examen december geschiedenis

wat voor eters waren ze en hoe kwamen ze aan hun eten in de savanne

voedselverzamelaars (dierlijk en plantaardig voedsel), aaseter (aas), ze waren nomaden in kleine groepen

wat is een toendra

koude natuurlijke omgeving

wat voor eters waren ze en hoe kwamen ze aan hun eten in de toendra

voedselverzamelaars-jagers (weinig plantaardig en veel dierlijk voedsel), ze waren nomaden in kleine groepen en gebruikte meer samenwerking en taal

geef zeven werktuigen en hun jaartal

-bewerkte kei (2 miljoen jaar geleden)
-vuistbijl van vuursteen of silex (40000 jaar geleden)
-tot een fijne punt bewerkte vuursteen of silex als speerpunt (22000 jaar geleden)
-klingen, afgeslagen stukken vuursteen of silex (17000 jaar geleden)
-benen naalden (14000 jaar geleden)
-benen harpoenen (14000 jaar geleden)
-stenen pijlpunten (14000 jaar geleden)

welke voordeel boden de jongste werktuigen

meer gespecialiseerde toepassingsmogelijkheden

visies oorsprong mens

creationisme, evolutieleer

creationisme

schepping
meningen
goden
letterlijk geloof

evolutieleer

evolutie
feiten
kritisch onderzoek
wetenschap

evolutie mens

Australopithecus
Homo Erectus
Homo neanderthalensis
Homo Sapiens (wij)

verandering natuurlijke leefomgeving

apen leven in tropisch regenwoud allemaal samen
natuurverschijnsel: vulkaanuitbarsting scheidt West- en Oost-Afrika
klimaatverandering=nieuwe leefomgeving: savanne
mensachtigen: lopen rechtop, maken hulpmiddelen, ontdekken vuur, taal, grotere schedel
moderne mens: Homo Sapiens

survival of the fittest

alleen wie zich kaan aanpassen aan een nieuwe omgeving, kan overleven en zich voortplanten

hoe noemt de bekendste Australopithecus

Lucy

wat zijn de voordelen van rechtop lopen

kunnen uitkijken voor gevaren boven het hoge gras, minder energie verbruiken, lichaam minder bloot stellen aan de zon, verder weg gaan op zoek naar voedsel, handen vrij om iets mee te dragen

wie is de eerste mensensoort die rechtop liep

Homo Erectus

migratie van de Homo Erectus

van Oost-Afrika naar Noord-Afrika, Zuid-Afrika en Azië

migratie van de Homo Sapiens

van Oost-Afrika naar overal ter wereld

leefgebied Homo neanderthalers

Europa

wat gebeurt er na de migratie

Homo erectus en Homo neanderthalensis sterven uit, enige menssoort is de Homo Sapiens, verschillende klimaattypes=verschillende mensentypes

gevolgen gebruik van vuur

jacht: meer mogelijkheden
samenleven: meer veiligheid, meer sociale contacten
voeding: beter verteerbaar voedsel
beter verteerbaar voedsel: aanpassing hersenen

gevolgen ontwikkeling van taal

aanpassing hersenen: ontwikkeling van taal
meer sociale contacten, meer veiligheid: ontwikkeling van taal
ontwikkeling van taal: meer sociale contacten, meer veiligheid
ontwikkeling van taal: meer mogelijkheden bij het jagen

de prehistorie

miljoenen jaren geleden - ca. 3500 v.C.

het oude Nabije Oosten

ca. 3500 v.C. - ca. 800 v.C.

de klasieke oudheid

ca. 800 v.C. - ca. 500 n.C.

de middeleeuwen

ca. 500 - ca. 1450

de vroegmoderene tijd

ca. 1450 - ca. 1750

de moderene tijd

ca. 1750 - ca. 1945

de hedendaagse tijd

ca. 1945 - nu

zeven dagen

een week

30, 31, 28 of 29 dagen

een maand

365 of 366 dagen

een jaar

10 jaar

een decennium

100 jaar

een eeuw

1000 jaar

een millennium

rond dezelfde tijd geboren zijn

een generatie

volgorde van tijd

chronologie

tijdrekeningen

1. de joodse tijdrekening, begint 3760 v.C. (schepping)
2. de christelijke tijdrekening, begint 1 (geboorte Jezus)
3. de islamitische tijdrekening, begint 622 (Mohammed vlucht van Mekka naar Medina)

begrippen om de ruimte aan te duiden

1. lokaal
2. regionaal
3. nationaal
4. Europees
5. mondiaal

hoeveel maatschappelijke domeinen zijn er?

4

Wat zijn de maatschappelijke domeinen?

Economisch, Sociaal, Politiek, Cultureel

voorbeelden grondstoffen voor voorwerpen

huiden voor kleding of tentzeilen
beenderen en gewei voor werktuigen en gebruiksvoorwerpen
vet als extra voeding, geschikt voor het koude klimaat, en voor verlichtingen

uit wat waren de werktuigen om te jagen

vuursteen of silex en been

hoe evolueerden de werktuigen doorheen de laatste ijstijd

meer gebruik van been naast steen, meer variatie, meer verfijning