Renesans - MATURA

Kiedy był renesans w Polsce i na świecie

w Polsce to 16 wiek

na świecie około 14 wiek (np włochy)

kiedy upadło cesarstwo zachodniorzymskie

1453

kto i kiedy wynalazł druk

1450-55, Jan Gutenberg

kiedy odkryto amerykę

1492

kiedy ogłoszono teorię heliocenryczną

1543

kiedy zaczęła się reformacja Marcina Lutra

1517

kiedy odbyła się 2 unia

1569

w jakich latach odbywał się sobór trydencki

1545-63

czym była noc św. Bartłomieja 

krwawa bitwa na tle religijnym 

ad fontes 

powrót do źródeł

poeta doctus 

poeta uczony 

non omnis moriar 

nie wszystek umrę 

magnum miraculum est homo

prawdziwym cudem jest człowiek

homo faber

człowieka rzeźbiący siebie

irene

niosący spokój

kto jest autorem cytatu “nic co ludzkie nie jest mi obce” 

Terencjusz 

jak brzmi motto psałterza dawidowego

i wdarłem się na skałę pięknej kaliope, gdzie dotychczas nie było znaku polskiej stopy

panta rhei

wszystko płynie

które utwory z epoki renesansu nawiązują do polityki i państwa ? (4) 

• “ o poprawie rzeczypospolitej” Andrzej Frycz-Modrzewski 

• “o spustoszeniu podola” - J. Kochanowski 

• “Odprawa posłów greckich” J. Kochanowski 

• “Kazania sejmowe” - Piotr Skarga 

czym jest optymizm humanistyczny ?

to pozytywne nastawienie do ludzi i siebie, czerpiąc z podstaw filozoficznych np. stoicyzmu

Jakie gatunki literackie powstały w Renesansie ?

• Sonet

• Nowelka 

• Dramat szekspirowski 

opisz człowieka renesansu

inaczej można go określić humanistą czyli osobą wszechstronnie wykształconą. to epoka antropocentryzmu czyli właśnie skupiania się na człowieku 

jakie występują wzorce w tej epoce ? (+ podaj utwory do każdego z nich)

• humanista (Serce rośnie patrząc na te czasy- Kochanowski)

• Patriota (pieśń o dobrej sławie- Kochanowski)

• Gospodarz (żywot człowieka poczciwego- Mikołaj Rej)

wyjaśnij pojęcie : antropocentryzm

człowiek jest w centrum uwagi

czym jest utopia ? (przykład)

to świat wykreowany który jest idealny pod każdym względem

Thomas More - utopia 

podaj wizje wsi obecne w renesansie (przykłady)

• konwencjonalna - pokazanie tylko pozytywnych aspektów, głównie bycia zarządcą (żywot człowieka poczciwego)

• Realistyczna - podkreślająca trud pracy w gospodarstwie (Szymon Szymonowicz - sielanka) 

jakie są najwazniejsze treny Kochanowskiego ? 

9,10,11

o czym opowiada tren 9 Kochanowskiego ?

odwołanie do mądrości ponieważ pragnie zrozumieć swoją sytuację i swój ból

o czym opowiqda tren 10 Kochanowskiego ?  

zaprzecza on sam sobie, swoim założeniom, zaprzecza istnieniu boga i życia po śmierci, jest to moment kulminacji uczuć.

o czym opowiada tren 11 Kochanowskiego