Kaarten: H2 Ontwikkelingsfasen van Tuckman

hoofdstuk 2

Ontwikkelingsfasen van Tuckman

-> Voor groepen of teams?

Model kan gebruikt worden bij groepen en teams

Het originele model was 4 fasen

1. Forming

2. Storming

3. Norming

4. Performing

Nu 5 fasen

1. Forming

2. Storming

3. Norming

4. Performing

+

5. Adjourning

1. Forming

1ste fase waar het team wordt gevormd

-> leden kennen elkaar nog niet en de taken ook niet

1. Forming

-> Gedrag leden

- Heel afhankelijk van teamleider

- Onzeker, angstig en onwennig

- Afwachtende houding (nog geen verbondenheid); nemen geen initiatief

- Geen eigen mening

1. Forming

-> Acties als begeleider

- Vertrouwen geven

- Informatie geven en verwachtingen duidelijk schetsen

1. Forming

-> Deze fase kan je loslaten wanneer

De leden die houding loslaten en spontaner reageren op elkaar

2. Storming

Stormfase

=> Team wordt hechter en winnen vertrouwen

-> rollen worden verdeeld

-> 'ik-gevoel' > 'wij-gevoel'

-> durven verzet tonen

2. Storming

-> Gedrag leden

- Durven zich nu uitspreken = conflict kan ontstaan

- Persoonlijkheden komen naar buiten: uitspreken van ideeën, perspectieven, ...

- Kritiek, frustratie, boosheid (over teamleider)

2. Storming

-> Acties als begeleider

- Begeleidende rol

- Teamleden stimuleren om zich uit te spreken, open communicatie

- Stimuleren om conflicten zelf op te lossen

3. Norming

Volwaardige manier van samenwerken

3. Norming

-> Gedrag leden

- Gezamenlijk, constructief en taakgericht samenwerken

- Staan open voor elkaar ideeën

- Wij > ik

- Begrip, afspraken

3. Norming

-> Acties als begeleider

- Ondersteunen van team

- Bevorderen groepscohesie

- Geeft meer autonomie

4. Performing

Prestatiefase

4. Performing

-> Gedrag leden

- Team als eenheid

- Vertrouwen en betrokkenheid; weten de verwachtingen

- Zelfstandigheid en autonomie

4. Performing

-> Acties als begeleider

- Delegeren

- Stimuleren doelen en positieve samenwerking

5. Adjourning

Afscheidsfase

5. Adjourning

-> Gedrag leden

- Team houdt op te bestaan

- Op voorhand (on)bewust afstand nemen

- Uiteenlopende emoties

5. Adjourning

-> Acties als begeleider

- Ondersteunen

- Belang van symbolisch einde: terugblikken + aandacht schenken

- Leden hun blik op de toekomst richten

5. Adjourning

-> Proces voor groepsleden

- Moeilijk met nemen van afscheid

- Wie deze fase niet goed doormaakt zal in een nieuwe groep geen goede start maken omdat hij het oude nog niet heeft afgesloten

5. Adjourning

-> Proces voor begeleider

- Voldoende oog voor hebben, zeker in groepen die elkaar al lang en goed kennen

- Benoem duidelijk vertrek van een groepslid, geef een afscheidsfeestje, laat de cliënt zelf nadenken over wat er na deze groep komt

6. Reforming

- Proces van groepsontwikkeling opnieuw doormaken

- Elementen wijzigen

Als begeleider moet je zicht krijgen op in welke fase de groep zich bevindt zodat

Je interventies erop kan afstemmen

Als begeleider groepsproces begeleiden

1. Forming

- Mensen toenadering laten zoeken

- Zorgen voor onthaal/kennismaking

- Laagdrempelige activiteiten in groep

- Hen in subgroepen laten samenwerken

- Focussen op overeenkomsten tussen groepsleden

- Info en duidelijkheid verschaffen over: regels, afspraken, gewoontes, verwachtingen

Als begeleider groepsproces begeleiden

2. Storming

- Standvastig zijn en bescherming bieden + ruimte geven voor dialoog bij conflicten.

- Beseffen dat het normaal is om grenzen af te tasten

- Anderzijds grenzen stellen en bewaken

- Laat gezag of autoriteit zien

- Ruimte geven voor dialoog bij conflicten

Als begeleider groepsproces begeleiden

3. Norming

- Ruimte geven aan zelfstandige werkers en initiatief uit groep toelaten

- Alert blijven voor wat zich afspeelt binnen de groep

- Bevorderen ontwikkelen groepsnormen en groepscohesie

- Zoeken naar activiteiten om de cohesie te verhogen

Als begeleider groepsproces begeleiden

4. Performing

Doelen stellen en effectief samenwerken stimuleren:

-> bevorderen van positieve afhankelijkheid

-> meeliften voorkomen

-> bevorderen dat groepsleden elkaar leren kennen

-> adequaat gebruik van sociale vaardigheden bekrachtigen

Als begeleider groepsproces begeleiden

5. Adjourning

- Blik terug op geschiedenis groep (herinnering hele periode)

- Blik op de toekomst: waar kijk je naar uit in je nieuw avontuur en wat heb je geleerd in deze groep?