jaartallen geschiedenis

van hoofdstuk 3 tot aan hoofdstuk 12 en historische context 1 tot 3

1453

de turkse verovering van constantinopel bregnt een einde van het oost-romeinse rijk

1488

de ronding van kaap de goede hoop door bartholomeus diaz

1492

columbus komt voor de eerste keer aan in amerika

1498

vasco de gama is de eerste europeaan die per schip in indië aankomt

1515

de nederlanden komen in handen van de spaanse vorst karel v.

1519

spaanse verovering van aztekenrijk door hernando cortés

1517

luther publiceert zijn 95 stellingen in wittenberg. waardoor de reformatie begint.

1522

oprichting van de inquisitie in de nederlanden. deze kerkelijke rechtbank moest protestaten veroordelen

1541

calvijn vestigt zijn kerk in genéve

1555

godsdienstvrede van augsburg maakt een eidne aan jarenlang godsdienstoorlogen in het duitse rijk. voortaan mocht iedere duitse vorst het geloof in zijn gebied verspreiden

1566

de beeldenstorm vindt plaats

1568

de slag bij heiligerlee betekent het begin van de nederlandse opstand

1572

de geuzen nemen den briel in

1579

de unies van atrecht en utrecht worden opgericht

1581

fillips ll wordt door de gewesten van de unie van utrecht afgezet als landheer door middel van de akte van verlantinghe

1584

willem van oranje wordt vermoord door de katholike balthasar gerards

1588

de opstandige gewesten besluiten verder te gaan als zelfstandge republiek ; de republiek der verenigde nederlanden ontstaat

1648

met vrede van müster komt er een einde aan de nederlandse opstand

1602

oprichting voc

1618-1648

dertig jarige oorlog

1621

oprichting wic

1628

piet heyn verovert de spaanse zilvervloot

1648

vrede van westfalen

1667

suriname kolonie van nederland

1685

lodewijk XIV herroept het edict van nantes

1707

engeland en schotland vormen groot-brittanië

1740-1786

koning frederik de grote

1747

stadhouderschap wordt erfelijk

1751-1776

verschijning encyclopedie

1786

machtsgreep van de patriotten

1787

amerikaanse grondwet

1789

franse revolutie

1795

bataafse revolutie

1798

eerste nederlandse grondwet

1799

stadgreep

1803 - 1815

napoleontische oorlogen

1809

eerste stoomschip

1815

stichting koninkrijk der nederlanden

1830

eerste spoorlijn gereed in engeland

1830

belgische onafhankelijkheid

1648

grondwet van thorbecke

1861

italiaanse eenheid

1869

opening suezkanaal

vanaf 1870

modern impoerialisme

1871 - 1918

duitse keizerrijk

1879

oprichting antirevolutionaire partij (arp)

1894

stichting gereformeerde kerk

1914 - 1918

eerste wereldoorlog

1917

russische revolutie

1922

mussolini aan de macht in italië

1929

beurskrach in new york

1929 - 1939

crisistijd

1933

hitler aan de macht in duitsland

1933

roosevelt aan de macht in de vs

1939 - 1945

tweede wereldoorlog

1940

chruchill aan de macht in groot-brittanië

1940 - 1945

nederland bezet door duitsland

1945

atoombommen op japan

1945

oprichting verenigde naties

1945 - 1989

koude oorlog

1953

dood stalin

1956 - 1964

dekolonisatie in afrika

1961

bouw berlijnse muur

1962

cubacrisis

1965

oprichting provo

1965 - 1975

vietnamoorlog

1975

suriname onafhankelijk

1980

beatrix koningin

1985

gorbatsjov aan de macht in de sovjet - unie

1989

val van de berlijnse muur

1992

vorming europese unie

1620

de protestantse pilgrim fathers stichtten een engelse nederzetting in noord-amerika

1765

het verdrag van allahabad betekende het begin van het britse rijk in india

1776

vs declaration of independence “ onafhankelijkheidsdag” - fourth of july

1807

verbod op slavenhandel in het britse rijk

1832

reform bill > geeft ondernemers meer politieke invloed in engelse parlement

1833

slavernij verboden in de britse kolonies bij de slavery abolition act.

1833

overheid probeert met de factory acts (arbeidswetten) excessen te voorkomen.

1851

de eerste wereldtentoonstelling. groot - brittannië = werkplaats van de wereld

1857

indian rebellion of eerste indiase onafhankelijkheidsoorlog

1869

opening van het suezkanaal. zorgde voor snellere verbinding met he moederland daardoor grotere controle op de koloniën mogelijk.

1885

hoogopgeleide indiërs richtten hierop in 1885 het indian national congress op.

1947

onafhankelijkheid van india onder leiding van mahamata ghandi

1861 - 1865

amerikaanse burgeroorlog

11 november 1918

einde wo 1 (wapenstilstand)

juni 1919

vrede van versailles

1923

economische crisis in duitsland (inflatietijd) en poging staatsgreep door hitler

1924

dawesplan

1929

beurskrach wallstreet

februari 1933

rijksdagbrand

29 september 1938

conferentie van münchen

1 september 1939

duitse inval in polen

januari 1933

hitler wordt rijkskanselier

1914

begin 1e wereldoorlog

9 november 1918

uitroepen republiek in duitsland (na opstanden)

1945

einde 2e wo in europa, duitsland verdeelt in 4 bezettingszones

maart 1933

machtigingswet wordt aangenomen einde republiek van weimar

3 september 1939

oorlogsverklaring van groot - brittanië en frankrijk aan nazi- duitsland

1947

introductie trumandoctrine en het marshallplan

1948 - 1949

blokkade van berlijn