tijdvak 8 burgers en stoommachines 1800-1900

Algemeen kiesrecht

Iedere burger mag kies- of stemrecht uitoefenen

Bourgeoisie

Welgestelde burger

Censuskiesrecht

Kiesstelsel waarbij alleen mensen die een bepaald bedrag aan belasting betalen (census), kiesrecht hebben

Communisme

Politieke stroming die door een revolutie de productiemiddelen in handen van de gemeenschap wil brengen

Confessionalisme

Politieke stroming waarvan de aanhangers hun politieke en maatschappelijke opvattingen baseren op hun godsdienstige overtuiging

Democratisering

Ontwikkeling waarbij steeds meer mensen invloed op de politiek hebben, doordat ze kiesrecht krijgen

Emancipatiebeweging

Beweging die zich inzet voor verbetering van de maatschappelijke positie van een bepaalde groep

Huisnijverheid

Het thuis maken van producten

Industrieel kapitalisme

Verschijnsel waarbij ondernemers streven naar het maken van zoveel mogelijk winst door het fabrieksmatig produceren van goederen

Industriële revolutie

Overgang van een economie die draait om landbouw en (huis) nijverheid naar een economie die zich kenmerkt door machinale massaproductie in fabrieken

Industriële samenleving

Samenleving waarin de meerderheid van de mensen in fabrieken werkt en in steden woont

Liberalisme

Politiek-maatschappelijke stroming waarin burgerlijke vrijheid en economische vrijheid belangrijk zijn. De overheid dient zich terughoudend op te stellen

Modern imperialisme

Vanaf ongeveer 1850 het streven van West-Europese landen naar het bezit van zo groot mogelijke koloniale gebieden

Nationalisme

Verschijnsel dat wordt gekenmerkt door trots op het eigen land, het eigen volk en de eigen cultuur

Politiek-maatschappelijke stroming

Groep mensen die zich inzet voor gezamenlijke standpunten over politiek en maatschappij, zonder een politieke partij te zijn

Proletariaat

Sociale groep die alleen in haar levensonderhoud kan voorzien via de arbeidskracht die zij verkoopt

Sociaaldemocratie

Politieke stroming die via parlementaire weg de macht van de bezittende klasse wil breken om daarna een samenleving op te bouwen zonder maatschappelijke ongelijkheid

Socialisme

Verzamelnaam van alle politieke stromingen die tot doel hebben de maatschappelijke ongelijkheid op te heffen

Vakbond

Organisatie die een groep werknemers vertegenwoordigt en zich inzet voor de belangen van die groep