Ak Hoofdstuk 4 globalisering

achterland

gebied dat een belangrijke functie heeft voor een knooppunt of mainport als het gaat om de aan en uitvoer van goederen

agglomeratie

een stad met daaraan vastgegroeide voorsteden en dorpen

central business district (cbd)

het centrale zakencentrum in een stad met (financiële) kantoren, instellingen, uitgaansgebied en winkels. de afkorting is cbd

economische cluster

een groep bedrijven en instellingen die nauw aan elkaar gerelateerd zijn en in de nabijheid van elkaar voorkomen

edge city

concentratie van voornamelijk werk-, vrijetijds- en woongebieden, vaak in de buurt van snelwegen

gated community

stadsdeel dat door een muur of hekwerk afgesloten is van de openbare ruimte. het kan bestaan uit enkele gebouwen, maar ook een hele wijk omvatten

gentrificatie

het proces van opwaardering van een wijk, waarbij het aantrekken van kapitaalkrachtige nieuwe bewoners/gebruikers gepaard gaat met de verdrijving van de lagere sociaal-economische klassen uit die wijk

getto

wijk of buurt waar etnische minderheden (gedwongen) bij elkaar wonen en informele groepen mensen vaak maatschappelijke macht bezitten

global city

stad die binnen het wereldsysteem op economisch, cultureel en/of politiek gebied een toonaangevende leidende rol heeft. heet ook wereldstad of metropool

herstructurering

proces waarbij een verouderd en verloederd gebied in de stad planmatig en meestal grootschalig wordt vernieuwd. vaak verandert daardoor de functie van het gebied

hub en spokenetwerk

samenhangend geheel van transport- en communicatieknooppunten (hubs) en de onderlinge verbindingen als spoorlijnen, wegen en pijpleidingen (spokes)

in- en uitsluitingsmechanismen

hier: proces op de woningmarkt of arbeidsmarkt dat ertoe bijdraagt dat iemand ergens bij kan of mag horen (insluiting) of juist niet (uitsluiting)

informele sector

ongeschoold, slechtbetaald werk in de dienstensector dat niet officieel wordt geregistreerd. mensen betalen geen belasting, maar hebben ook geen recht op uitkeringen

innovatie

de ontwikkeling en succesvolle uitvoering van nieuwe of verbeterde producten, diensten, productie- en distributieprocessen

internationale dienstenverlening

de diensten tussen landen onderling

kettingmigratie

vorm van volgmigratie die op gang wordt gebracht doordat eerdere migranten (al dan niet gekleurde) informatie sturen naar de achterblijvers

kosmopolitisme

het gevoel van mensen die zich verbonden voelen met de mensheid in het algemeen, dat sterker is dan enig gevoeld van nationale of regionale identiteit. heet ook wereldburgerschap

mainportregio

de functionele regio waarvoor de mainport de belangrijkste hub vormt

megalopolis

aaneengegroeid, stedelijk gebied met een groot aantal sterk met elkaar verbonden agglomeraties en metropolen

metropool

stad die binnen het wereldsysteem op economisch en/of politiek gebied een toonaangevende leidende rol heeft. heet ook global city of wereldstad

mondiale financiële markt

financiële markt die van groot belang is in de wereldeconomie

racisme

theorie, idee of opvatting met de onderverdeling van mensen in groepen op basis van een verondersteld ‘ras’, waarbij sommige groepen als superieur en andere als minderwaardig worden beschouwd

ruimtelijke geleding

de ruimtelijke verdeling van de verschillende soorten wijken of functies over het (stedelijke) grondgebied

ruimtelijke segregatie

ruimtelijke scheiding van kansarme en kansrijke (etnische) groepen in een stad of gebied

sociaal-economische mobiliteit

de verandering in sociale positie van een persoon of een groep mensen binnen een maatschappij, bijvoorbeeld doordat het inkomen verandert.

sociale polarisatie

toename van de sociaal-economische tegenstellingen tussen groepen mensen met verschillende sociaal-economische achtergronden

stedelijk netwerk

groep steden die onderling sterk verbonden zijn door contacten tussen bedrijven, overheden en instellingen

wereldstad

stad die binnen het wereldsysteem op economisch, cultureel en/of politiek gebied een toonaangevende leidende rol heeft. heet ook global city of metropool