Latijnse taalkunde caput 31

abscīdere, ~ō, ~cīdī, ~cīsum

afhakken, afsnijden, scheiden, wegnemen

acervus, ~ī, m

hoop, massa

aestīvus, ~a, ~um

zomers-, zomer

affīgere, ~ō, ~fīxī, ~fīxum

vastmaken, bevestigen aan (dat/ad), vastketenen aan (dat/ad)

āla, ~ae, v

vleugel (vogel/leger)

amputāre, ~ō, ~āvī, ~ātum

rondom afsnijden, snoeien, afsnijden, afhakken, amputeren, verkorten, beperken

annuus, ~a, ~um

een jaar durend, jaarlijks

anus, ~ūs, v

oude vrouw

apprehendere, ~ō, ~hendī, ~hēnsum

grijpen, in bezit nemen, beginnen te bespreken, (een onderwerp) aanvatten, zich eigen maken, begrijpen

arrogāre, ~ō, ~āvī, ~ātum

zich (sibi) iets (acc) aanmatigen, adopteren (van een meerderjarige)

artificium, ~iī, o

handwerk, kunstwerk, kunstgreep, list

assistere, ~ō, ~stitī, -

erbij staan, gaan staan bij (dat/ad), helpen, ondersteunen (dat)

āvellere, ~ō, ~vellī, ~vulsum

losrukken, met geweld verwijderen

capāx, ~, ~; capācis

die veel kan bevatten, ruim, ontvankelijk, vatbaar (voor=gen/ad)

cēnsus, ~ūs, m

schatting (van het vermogen), burgerlijst, belastingregister, bezit, vermogen

columba, ~ae, v

duif, (koosnaam) duifje

commentārius, ~iī, m

notitieboekje, verslag, mv: kronieken, openbare verslagen, commentaar, verhandeling

cōnstringere, ~ō, ~strīnxī, ~strictum

dichtsnoeren, vastbinden, beteugelen, bevestigen, bekrachtigen, samentrekken

cōnsummāre, ~ō, ~āvī, ~ātum

optellen, voltooien, uitvoeren, perfectioneren

dēbilitāre, ~ō, ~āvī, ~ātum

verlammen, verzwakken, ontmoedigen

decōrus, ~a, ~um

passend, statig, deftig, edel, mooi, bekoorlijk, eervol

dēfīnītiō, ~ōnis, v

preciezere omschrijving, definitie

dēlectātiō, ~ōnis, v

genoegen, genot, amusement

dēmēns, ~, ~; dēmentis

uitzinnig, verblind, onzinnig

dēscīscere, ~ō, ~scīvī, ~scītum

breken met (ab), afvallen, overlopen, zich afwenden van (ab), afwijken van (ab)

dīgredī, ~ior, ~gressus sum

weggaan (van/uit=ex/ab), afwijken, uiteengaan

dīlābī, ~or, ~lāpsus sum

uit elkaar vallen, vervallen, vergaan, wegsmelten, oplossen, ontsnappen, verstrijken

domicilium, ~iī, o

woning, woonplaats

dracō, ~ōnis, m

slang, draak

ēlegāns, ~, ~; ēlegantis

fijn, verfijnd, kieskeurig

exterrere, ~eō, ~uī, ~itum

opjagen, doen schrikken

extorquēre, ~eō, ~torsī, ~tortum

(er)uitwringen, ontrukken, (geld) afpersen

eurus, ~ī, m

(zuid)oostenwind, het oosten

facilitās, ~ātis, v

gemakkelijkheid, gemak, inschikkelijkheid, gewilligheid, neiging, aanleg

falx, falcis, v

sikkel, zeis, snoeimes, haak, breekijzer

fēlīcitās, ~ātis, v

vruchtbaarheid, geluk, voorspoed, succes

fervidus, ~a, ~um

kokend, bruisend, gloeiend heet, vurig, driftig, hartstochtelijk

fētus, ~a, ~um

zwanger, drachtig, vruchtbaar, rijk aan, vol van (abl)

flāvus, ~a, ~um

(goud)geel, blond

fulcīre, ~iō, fulsī, fultum

schutten, schragen, ondersteunen, (ver)sterken

globus, ~ī, m

bol, kogel, opeengepakte massa

hedera, ~ae, v

klimop

honestās, ~ātis, v

eer, aanzien, onderscheiding, eerbaarheid, deugdzaamheid

hostia, ~ae, v

offerdier, slachtoffer

igneus, ~a, ~um

vurig, brandend

imitātiō, ~ōnis, v

het imiteren, navolgen, namaak(sel)

imprimere, ~ō, ~pressī, ~pressum

drukken in/op (in+abl/acc/dat), indrukken, afdrukken, beschrijven, bedrukken

indolēs, ~is, v

natuurlijke aard, aanleg, talent

inīquitās, ~ātis, v

oneffenheid, ongelijkheid, onrechtvaardigheid, onbillijkheid

innoxius, ~a, ~um

onschadelijk, onschuldig, ongedeerd

inventiō, ~ōnis, v

het vinden, inventio (retoriek: bedenken van argumenten), vindingrijkheid

invocāre, ~ō, ~āvī, ~ātum

aanroepen, inroepen, aanspreken als

iterāre, ~ō, ~āvī, ~ātum

herhalen, verdubbelen

languidus, ~a, ~um

mat, loom, traag, zwak, onverschillig

longinquus, ~a, ~um

ver, vreemd, buitenlands, langdurig

māchina, ~ae, v

werktuig, machine, kunstgreep, list

malignus, ~a, ~um

boosaardig, jaloers, schadelijk, onvruchtbaar, gierig

malitia, ~ae, v

boosaardigheid, slechtheid, ondeugd

māternus, ~a, ~um

moeders-, van de moeder, moederlijk

mātrōna, ~ae, v

(voorname) getrouwde vrouw, huismoeder

minae, ~ārum, v

bedreigingen, dreigementen

mōbilis, ~is, ~e

beweeglijk, licht, vlug, soepel, veranderlijk, wispelturig

nīdus, ~ī, m

nest

obnoxius, ~a, ~um

schuldig, strafbaar, slaafs, onderworpen, gehoorzaam (aan=dat), blootgesteld (aan=dat)

offensiō, ~ōnis, v

het stoten, aanstoot, ontstemming, ongeval, nederlaag

pactum, ~ī, o

overeenkomst, verdrag, (abl) wijze, manier

pharetra, ~ae, v

pijlenkoker

polīre, ~iō, ~īvī, ~ītum

polijsten, kalken, verfijnen

pollēre, ~eō, -,-

veel kunnen, sterk zijn (in=abl)

possessor, ~ōris, m

(grond)bezitter

prōpositiō, ~ōnis, v

voorstelling, uiteenzetting, thema

prōrogāre, ~ō, ~āvī, ~ātum

verlengen, uitstellen

prout, vgw

al naargelang, in zoverre als

quadrīga, ~ae, v

meestal mv: vierspan, wagen met vierspan

rādere, ~ō, rāsī, rāsum

(open)krabben, wegkrabben, (af)scheren, gladmaken, schampen

rārō, bw

zeldzaam

requiēs, ~ētis, v

rust

rescindere, ~ō, ~scidī, ~scissum

(weer) openrijten, openen, verscheuren, vernietigen

residēre, ~eō, ~sēdī, ~sessum

blijven zitten, achterblijven, overblijven

restinguere, ~uō, ~stīnxī, ~stīnctum

(uit)blussen, lessen, stillen, matigen, dempen

senēscere, ~ō, ~uī, -

oud worden, zwakker worden

spissus, ~a, ~um

gedrongen, langzaam, moeilijk

stīpāre, ~ō, ~āvī, ~ātum

dicht opeenpakken, samenpersen, omringen

subsequī, ~or, secūtus sum

(+acc) op de voet volgen, navolgen

subsistere, ~ō, ~stitī, -

stilstaan, ophouden, dralen, weerstand bieden (aan=dat/acc)

subtīlitās, ~ātis, v

fijnheid, fijnzinnigheid, nauwkeurigheid, scherpzinnigheid

supercilium, ~iī, o

wenkbrauw(en), ernst, arrogantie, verhoging, heuvel

supervenīre, ~iō, ~vēnī, ~ventum

neerkomen, volgen op (dat/acc), plotseling verschijnen, verrassen (dat)

surripere, ~iō, ~ripuī, ~reptum

heimelijk wegnemen

tegmen, ~minis, o

bedekking, beschutting

tempestīvus, ~a, ~um

tijdig, passend, gunstig, vroeg, rijp

terrestris, ~is, ~e

van de aarde, aards, van het land

trānsitus, ~ūs, m

overtocht, doortocht, het voorbijgaan

tūtor, ~ōris, m

bewaker, verdediger, voogd, opvoeder

ūsitātus, ~a, ~um

gewoonlijk, gebruikelijk

vallis, ~is, v

vallei

vallum, ~ī, o

wal, beschutting

venēficium, ~iī, o

vergiftiging, gifmenging, betovering

vergere, ~ō, -, -

hellen, zich uitstrekken naar (ad/in+acc), neigen tot (ad)

vestibulum, ~ī, o

voorplein, voorportaal, ingang