Sztuka wczesnochrześcijańska

Czas sztuki wczesnochrześcijańskiej

Czas sztuki wczesnochrześcijańskiej

I-VI

Rok Edyktu Mediolańskiego (podział sztuki na tę przed (nielegalną) i po (legalną))

313

+czy powstało przed czy po 313r

Dobry pasterz katakumby pryscylii, przed 313r

+czy powstało przed czy po 313r

Orantka katakumby pryscylii, przed 313r

+czy powstało przed czy po 313r

Chrystus jako dobry pasterz, przed 313r

+czy powstało przed czy po 313r

Bazylika św Piotra w Rzymie, po 313r

Empora

+czy powstało przed czy po 313r

Mauzoleum św Konstancji w Rzymie, po 313r

jaką funkcję później pełniło mauzoleum św konstancji w rzymi

baptysterium

w jaki sposób sztuka wczesnochrześcijańska opierała się na wzorach antycznych

do dawnej formy dostosowano nowe treści

przeznaczenie katakumb

podziemne cmentarze, miejsca kultu i modlitw

gdzie się znajduje rzeźba chrystusa jako dobrego pasterza

muzeum watykańskie

kto wzniósł starą bazylikę św. piotra

cesarz konstantyn wielki

typ kościoła wielonawowego o nawie głównej wyższej od naw bocznych i posiadającej własne okna (ponad dachami naw bocznych)

bazylika

typ kościoła wielonawowego o nawie głównej wyższej od naw bocznych nie posiadającej własnych okien

pseudobazylika

kościół o równej wysokości wszystkich naw

hala

pomieszczenie na rzucie półkola, półelipsy lub wieloboku, dostawione do bryły świątyni i otwarte do jej wnętrza. Zazwyczaj zamyka prezbiterium, czasem nawy boczne i ramiona transeptu

absyda

element architektoniczny

absyda

przestrzeń kościoła przeznaczona dla duchowieństwa. Może być wydzielona podwyższeniem, balustradą, wyodrębniona także w bryle zewnętrznej budowli. zamykała zwykle ściana prostokątna, półkolista (absyda) lub wieloboczna. Wyposażenie obejmuje ołtarz główny, stalle oraz sprzęty liturgiczne.

prezbiterium

prezbiterium

kryty przedsionek w bazylikach wczesnochrześcijańskich, bizantyjskich i wczesnośredniowiecznych w formie prostokątnej lub owalnej przybudówki, poprzedzającej wejście do nawy. W średniowiecznej architekturze przekształcił się w kruchtę.

narteks

narteks

dziedziniec otoczony kolumnadą, poprzedzający wejście do bazyliki. Przestrzeń ta przeznaczona była dla pielgrzymów, dlatego ważny element stanowiła tam fontanna.

atrium

atrium

w architekturze sakralnej, galeria wsparta na kolumnach lub filarach, otwarta do wnętrza kościoła np. nad nawami bocznymi, stosowana w celu zwiększenia liczby uczestników nabożeństwa lub wydzielenia określonej ich grupy. Umieszczona nad kruchtą, przeznaczona jest na ogół dla śpiewaków i instrumentów muzycznych (np. organów).

empora

3 rodzaje budowli na planie centralnym

baptysterium, mauzoleum, martyrium

samodzielna budowla wznoszona przez chrześcijan, przeznaczona do ceremonii chrztu, zazwyczaj usytuowana w pobliżu kościoła

baptysterium

monumentalny grobowiec w formie wolnostojącej budowli, bogato zdobionej

mauzoleum

budowla o charakterze sakralnym poświęcona męczennikowi. Zazwyczaj kryje ona jego grób lub związane z nim relikwie.

martyrium

Mauzoleum Galli Placydii w Rawennie

Chrystus Dobry Pasterz, mauzoleum Galli

Placydii w Rawennie

Sarkofag Juniusa Bassusa IV w

typ sarkofagu

kolumnowy