Grade 5 - Quarter 2

kalinangang bayan

Ito ay tumutukoy sa isang pangkalahatang kultura ng isang bayan o bansa.

• materyal

• di-materyal

dalawang uri ng kalinangan

Animismo/Anituismo

pagsamba sa kalikasan at mga espiritu (diwata)

Politeismo

paniniwala sa maraming diyos/diyosa

bathala

pinakamakapangyarihan

Babaylan/Katalonan

paring babae na namumuno sa ritwal

bulul

ng mga Ifugao. ay isa sa pinakatanyag na eskultura ng Hilagang Luzon, lalo na sa Cordillera, na nagpapatunay sa pananampalataya ng mga sinaunang Pilipino sa espiritu ng kalikasan.

laraw

ng datu (walang away, ibinababa ang sibat, walang awit sa bangka).

maglahe

para sa patay na lalaki

morotal

para sa patay na babae

Manunggul Jar

nagsilbing kabaong libingan ng mga sinaunang Pilipino.

hanging coffins

isa sa mga kasanayan sa paglilibing sa mga taga- Kankanaey ng Sagada.

bigay-kaya

dote na karaniwang lupa, ginto, o mahalagang ari-arian.

panghimuyat

bayad sa mga magulang ng dalaga para sa kanilang pag-aaruga at pagpupuyat mula pagkabata hanggang magdalaga.

lalaki sa di-pormal na edukasyon

tinuturuan ng ama ng gawaing pangkabuhayan

babae sa di-pormal na edukasyon

tinuturuan ng ina ng gawaing pantahanan

pagdiwata

pasasalamat sa ani (Tagbanwa, Palawan)

salidsid

sayaw ng panliligaw (Kalinga)

bangibang

sayaw ng paglilibing para sa marahas na kamatayan (Ifugao).

kanggan

tsalekong walang kuwelyo o manggas

datu

pulang kanggan

mababang uri

asul/itim na kanggan

bahag

telang nakabalot sa baywang hanggang hita

putong

tela sa ulo na simbolo ng katayuan

pulang putong

nakapaslang ng 1 tao

burdadong putong

nakapaslang ng 7 tao

baro

damit na may manggas

saya

maluwag na palda (Tagalog)

patadyong

palda (Bisaya)

tapis

telang ibinabalot sa baywang

pomaras

alahas na hugis rosas

gambanes

gintong pulseras sa braso at binti

gintong hikaw

hanggang apat na pares (Bisaya) Ginto o pusad sa ngipin bilang palamuti

• silungan

• tirahan sa punongkahoy

• sa bahay sa baybay-dagat

• ang bangkang tirahan

• ang bahay kuno

estilo at estraktura ng mga sinaunang tirahang pilipino

islam

ang pangalawang pinakamalaking relihiyon sa mundo.

Propeta Muhammad sa Saudi Arabia.

ang islam ay itinatag ni

Indonesia, Philippines, Africa, India, Spain

saan lumaganap ang muslim?

islam

mula sa salitang Arabe na nangangahulugang “pagsuko/dedikasyon kay Allah.”

muslim

mga tagasunod ng Islam; ibig sabihin “sumusuko sa kagustuhan ni Allah.”

allah

dyos ng islam

muhammad

propeta

moske

pook-dasalan ng mga Muslim

koran

banal na aklat ng Muslim

mecca

pinakabanal na lugar matatagpuan sa Arabia.

1. shahada

2. salat

3. zakat

4. sawm

5. hajj

limang haligi ng islam

shahada

pagpapahayag ng pananampalataya na walang ibang diyos kundi si Allah at si Muhammad ang Kanyang propeta.

salat

pagdarasal ng limang beses sa isang araw, nakaharap sa Mecca, bilang patuloy na pagkilala kay Allah.

zakat

pagbibigay-limos o pagtulong sa kapwa (mahihirap, naulila, nasalanta) bilang tanda ng pagkakawanggawa.

sawm

pag-aayuno tuwing Ramadan, sakripisyo at pagpipigil sa sarili bilang pag-alala at debosyon kay Allah.

hajj

paglalakbay sa banal na lungsod ng Mecca kahit isang beses sa buhay ng Muslim

monoteismo

si Allah lamang ang kinikilalang diyos.

paniniwala sa mga anghel

Gabriel ang nagpakita kay Muhammad.

Qur’an

pangunahing kasulatan ng Islam.

- Datu Puti

- Datu Sumakwel

- Datu Bangkaya

sampung datu

arabia

arkitekturang Arabesque ng mga masjid, abakada, kalendaryo, at iba pang sining tulad ng okir ng Tausug at sarimanok ng Maranao.

sultanato

isang sistemang pamahalaang nakaugat sa tradisyon at pananampalataya.

tsino

Pinakamaagang nakipag-ugnayan sa Pilipinas ang mga

ika-10

siglo na nagsimula ang kalakalan

ika-12

siglo na nagsimulang manirahan ang mga Tsino sa bansa.

porselana, kristal, karayom, plorera, patalim, seda, jade, metal, pulbura.

kagamitan sa tsina

pansit, lumpia, siopao, mami, okoy, siomai, chopsuey, gulay (petsay, kintsay, bataw).

pagkain sa tsina

humigit-kumulang 350 salita mula sa Sanskrit.

wika mula india

mangga, langka, aratilis; gulay tulad ng ampalaya, patola, malunggay; bulaklak tulad ng sampaguita at champaca.

pagkain at halaman mula india

• arabia

• tsina

• india

• japan

mga bansang nakipag-ugnayan sa Pilipinas