Hoofdstuk 8 - Socialisatie: hoe werkt dat en waarom?

Socialisatie

Het aanleren van de cultuurcomponenten van jouw cultuur (cultuuroverdracht)

Socialisatoren

De drie niveaus van socialisatie:

• Primaire socialisatie

• Secundaire socialisatie

• Tertiaire socialisatie

Socialisatie: Kenmerken

• Socialisatie begint bij geboorte tot…

• Socialisatie kan je persoonlijkheid veranderen

• Drie niveaus: Primair / secundair / tertiaire

Primaire socialisatie

• Vnl. door ouders, gezin, kinderopvang, heel nabije omgeving

• Vnl. in (vroege) kindertijd, maar ook later nog.

Secundaire socialisatie

• Door secundaire relaties, vaak formeler (leerkracht, leiders, sportclub, vrienden, …)

• Aanleren / aanvullen van nieuwe (of zelfs andere) waarden

• Belangrijke rol voor peergroup

Peergroup

groep mensen met gelijkaardige status, leeftijd, belang(stelling), ‘vriendengroep’

Tertiaire socialisatie

Door massamedia:

• Films, series, muziek, reclame…

• vaak spiegelen aan rolmodellen (vloggers, influencers, tv, persoonlijkheden… )

Nature: aangeboren

• Huidskleur, geaardheid, geslacht, karakter (deels)

• Gevoelens

• Primaire behoeften (voedsel, bescherming, affectie,…)

Nurture: aangeleerd

• Door socialisatie wordt geleerd hoe aangeboren elementen binnen een cultuur worden gebruikt

• Vb: eten met mes en vork, geen woede-uitbarstingen thuis, geen seks in het openbaar, …

Acculturatie

overnemen van componenten uit een ander cultuur

Acculturatie: Voordelen

• Culturele diversiteit: Het bevordert uitwisseling van ideeën en verrijking van culturele praktijken.

• Flexibiliteit: Acculturatie maakt aanpassing aan nieuwe omgevingen mogelijk.

• Economische groei: Het kan economische kansen vergroten door handel en samenwerking.

Acculturatie: Nadelen

• Cultuurschok: Acculturatie kan stress en onzekerheid veroorzaken bij individuen.

• Verlies van tradities: Te veel acculturatie kan leiden tot het verwaarlozen van eigen culturele waarden.

Enculturatie

overnemen van componenten uit eigen cultuur

Enculturatie: Voordelen

• Stabiliteit: Enculturatie zorgt voor continuïteit van culturele tradities en normen binnen een samenleving.

• Identiteitsvorming: Het helpt individuen bij het ontwikkelen van een culturele identiteit.

• Sociale cohesie: Gemeenschappelijke waarden en normen bevorderen een gevoel van verbondenheid.

Enculturatie: Nadelen

• Beperkingen: Enculturatie kan leiden tot rigide denkpatronen en weerstand tegen verandering.

• Culturele isolatie: Overmatige nadruk op eigen cultuur kan leiden tot afstand van andere culturen.

Integratie

wanneer een bevolkingsgroep als een gelijkwaardige medespeler wordt opgenomen in de ontvangende samenleving. De minderheid past zich in in de bestaande samenleving, maar behoudt eigen waarden- en normenstelsel. De meerderheid respecteert de culturele eigenheid van de minderheid.

Assimilatie

een minderheid weet zich in verregaande mate aan te passen aan de ontvangende samenleving en verliest grotendeels haar eigen culturele eigenheid.

Stereotypering

Door socialisatie ontstaat het gevaar dat je aan stereotypering gaat doen. Individuen die gedrag vertonen dat afwijkt van een doorsnee lid van de eigen samenleving, andere culturen ..., ga je dan als anders aanzien. Hun kenmerken worden veralgemeend.

Anticiperende socialisatie

gedrag, w&n, statussymbolen,… overnemen in afwachting van een nieuwe (betere) groep

Vb: lippenstift bij jonge meisjes, dure wagen, …

(re)socialisatie

Wanneer omstandigheden wijzigen

Vb. Na 5 jaar gevangenisstraf mag je reeds 2 dagen per week uit de gevangenis gaan werken.

Culturele identiteit

het geheel van gemeenschappelijke patronen en gebruiken van een samenleving die over generaties heen worden doorgegeven. Ook culturele identiteit verandert continu door de interactie met elkaar en met andere culturen.

Instituties

Een instelling die belangrijke waarden verwezenlijkt en de fundamentele behoeften van de samenleving vervult. Institutionalisering betekent het oprichten van instituties.

instituties: rol?

• Zorgen voor stabiliteit

• Dragen cultuur over (continuïteit)

instituties: voordelen?

• Maken ons leven makkelijker: we moeten zelf niet meer nadenken hoe ons te gedragen

• Ze maken keuzes voor ons (opvoedende functie)

• (anderzijds werkt bovenstaande ook beperkend!)

instituties: toenemende belang van school?

Diploma’s worden belangrijker (jongeren langer naar school)

• Meer ‘2 verdieners’ (grotere opvoedende rol voor school)

• Gezin, kerk etc… als instituties worden minder belangrijk

  Vb. seksuele opvoeding, discipline,… meer taak van school