les 4 adel en derde stand

Zie ptt op chamillo

Hoe werd de samenleving in de vroege middeleeuwen gekenmerkt?

Een agrarische samenleving gedomineerd door een krijgersaristocratie.

Wat is de term "adel" in het Latijn?

Nobiles

Hoe werd de adel vóór de 12de eeuw beschreven?

Meer op basis van kwaliteiten of kenmerken

Welke Latijnse termen werden vóór de 12de eeuw gebruikt om adellijke personen aan te duiden? (PDP)

• Procere (vooraanstaand)

• Divites (rijken)

• Potentes (machtigen).

Wat betekent Köningnähe?

De nabijheid van de koning.

Wat was de basis van adellijke macht?

Grondbezit (vaak erfelijk en eeuwenlang in de familie).

Hoe verkreeg de adel grondbezit?

• Erfopvolging

• koninklijke schenkingen

• geweld en overname.

Wie was de Adel?

Romeinse of geromaniseerde adelfamilies.

Welke rol speelden Romeinse of geromaniseerde adelfamilies in de vroege middeleeuwen?

• veel macht + aanzien

• leverden vaak bisschoppen.

Hoe ontstond de Germaanse adel?

• Via afstamming

• Köningnähe (de gunst van de koning verwerven).

Welke bestuurlijke titel had de Gallo-Romeinse adel?

Comes (graaf)

Hoe verdiende de Gallo-Romeinse adel zijn rijkdom?

• Latifundia (grote landgoederen)

• Stedelijke economie

• handel.

Welke economische systemen gebruikte de Gallo-Romeinse adel?

• Geldcirculatie

• belastingen

• schriftelijk beheer.

Welke titel had de Germaanse adel in militaire context?

Dux (militair leider).

Hoe verkreeg de Germaanse adel economische macht?

Door grondbezit als beloning van de koning.

Waarom werd grond verdeeld binnen de Germaanse adel?

Loyaliteit krijgers en vazallen te verzekeren.

Waar woonde de Germaanse adel voornamelijk?

Op het platteland of hoven (met beperkte stedelijke invloed).

Wat was de voornaamste vorm van rijkdom bij de Germaanse adel?

Mobiele rijkdom zoals goud en oorlogsbuit.

Hoe verschilde de geldcirculatie bij de Germaanse adel van die bij de Gallo-Romeinse adel?

De geldcirculatie was beperkt; rijkdom kwam vooral uit grondbezit en buit.

In welke industrie kon men de derde stand vooral vinden?

De landbouw (agrarische samenleving).

Hoeveel procent van de Europeanen werkte in de landbouw rond de 9e eeuw?

95%.

Wat bepaalde rijkdom in de middeleeuwse samenleving?

Grondbezit

Wat gebeurde er met boeren in de middeleeuwen? (hoe kwam het dat ze onderdrukt waren)

Ze werden grondgebruikers en afhankelijk van de adel.

Welke 3 belangrijke statuten waren er in de derde stand?

• Vrije boeren

• Horigen

• Lijfeigenen

Wat betekende Liber homo in de middeleeuwen?

Een vrije boer (niet persoonlijk gebonden aan een heer).

Wat waren de voordelen van een vrije boer?

• Eigen land

• Vertegenwoordiging in de volksrechtbank (mallus)

• Militaire dienst kon status opleveren

Wat waren de nadelen van een vrije boer?

• Belastingen aan de koning

• Militaire plicht

• Geen bescherming van een heer

Welke termen werden gebruikt voor horigen in de middeleeuwen?

• Coloni

• liti

• servus terra

Wat was het statuut van een horige?

Weinig vrijheid, persoonlijk gebonden aan een heer.

Wat waren de voordelen van een horige?

• Bescherming door de heer

• Economische zekerheid (altijd grond van de heer)

• Kon soms land erven of zich vrijkopen

• Geen militaire diensten

Wat waren de nadelen van een horige?

• Moest pacht en herendiensten leveren

• Had toestemming van de heer nodig voor veel zaken

Welke term werd gebruikt voor lijfeigenen in de middeleeuwen?

Servus

Wat was het statuut van een lijfeigene?

Volledig bezit van de heer, zonder persoonlijke rechten.

Wat waren de voordelen van een lijfeigene?

• Kreeg eten en onderdak

• Kon soms worden vrijgelaten

Wat waren de nadelen van een lijfeigene?

• Kon worden verkocht, weggegeven of geërfd

• Had geen persoonlijke rechten

• Bezat geen eigendom

hoe werd men een horige?

• Bescherming zoeken bij de heer (lijkt vrijwillig → maar geen andere keuze)

• Schuldhorigheid

• Erfelijkheid (kinderen van horigen, zijn zelf horige)

Waar kwamen veel slaven vandaan?

Uit het gebied van de Slaven. (Balkan)

Hoe stond de kerk tegenover slavernij?

• Probeerde slavernij terug te dringen en stond open voor toetreding van slaven.

• Bezaten zelf slaven en zagen het als teken van zondigheid.

Wat gebeurde er in de 8ste eeuw met christelijke slaven?

formeel verbod op verkoop van christelijke slaven aan heidenen.

Hoe zag de lokale handel eruit in de Merovingische periode?

Lokale markten waar producten van boeren en ambachten verhandeld werden.

Wat voor producten werden op lange afstand verhandeld in de Merovingische periode?

Luxeproducten uit het Byzantijnse rijk en het Middellandse Zeegebied.

Welke handelsroutes werden gebruikt voor langeafstandshandel?

Handelsroutes via rivieren (zoals de Rijn, Maas en Seine).

Wat was een emporium in de Merovingische periode?

Een ontmoetingsplaats voor handelaars.

Welke belangrijke emporia ontstonden in het Frankische rijk?

Dorestad en Quentovic.

Wat is een emporia?

Ontmoetingsplaatsen voor handelaars.

Welke emporia bevonden zich in Engeland?

Ipswich en Hamwich.

Wat voor soort schepen werden gebruikt op rivieren in de Merovingische periode?

Platte schepen met roeispanen.

Welke goederen werden vaak vervoerd met rivierschepen?

Graan, wijn, honing.

Wat voor schepen werden gebruikt voor zee- en kustvaart in de middeleeuwen?

Kogge-achtige schepen, breder dan rivierschepen.

Wat kenmerkte de grotere schepen voor langeafstandshandel?

Meer masten