Genel Biyoloji 1

Bütün hücreler neyden türemiştir?

Daha önce yaşamış olan hücrelerden.

En küçük canlı birimi nedir?

Hücre

Mikroskop türleri nelerdir?

Işık Mikroskobu
Elektron Mikroskop (Taramalı Elektron Mikroskobu SEM, Transmisyon Elektron Mikroskobu TEM)

Işık mikroskobu nasıl çalışır?

Görünür ışık önce örnekten, ardından görüntüyü büyüten cam merceklerden geçer. Merceğin ışığı kırmasıyla görüntü büyütülmüş olarak gelir.

Işık mikroskobunda elde edilen görüntünün kalitesi neye bağlıdır?

Büyütme Gücü: Örneğin gerçek boyutu ile görüntüsünün boyutu arasındaki oran
Çözünürlük: Netlik, ayırt edilebilir iki nokta arasındaki mesafe
Kontrast: Örneğin kısımlarında gözle görülür farklılıklar

Işık mikroskobu kaç katına kadar büyütme yapabilir?

1000 katına kadar.

Kontrastı artırmak için kullanılan teknikler nelerdir?

Boyama ve etiketleme

Işık mikroskobu teknikleri nelerdir?

Aydınlık alan mikroskopisi, faz kontrast, diferansiyel-interferans kontrast (normanski), floresan, konfokal, ters evrişim, üstün çözünüm

Elektron mikroskobu teknikleri nelerdir?

Taramalı elektron mikroskobu (SEM) 3D görüntü
Transmisyon elektron mikroskobu (TEM) enine kesit görüntüsü

Hücre franksiyonasyonu nedir?

Hücrelerin bileşenlerine ayrılması için kullanılan bir yöntemdir.

İki hücre tipi nedir?

Ökaryot ve Prokaryot

Hangi canlılar prokaryot hücrelere sahiptir?

Bakteriler ve arkeler

Hangi hücreler ökaryot hücrelere sahiptir?

Bitkiler, hayvanlar, funguslar, protistler

Tüm hücrelerin ortak özellikleri nelerdir?

Plazma zarı, sitozol, kromozomlar, ribozomlar

Prokaryotik hücrelerin özellikleri nelerdir?

Çekirdek bulunmaz, DNA nükleoid adı verilen bölgede yoğunlaşır, zarla çevrili organelleri yoktur, plazma zarı vardır.

Bakterilerin genel görüntüleri nasıldır?

İnsan gözü, ışık mikroskoou ve elektron mikroskopu neleri görebilir?

Ökaryotik hücrelerde DNA nerede bulunur?

Çekirdek zarfı ile çevrili olan çekirdekte bulunur.

Plazma zarı nedir?

Hücrenin tüm hacmine hizmet etmek için oksijen, besin ve atıkların yeterli miktarda geçişine izin veren seçici bir engel olarak işlev görür.

Plazma zarının yapısı nasıldır?

Çift katmanlı fosfolipid yapıdadır.

Zar yapısını çiziniz.

Hücre neden sonsuza kadar büyüyemez?

Hücre büyüdükçe yüzey alanı hacmine göre azalır, hacim n³ büyürken yüzey alanı n² büyür.

Bir hayvan hücresi çiziniz.

Bir bitki hücresi çiziniz.

Ökaryot hücrelerde DNA nerede bulunur?

Çoğunluğu çekirdekte, bazıları mitokondri ve kloroplastta.

Ribozomların görevi nedir?

DNA’daki bilgiyi kullanarak proteinleri oluşturur.

Çekirdek zarfının görevi nedir?

Çekirdeği çevreler ve sitoplazmadan ayırır.

Çekirdek zarının yapısı nasıldır?

Çift katmanlıdır ve iki katman da fosfolipid yapıdadır.

Çekirdeğin yapısında neler bulunur?

Çekirdekteki porların görevi nedir?

Porlar moleküllerin çekirdeğe girişini ve çıkışını düzenler.

Çekirdeğin şekli nasıl korunur?

Proteinlerden oluşan nüklear lamina tarafından korunur.

Çekirdek içindeki DNA nasıl bir haldedir?

proteinlerle organize olmuş ipliksi bir madde halindedir.

Kromatin nedir?

Hücre çekirdeğindeki DNA'nın, histon denilen küçük molekül ağırlıklı bazik proteinler ile beraber oluşturduğu yapı.

Kromatin hücre bölünmesi sırasında nasıl bir değişime uğrar?

Kromatin iplikleri yoğunlaşıp kalınlaşarak kromozomlara dönüşür.

Çekirdekçik nerede bulunur ve ne işe yarar?

Çekirdeğin içinde bulunur ve ribozomal RNA (rRNA) sentezler.

Ribozomlar neyden oluşur?

Ribozomal RNA ve proteinlerden oluşur.

Ribozomlar nerede protein sentezi yapar?

Sitozolde (Serbest ribozomlar)
ER ya da çekirdek zarfının dış kısmında (Bağlı ribozomlar)

İç zar sistemi nedir?

Protein trafiğini düzenler ve hücrede metabolik faaliyetleri yürütür.

İç zar sisteminin üyeleri nelerdir?

Çekirdek zarfı, ER, Golgi aygıtı, Lizozomlar, Vakuoller (Kofullar), Hücre zarı

Bu zarlar birbirleriyle nasıl ilişkilidir?

Fiziksel devamlılık aracılığıyla ya da zar parçalarının küçük veziküller (zardan yapılmış keseler) halinde aktarılmasıyla birbiriyle ilişkilidir.

ER yapısı nasıldır?

Çok geniş zarsı bir labirenttir, ER zarı ile çekirdek zarı arasında devamlılık vardır.

Düz ER ile kaba ER arasındaki temel fark nedir?

ER yapısını çiziniz.

Düz ER’nin işlevleri nelerdir?

Lipidleri sentezler
Karbonhidratları metabolize eder
İlaç ve zehirlerin detoksifikasyonunda görev alır
Kalsiyum iyonlarını depolar

Kaba ER’nin işlevleri nelerdir?

Glikoprotein (karbonhidratlarla kovalent bağ kurmuş protein) salgılayan ribozomlara sahiptir.
Transport veziküllerin dağıtımını üstlenir.
Zar fabrikası gibi çalışır.

Zarlı organeller nelerdir?

• Çekirdek (Nükleus):

  • Çift zarla çevrilidir (nükleer zarf).

  • DNA’yı içerir ve genetik bilgiyi kontrol eder.

  • Hücre bölünmesi ve protein sentezinin düzenlenmesinde rol oynar.

• Mitokondri:

  • Çift zarla çevrilidir.

  • Enerji üretim merkezi (ATP sentezi) olarak çalışır.

  • Hücresel solunumun gerçekleştiği organeldir.

• Endoplazmik Retikulum (ER):

  • Tek zarla çevrilidir.

  • Kaba ER: Ribozomlarla kaplıdır, protein sentezi ve taşınmasında görev alır.

  • Düz ER: Lipit sentezi, karbonhidrat metabolizması ve detoksifikasyonda görev yapar.

• Golgi Aygıtı (Golgi Cisimciği):

  • Tek zarla çevrilidir.

  • Hücrede proteinlerin modifikasyonu, paketlenmesi ve taşınmasından sorumludur.

• Lizozom:

  • Tek zarla çevrilidir.

  • Hücre içi sindirimden sorumlu olan organeldir (enzimler içerir).

  • Eski veya hasarlı hücresel bileşenleri parçalar.

• Peroksizom:

  • Tek zarla çevrilidir.

  • Zararlı maddelerin (örn. hidrojen peroksit) yıkımı ve yağ asitlerinin parçalanmasında görev alır.

• Kloroplast: (Bitki hücrelerinde bulunur)

  • Çift zarla çevrilidir.

  • Fotosentezde görev alır ve enerji üretimini sağlar.

• Vakuol:

  • Tek zarla çevrilidir.

  • Bitki hücrelerinde büyük, hayvan hücrelerinde küçüktür.

  • Depolama, madde taşınması ve atık maddelerin uzaklaştırılmasında görev alır.

• Endozom:

  • Tek zarla çevrilidir.

  • Hücre içine alınan maddelerin taşınması ve işlenmesinde görev yapar.

Golgi aygıtının yapısı nasıldır?

Sisterne adı verilen yassılaşmış zarsı keseciklerden oluşur.

Golgi aygıtının işlevleri nelerdir?

ER ürünlerinin modifikasyonu
Belirli makromoleküllerin üretimi
Materyallerin sınıflandırılması ve transport veziküllerine paketlenmesi

Golgi aygıtını çiziniz.

Golgi Aygıtının yüzeyleri nelerdir?

cis yüzeyi —> alıcı yüzeyi
trans yüzeyi —> gönderici yüzeyi

Lizozom nedir?

Makromolekülleri sindirebilen hidrolitik enzimler içeren zarla çevrili bir kesedir.

Lizozomal enzimler neleri sindirebilir?

Proteinleri, yağları, polisakkaritleri ve nükleik asitleri.

Otofaji nedir?

Lizozom enzimlerini kullanarak hücrenin kendi organellerini ve moleküllerini geri dönüştürebilir, buna otofaji denir.

Fagositoz nedir, sonucunda ne oluşur?

Bazı tip hücreler başka tip hücreyi kendi içine fagositoz ile alabilir, sonucunda besin kofulu oluşur.

Lizozom ve besin kofulu ilişkisi nedir?

Lizozom besin kofulu ile birleşir ve molekülleri sindirir.

Fagositoz ve otofajiyi çiziniz.

Vakuoller ne işe yarar?

Hücrenin devamlılığı için çeşitli bakım ve onarım görevleri yaparlar.

Vakuol nerede üretilir?

ER ya da golgi aygıtı

Hayvanlardaki vakuol ile bitkilerdeki vakuolün farkları nelerdir?

Bitki Hücreleri ile Farkı:

• Bitki Hücreleri:

  • Tek ve büyük bir merkezi vakuol bulunur.

  • Hücrenin su depolama, basınç düzenleme (turgor basıncı) ve metabolik atıkların depolanması işlevlerini yerine getirir.

• Hayvan Hücreleri:

  • Daha küçük, sayıca fazla, genellikle geçici vakuoller bulunur.

  • Depolama ve sindirim gibi daha sınırlı işlevleri vardır.

Besin vakuolleri nasıl oluşur?

Fagositoz ile

Kontraktil vakuollerin işlevi nedir, nerede bulunur?

Fazla suyun dışarı atılmasını sağlar ve birçok tatlı su protistinde bulunur.

Merkezi vakuollerin işlevi nedir ve nerede bulunur?

Organik molekülleri ve suyu tutar, birçok bitkide bulunur.

Hücrenin dışına madde nasıl atılır, hücre zarına nasıl ekleme yapılır şemasını çiziniz.

Mitokondriler ve kloroplastlar enerjiyi ……..

Bir formdan diğerine dönüştürür.

Mitokondride ne gerçekleşir?

Oksijen ATP üretimi için kullanılır, solunum gerçekleşir.

Kloroplastlar hangi hücrelerde bulunur ve ne gerçekleşir?

Bitkiler ve alglerde fotosentez gerçekleştirir.

Peroksizomlar nelerdir?

Oksidatif organellerdir.

Mitokondri ve kloroplastın benzerlikleri nelerdir?

Çift zar ile çevrelenmişlerdir, serbest ribozomları ve dairesel DNA’ları vardır, bir anlamda hücreden bağımsız larak bölünmeye ve büyümeye yetkindirler

Mitokondrinin zar sistemi nasıldır?

Düz bir dış zara ve “krista” adı verilen çıkıntıları olan iç zara sahiptir.

İç zar mitokondri içini kaç bölüme ayırır ve bunlar nelerdir?

İki bölüme ayırır, zarlar arası alan ve mitokondri matrisi

Matriks nedir ve işlevi nedir?

Mitokondri Matriks (matrix), mitokondrinin iç zarının içinde yer alan jelimsi, yoğun bir sıvı alanıdır. Bu bölge, mitokondrinin enerji üretiminde ve metabolik süreçlerinde kritik bir rol oynar. Matriks, mitokondrinin temel işlevlerinin gerçekleştiği bir "reaksiyon alanı" olarak kabul edilir.

Krista’nın işlevi nedir?

ATP sentezi yapan enzimler için geniş bir yüzey alanı sunmak.

Mitokondriyi çiziniz.

Kloroplastın yapısında kaç bileşen bulunur ve bunlar nelerdir?

2 bileşen bulunur.
1. Yassı kesecikler şeklinde olan ve bir “granum” oluşturan tilakodiler
2. Tilakoidler dışında kalan sıvı stroma

Kloroplastlar ……. adı verilen bitki organellerinden biridir.

Plastidler

Kloroplast çiziniz.

Peroksizomların zarı kaç katmandan oluşur?

Tek katmandan.

Peroksizomların işlevi nedir?

Hidrojen peroksit üretir ve bunu suya çevirir, birçok farklı işlevi olan reaksiyonlar gerçekleştirebilirler.

Hücre iskeleti nedir?

Hücredeki yapıları ve faaliyetleri düzenleyen bir lif ağıdır.

Hücre iskeletenin işlevi nedir?

Hücrenin biçimini korumak, hücresel aktiviteleri düzenlemek, birçok organeli sabitlemektir.

Hücre iskeleti kaç çeşit moleküler yapıdan oluşur, bunlar nelerdir?

3 çeşit yapıdan oluşur:
1. Mikrotübüller
2. Mikrofilamentler
3. İntermediyer filamentler

Hücre iskeleti hareketi sağlamak için …….. ile etkileşim halindedir.

Motor proteinler

Veziküller hücre içerisinde nasıl yol alır?

Hücre iskeletinin sağladığı “tek raylar” üzerinde yol alır.

Vezikülün hücre içerisinde ilerlemesini çiziniz.

Hücre iskeleti bileşenlerini en kalından en inceye sıralayınız.

Mikrotübüller > İntermediyer filamentler > mikrofilamentler (aktin filamentleri)

Mikrotübüllerin yapısı nasıldır?

İçi boş tüplerdir, duvar 13 kolon tübülin molekülünden oluşur.

Mikrofilamentlerin yapısı nasıldır?

Üst üste sarılı iki adet aktin zincirinden oluşur.

Mikrofilamentlerin protein alt birimi nedir ve işlevi nedir?

Protein alt birimi: aktin
İşlevi: Hücrenin biçiminin korunması (gerilmeye dayanıklı)
Hücre biçimi değişiklikleri
Kas kasımı
Sitoplazma akımı
Hücre hareketi (psödopod)

İntermediyer filamentlerin yapısı nasıldır?

Üst üste sarılmış fibröz proteinler

İntermediyer filamentlerin protein alt birimleri nelerdir?

Hücre tipine bağlı olarak, keratin ailesine ait proteinlerden biri

İntermediyer filamentlerin işevi nedir?

Hücrenin biçiminin korunması (gerilmeye dayanıklı)
Çekirdek ve diğer bazı organelleri yerlerine sabitlemek
Nüklear laminayı oluşturmak.

Mikrotübüllerin işlevi nedir?

Hücreyi şekillendirmek
Organellerin hareketine rehberlik etmek
Hücre bölünmesi sırasında kromozomların ayrılmasını sağlamak
Mikrotübüller, bazı hücrelerin lokomotör uzantıları olan siller ve kamçıların titremelerini düzenler.

Mikrotübüller nerede oluşturulur?

Çekirdek yakınında bulunan sentrozomlarda

Sentrozom nedir?

Mikrotübül organizasyon merkezi

Sentrozom hangi hücrede bulunur ve neyden oluşur?

Hayvan hücresinde bulunur, bir çift sentriolden oluşur.

Sentriol nedir?

Üçlü tübüllerin, dokuz set halinde düzenlenerek oluşturduğu halkasal yapıdır.

Sentrozom çiziniz.

Mikrotübüller ile siller ve kamçıların bağlantısı nedir?

Mikrotübüller, bazı hücrelerin lokomotör uzantıları olan siller ve kamçıların titremelerini düzenler.

Siller ve kamçıların hareketlerini çiziniz.

Siller ve kamçıların ortak yapıları nedir?

Mikrotübül yapısındaki merkezi kısım, plazma zarının uzantısı tarafından sarılmıştır.
Bazal Cisimcik, silleri ya da kamçıyı sabitler
Dynein adı verilen motor protein ise sillerin ya da kamçının kıvrılma hareketini düzenler