty)

Co to pobudliwość?

zdolność do reagowania na bodźce docierające ze środowiska zewnętrznego lub środowiska wewnętrznego organizmu

Na jakiej zasadzie odbywa się przewodzenie impulsu nerwowego?

Przepływ jonów - kationów sodu i potasu - przez błonę komórkową do środowiska zewnątrzkomórkowego

Gdzie przepływ jonów zachodzi czynnie?

Przez pompę sodowo-potasową

Gdzie przepływ jonów zachodzi biernie?

Przez kanały jonowe

Jaka błona neuronu jest w stanie spoczynku?

Spolaryzowana

Co się dzieje z błoną neuronu pod wpływem bodźca?

Ulega depolaryzacji (potencjał elektryczny z spoczynkowego do czynnościowego)

Wskutek czego błona wraca do stanu spoczynku?

Wskutek repolaryzacji

Co to potencjał spoczynkowy?

Potencjał elektryczny niepobudzonej komórki pobudliwej, wynikający z różnicy ładunków elektrycznych po obu stronach błony komórkowej.

Jaki potencjał spoczynkowy wykazuje niepobudzona komórka nerwowa?

Ujemny, -70mV (przewaga jonów ujemnych wewnątrz komórki i przewaga jonów dodatni w środowisku zewnątrzkomórkowy)

Co to polaryzacja błony neuronu?

Różnica stężeń anionów i kationów po obu stronach błony neuronu

Czemu nigdy wewnątrz komóki nie będzie równowaga jonów sodu i potasu?

Przez działanie pompy sodowo-potasowej, która aktywnie transportuje kationy wbrew gradientowi stężeńC

Co to fala depolaryzjacji?

Impuls nerwowy

Wskutek depolaryzacji na jaki potencjał zmienia się potencjał błony?

Dodatni, +30mV

Co to za stan błony kom?

Polaryzacja

Co to za stan błony kom?

Depolaryzacja

Co to za stan błony kom?

Repolaryzacja

Co oznacza zasada potencjału czynnościowego w błonie komórki nerwowej ,,wszystko albo nic”?

Każdy bodziec generuje potencjał czynnościowy o stałej amplitudzie, jeśli neuron wygeneruje potencjał czynnościowy, to jest on zawsze o takiej samej amplitudzie, niezależnie od tego, czy bodziec był słaby, czy silny

Bodźce słabe o jakiej częstotliwości generują impulsy?

Małej

Bodźce mocne o jakiej częstotliwości generują impulsy?

Dużej

Co to refrakcja?

Czas potrzebny komórce na ponowne spolaryzowanie

Co to neuroprzekaźniki?

Substancje chemiczne przekazujące informacje o synapsach chemicznych

Jakie są neuroprzekaźniki hamujące?

GABA (kwas γ-aminomasłowy) - z serotoniną zapewnia dobrą jakość snu, odpowiada za procesy poznawcze i umożliwia skupienie uwagi

Jakie są neuroprzekaźniki pobudzające?

Dopamina (emocje, odczuwanie przyjemności, wykonywanie ruchów)

Sertotonina (regulacja snu, apetytu, temperatury ciała i ciśnienia krwii)

Adrenalina (mobilizacja organizmu do działania, przyspieszenie akcji serca, podniesienie ciśnienia krwii, rozszerzanie oskrzeli)