Havo 3 H3 Chili §1 en §2

Begrippen van §3.1 en §3.2

aanlandige wind

Wind vanaf zee. Heet ook zeewind.

aardbeving

Schokkende of trillende beweging van een gedeelte van de aardkorst door de werking van endogene krachten.

aardkern

Het binnenste van de aarde.

breedteligging

De afstand van een plaats tot de evenaar.

breuk

Barst of scheur in de aardkorst.

continentale plaat

Plaat die bestaat uit een groot landoppervlak.

convergentie

Het naar elkaar toe drijven van platen.

demografisch kenmerk

Kenmerk van de groei en de afname van de bevolking en de herkomst van mensen.

divergentie

Het uit elkaar drijven van platen.

economisch kenmerk

Kenmerk dat gaat over de bestaansmiddelen van mensen; de manier waarop mensen geld verdienen.

El Niño

Het verschijnsel dat het zeewater in het midden en het oosten van de Grote Oceaan extra sterk opwarmt.

epicentrum

Het punt waar de aardbeving aan de oppervlakte komt, direct boven het hypocentrum.

eruptie

Vulkaanuitbarsting.

gesteentekringloop

Proces waarbij gesteenten door geologische processen (verwering, erosie, sedimentatie, gesteentevorming) telkens worden afgebroken en omgevormd.

hogedrukgebied

Gebied met een teveel aan lucht waar lucht wegstroomt over het aardoppervlak en wordt aangevuld met dalende lucht van boven: blauwe luchten en zon. Heet ook maximum.

hooggebergteklimaat

Koud en nat klimaat. De temperatuur in de zomer is gemiddeld lager dan 10° C.

hoogtegordel

Plantengroeizone in een gebergte.

hypocentrum

Plaats diep in de aardkorst waar de aardbeving begint (aardbevingshaard).

keerkring

De breedtecirkel van 23½° N.B. en 23½° Z.B.; grens van de tropen.

klimaat

Het gemiddelde weer in een bepaald gebied over dertig of veertig jaar.

lijzijde

De kant van de berg die uit de wind ligt; er valt weinig neerslag.

loefzijde

De windkant van een gebergte met veel neerslag.

luchtstreek

Temperatuurzone op aarde: tropen, gematigde zone en poolstreken.

naschok

Aardbeving die uren, dagen of zelfs weken na een eerdere aardbeving in hetzelfde gebied plaatsvindt.

oceanische plaat

Plaat die bestaat uit een groot zeeoppervlak (oceaan).

plaat

Stuk van de aardkorst. Heet ook schol.

plooiingsgebergte

Gebergte dat is ontstaan door plooiing van stukken van de aardkorst.

politiek kenmerk

Kenmerk dat gaat over het bestuur van een land.

regenschaduw

De lijzijde van een berg, waar de dalende en warme lucht weinig of geen neerslag brengt.

reliëf

Hoogteverschillen in het landschap.

schaal van Richter

Schaal waarmee de kracht van een aardbeving wordt aangegeven.

seismisch gat

Een gebied waar al lang geen zware aardbeving is voorgekomen vergeleken met de omringende gebieden.

seismoloog

Wetenschapper die zich bezighoudt met het bestuderen van aardbevingen.

sociaal-cultureel kenmerk

Kenmerk van de cultuur: kunst, taal, godsdienst, gewoonten en geschiedenis.

stuwingsregen

Neerslag die ontstaat door stijgende lucht tegen een gebergte.

subductie

Het wegduiken van een oceanische plaat onder een continentale plaat.

subtropisch maximum

Hogedrukgebied (maximum) rond 30° breedte.

temperatuurfactor

Factor die invloed heeft op de temperatuur in een gebied.

transforme beweging

Het langs elkaar bewegen van platen.

trog

Diepe kloof onder in de zee, ontstaan door subductie van een oceanische plaat.

tsunami

Hoge vloedgolf op zee die de kust overspoelt en die wordt veroorzaakt door een zeebeving.

waterdamp

Verdampt water (gasvormig) in de lucht.

zeeklimaat

Klimaat met een matigende invloed van de zee op de temperatuur ('s zomers koeler, 's winters zachter) en het hele jaar neerslag.

zeestroom

Stroming van zeewater die ontstaat doordat de wind langdurig uit één richting waait.

mediterraan klimaat

Klimaat met hete, droge zomers en vochtige, zachte winters. Heet ook middellandse zeeklimaat.