6. Genaturaliseerde epistemologie, waarheidstheorieën, constructivisme & narrativisme

Naturalisme

Alles wat bestaat maakt deel uit van de natuurlijke wereld; geen bovennatuurlijke verklaring nodig.

Genaturaliseerde epistemologie (Quine)

Kennisleer wordt een empirische wetenschap gebaseerd op psychologie en biologie.

Epistemologie = psychologie

Verklaart hoe mensen kennis vormen.

Epistemologie = biologie

Verklaart waarom mensen kunnen kennen (evolutionaire verklaring).

Quine’s visie

Wetenschap vervangt traditionele kenleer → kennisleer is onderdeel van wetenschap zelf.

Correspondentietheorie van waarheid

Waarheid = overeenstemming tussen uitspraak en werkelijkheid.

Coherentietheorie van waarheid

Waarheid = samenhang met andere overtuigingen.

Conventie- of discussietheorie van waarheid

Waarheid = wat volgens afspraken of consensus als waar geldt.

Pragmatische waarheidstheorie

Waarheid = wat werkt of bruikbaar is in de praktijk.

Verschil tussen waarheidstheorieën

Correspondentie = realistisch, coherent = intern, conventie = sociaal, pragmatisch = praktisch.

Constructivisme

Kennis is een menselijke constructie, gevormd door taal en cultuur.

Sociaal constructivisme

Feiten zijn sociaal gemaakt, niet objectief gegeven.

Narrativisme

De werkelijkheid (vooral geschiedenis) wordt betekenisvol via verhalen, niet via objectieve reconstructie.

Rol in kennisleer

Constructivisme en narrativisme tonen dat kennis afhankelijk is van perspectief, context en interpretatie.