C3: Conflicten in de Belgische staat

Wat betekent 'unionisme'?

Unionisme is een samenwerking tussen katholieken en liberalen na de Belgische onafhankelijkheid, met als doel het behoud van de eenheid van de staat.

Wat is een levensbeschouwelijk conflict of breuklijn?

Een conflict tussen gelovigen (vooral katholieken) en vrijzinnigen over de rol van religie in de samenleving, zoals onderwijs.

Wat is een socio-economisch conflict?

Een conflict tussen arbeid (werknemers) en kapitaal (werkgevers), vooral rond arbeidsomstandigheden en stemrecht.

Wat is een communautair conflict?

Een conflict tussen de Nederlandstalige en Franstalige gemeenschappen in België over taal en macht.

Wat is een meerderheidsstelsel?

Een kiessysteem waarbij de kandidaat of partij met de meeste stemmen alle zetels wint.

Wat is evenredige vertegenwoordiging?

Een kiessysteem waarbij het aantal zetels verdeeld wordt in verhouding tot het aantal behaalde stemmen.

Welke partij ontstond in 1846 en waarom?

De Liberale Partij, als reactie op katholieke dominantie. Einde van het unionisme.

Hoe hangt de partijvorming samen met breuklijnen?

Partijen groeiden vanuit breuklijnen: liberalen (vrijzinnigen), katholieken (religieus), socialisten (arbeiders).

Wat is de schoolstrijd?

Conflict tussen katholieken en liberalen over wie onderwijs mag organiseren en bekostigen.

Wat waren de gevolgen van de schoolstrijd?

Verhoogde verzuiling; onderwijs werd gesplitst in katholiek en neutraal onderwijs.

Wat was het cijnskiesrecht?

Enkel wie voldoende belastingen betaalde, mocht stemmen. Rijkere burgers hadden meer stemrecht.

Hoe evolueerde het Belgische kiessysteem?

Van cijnskiesrecht naar algemeen enkelvoudig stemrecht (voor mannen), later ook voor vrouwen.

Wat was de invloed van de arbeidersbeweging op het stemrecht?

Ze eisten politieke inspraak en sociale bescherming → drongen aan op algemeen stemrecht.

Welke partij vertegenwoordigde de arbeiders?

De Belgische Werkliedenpartij (BWP), later de socialistische partij.

Wat zijn de drie grote breuklijnen in België?

Levensbeschouwelijke, sociaal-economische en communautaire breuklijn.

Hoe beïnvloedden de breuklijnen de Belgische samenleving?

Ze veroorzaakten verzuiling en politieke polarisatie, leidend tot partijvorming en spanningen.

Wat is Vlaamse discriminatie binnen het jonge België?

Nederlandstaligen werden achtergesteld op politiek, cultureel en economisch vlak; Frans was de voertaal van elite en overheid.