les 10: Hannah Arendt

politieke filosofie

nog nieuwe elementen toevoegen aan fenomenologie Heidegger

kort plato: ideale staat 3 klassen

kort Ari: deugd in politieke leven

existentie

beginpunt = fenomenologie + …

• vertrekken vanuit handelen mensen

oudheid

teruggrijpen naar de …

• Nietzsche + Heidegger ook

polis

politiek = betrekking op samenleven in een stadsstaat

democratisch Athene

wil terug naar … en polis

Plato: juist vanaf stappen, strak regime

politieke standpunt

terug naar oorsprong filosofie maar niet nadruk op existentie

→ ander standpunt

vita activa

actieve leven

vita contemplativa

beschouwde leven

phronèsis - weten hoe

Ari:

1) theoria/epistème vs. ….

2) weten dat vs. …

contemplatieve leven

vanaf Plato en Ari focus van actieve leven verschoven naar …

actieve leven

haar doel = herwaardering …. + wat het inhoudt

nataliteit

actieve leven: gedregen door…

• vs. Heidegger = dood en authentiek bestaan

nataliteit

kenmerkt menselijk actieve leven met name in politiek

fysieke geboorte

1e geboorte

• doordat mensen steeds geboren worden = bestaan SML

ontstaan SML

2e geboorte

• zorgt mensen kunnen handelen, initiatief nemen

• altijd op bpld manier vormgeven

politiek

= altijd relatie met anderen vormgeven

biologische noodzaak

arbeid: datgenen dat we doen uit …

• niet zelfde als dieren maar mee verbinden

• bv. tanden poetsen, eten maken,…

voortbestaan

arbeid: doel = .. individu en soort

• geen basishygiëne = stoppen

cyclisch

arbeid is nooit gedaan

• niet aan ontsnappen, altijd deel bestaan actieve leven

biologische noodzaak, voortbestaan, cyclisch

3 kernbegrippen bij arbeid

werken

= los van arbeid dingen maken

Ari: poièsis

productief

in tegenstelling tot arbeid is werken ..

• blijvend resultaat, artefact

• hierdoor gelijkenis dieren overstijgen

eindproduct

doen van werken

poièsis = doen maken met oog op resultaat

lineair

werk = …

gericht op doel, altijd .. in tijd blijven bestaan

productief, eindproduct, lineair

3 belangrijke kernbegrippen werken

technocratische houding

groot risico van werken ..

• perspectief werk alles gaan domineren

• sml beschouwen vanuit productie, nut, efficiëntie

zin, nut

technocratische houding

“vraag van de… geofferd op altaar van het…”

handelen

wanner pas mens-zijn (werkwoord)

praxis

handelen Ari: handeling omwille vd handeling

nutteloos

handelen geen doel of nut → …

MAAR niet negatief, bevrijdt v zin naar nut

publieke ruimte

verschijnen v individu in …

= politieke daad stellen en sml creëren

typische handeling

= zeggen hoe wij denken dat we moeten samenleven

bv. opiniestuk schrijven, vastlijmen aan schilderij, opstanden

politieke daad + nataliteit

dus handelen is gevolg van 2 dingen

revolutie

extreme vorm handelen

nataliteit + initiatief innemen

spreken en handelen

wanneer 2e geboorte ontstaan

• relaties ontstaan tussen mensen: positief als verzetten

pluraliteit

= in handelen verschijnen als individuen MAAR individuen verschijnen omdat van elkaar verschillen

• voorwaarde menselijk handelen

inititiatief

optimistische kijk: altijd mogelijk om iets nieuws te doen

conditio sine qua non

politiek = gevolg handelen

• = voorwaarde zonder de welke (gevolg) niet, causaal verband

• ook al is voorwaarde gerealiseerd, is gevolg er niet noodzakelijk van

→ is het niet

conditio per quam

politiek = gevolg handelen

• = als voorwaarde gerealiseerd is gevolg noodzakelijk

• politiek uit handelen

  • bv. stakingen, protesten,…

→ is het wel

narratief

= manier om handelingen te coördineren en te herinneren

• vluchtigheid handelen counteren door verhaal introduceren → mensen verenigen

narrativiteit

= post factum zaken belangrijk achten en vorm geven

• voor ons verhaal waren dat de belangrijke zaken

gereïficeerd

narratieven zijn …→ worden tot dingen

• literatuur, kunst, historiografie, schoolboeken, lesmateriaal

macht

= specifiek karakter

• gevolg en uiting van gedeelde wil

collectief engagement

macht zal zich uiten in ..

• gedeelde wil

• tijdelijk en volatiel

participatieve democratie

politiek model voor ogen (vanuit pluraliteit)

• burgers op lage, kleine niveaus en daaruit politiek vormgeven

nut

onze moderniteit = alles reduceren werken + arbeid = alles reduceren tot …

efficiëntie

wordt pas gevaarlijk als enige aspect is van actieve leven of mtsp

• bv. nazisme

nazisme

voorbeeld technische bendering probleem

• problemen in Duitsland

• oorzaak = Joden

• efficiënte oplossing = vernietigen Joden

  • hoe: gaskamers, transport

machine, onderdelen

totalitaire aanpak waarbij MTSP gezien als … en mensen als ..

• technische benadering

• alles baseren op nut, efficiëntie

banaliteit van het kwade

werk: …

bureaucratisch

vaststelling: kwaad kan ook .. gelaat hebben

• enkel mogelijk als wereld bpld technocratisch denken heeft

handelen en actieve leven

haar pleidooi = herwaardering 2 zaken