1.4.4 organische chemie

synoniem organische moleculen? => hoeveel procent van ons lichaam bestaat hieruit?

biomolecule, 35%

Welke 4 groepen van organische moleculen bestaan er?

Lipiden, Eiwitten (met enzymen als levensbelangrijk eiwit), koolhydraten en nucleïnezuren.

opbouw en belangrijkste functie van koolhydraten

Vooral opgebouwd uit koolstof-, waterstof-, en zuurstofatomen, ideale energieleveranciers

Welke onderverdelingen zijn er van koolhydraten?

monosachariden, disachariden en polysachariden

opbouw en voorbeelden monosachariden

1 suiker molecule, glucose/fructose/galactose

opbouw + voorbeelden disachariden

2 verbonden monosachariden, lactose/ maltose/ sucrose (altijd via voeding)

Wat is een polysacharide + bouw

Dat zijn polymeren en bestaan uit 10 tallen tot honderen covalent gebonden glucosemoleculen.

2 belangrijkste polysachariden. Door wie worden ze aangemaakt en functie?

Zetmeel (enkel aanmaak door planten => krijgen we dus via voeding) en Glycogeen (enkel aanmaak door dieren => dus ook mens) wordt gebruikt om te veel aan koolhydraten op te slaan in lever/spieren.=> zorgt voor explosieve bewegingen maar kan opgeraken.

Betekenis polair/ apolair

Polair: elektrische lading niet gelijk verdeeld => ontstaan van pos. en neg. polen. Apolair omgekeerd. Polaire stoffen lossen alleen op in pol. oplosmiddelen en omgekeerd

betekenis heterogeen

ongelijksoortig, homogeen: gelijksoortig

Wat zijn lipiden?

Heterogene groep van apolaire moleculen

Belangrijkste soorten lipiden

Steroïden (Bv cholesterol aangemaakt door lever), Vetten en fosfolipiden (amfipatische moleculen => zowel polair als apolair gedeelte)

Vetten: meest voorkomende (%) en opbouw

95% triglyceriden (opslaan langetermijn energie) => verbinding glycerolmoleule met 3 vetzuurmoleculen (verzadigde vetzuren (verhoogt cholesterol) of onverzadigde vetzuren (verlaagt))

Wat is een polypeptide?

10 tallen tot 100den covalent aan elkaar gebonden aminozuren

Wat is een eiwit?

Een polypeptide met een complexe 3 dimensionele bouw.

voorbeelden eiwitten

Collageen, Elastine, …

Wat zijn enzymen?

eiwitten die stofwisselingsfuncties uitvoeren.

Wat doen enzymen

katalyseren de omzetting van substraat tot product

voorbeeld werking enzym

lactase (enzym) zet lactose (substraat) om in glucose en galactose (producten)

Wat is een nucleïnezuur?

Lange ketens van nucleotiden

Belangrijkste nucleotide en nucleotidezuren?

1. ATP

2. DNA en RNA