NEDERLANDS 29/5

internationale overeenkomst over regels die partijen in acht moeten nemen

conventie

vriendschappelijke verstandhouding tussen mogendheden

entente

(militair) bondgenootschap, samenwerkingsband

alliantie

verdrag, overeenkomst tussen staten, traktaat van een regering met de paus

concordaat

het van stap tot stap ernstiger worden van een conflictsituatie, waardoor een zodanige toestand wordt geschapen dat er geen weg terug is

escalatie

grondwet

constitutie

het ontkennen van historische gebeurtenissen waarvan algemeen aanvaard is dat ze hebben plaatsgevonden

negationisme

het streven om de Joden naar een eigen zelfstandige, nationale staat in Palestina terug te brengen

zionisme

alleenheerschappij

autocratie

politiek die niet uitgaat van idealen, maar van de feitelijke toestanden en direct streeft naar concrete en tastbare resultaten

realpolitik

regering van slechts weinig personen die behoren tot de bevoorrechte klasse

oligarchie

onrechtmatige begunstiging van verwanten of vriendjes bij het vergeven van posten, virendjespolitiek

nepotisme

hoogste staatsgezag

soevereiniteit

racisme tegen de Joden gericht

antisemitisme

algehele uitroeiing van Joden, besproken op de Wannsee-Konferenz van 20 januari 1942

Endlösung

klasse van bezitloze arbeiders

proletariaat

samenwerking met de vijand

collaboratie

iemand die veel talen spreekt

polyglot

iemand die vreemde invloeden probeert te weren, taal moet correct zijn

taalpurist

taalkunde, hoe varieert de taal afhankelijk van de sociale klasse

sociolinguïstiek

individuele taalgebruikers zijn in staat om voor verschillende situaties of contexten andere taalvarianten te gebruiken en te herkennen bij anderen

communicatieve competentie

je koester verwachtingen over elkaar gedrag en houdt er onbewust rekening mee tijdens een gesprek

accomodatie

het gedeelte van taalkunde waarin men de relatie tussen taalhandelingen en taalgebruikers bestudeert

pragmatiek

vooronderstellingen (syn)

presupposities

voor een goede communicatie is er samenwerking nodig

coöperatieprincipe

smeermiddel voor sociale interacties

beleefdheidsprincipe

taalhandelingen moet passen bij hun gebruikscontext

pragmatische gepastheid

woordenboekbetekenis

denotatie

gevoelsbetekenis

connotatie

met een taalhandeling probeer je iets duidelijke te maken zonder dat letterlijk te zeggen

verbogen bedoeling of implicatuur

je neemt alle belangrijk factoren bij de uiting in overweging en dan pas neem je een conclusie

inferentie

beweging in de schilderkunst met een fundamenteel anarchistische trek: de kunstenaars willen weg van de traditie en terug naar een spontane, niet-beredeneerde kunst, waarbij het scheppen belangrijker is dan het product

Cobra

experimentele dichters gaan deze visie bewerkstellingen aan de hand van beeldrijke taal

vijftigers

de betekenis van een woord wordt volledig losgelaten

atonale poëzie

een verhaaltechniek die een schrijver toepast om de gedachten, herinneringen en gevoelens van binnenuit te beschrijven

stream of consciousness

een apart provocerend boek dat bij zijn verschijnen de nodige ophef veroorzaakt

cultboek

basisvorm van een woord, zonder verbuigingen en vervoegingen

lemma

woorden die je nodig hebt of die een aanvulling zijn op wat je kende

fast mapping en single shot learning

het woordenboek in ons hoofd onderscheiden van een gewoon woordenboek en het gaat om een individueel kennissysteem

mentaal lexicon

woorden die semantisch, formeel of functioneel bij elkaar horen

woordvelden

gelijke betekenis, maar verschillende vorm

synoniem

tegengestelde betekenis

antoniem

gelijke vorm met volledig verschillende betekenis

homoniem

gelijke vorm met verwante betekenis

polysemie

onze taal beïnvloedt ons denken (NU: maar begrenst het niet)

Sapir-Whorfhypothese

naaktkat = subcategorie

hyponiem

dier = hoofdcategorie

hyperoniem

bij botsende klinkers wordt de hele groep stemloos, bv dakvenster, behalve als de 2e medeklinker een d of b is bv opdagen

assimilatie

het verschillend maken van klanken bv martelen en martelaar ipv marteren en marteraaar

dissimilatie

belangerijk concept = intertekstualiteit, binnen een tekst wordt er verwezen nr een andere gesproken of geschreven teksten, vooral via citaten

postmodernisme

geeft een realistisch beeld van mens, tijd en omgeving en bevat een aanklacht tegen sociaal schrijnende omstandigheden, waaraan het personage het hoofd moet bieden

sociaal realisme

literair genre waarin je de psychologische en morele groei nr volwassenheid volgt van de hoofdpersoon

de coming-of-ageroman

in het eerste levensjaar start de ontwikkeling van klankherkenning en klankproductie

de voortalige periode

in het tweede levensjaar start de ontwikkeling van een woordgeheugen en de woordproductie

de vroegtalige periode

in het derde levensjaar start de ontwikkeling van het zinsbegrip en de zinsproductie

de differentiatiefase

het kind ontdekt verbanden tussen de woorden en merkt het dat werkwoorden meestal op een regelmatige manier worden vervoegt en past het dan overal toe

overgeneralisatie

rond de leeftijd van zes jaar kan een kind alle klanken van de moedertaal goed uitspreken

voltooiingsfase

ze herhalen de eerste of beklemtoonde lettergreep van een woord. meesten is dat de eerste geheel of gedeeltelijk (boterham → bobo)

reduplicatie

het kind articuleert bepaalde constanten meer nr voren in de mond ( dank u → dant u)

fronting

een kind vervangt liquidae (l, r) door semivocalen of ‘glides’ (j, w)

gliding

een medeklinker in het begin van een woord schuift op naar het midden

progressieve assimilatie

een medeklinker uit het midden van een woord keert terug aan het begin van dat woord

regressieve assimilatie

een medeklinker uit het midden van een woord keert terug aan het begin van dat woord

regressieve assimilatie

bij het uitspreken van een woord worden één of meerdere klanken weggelaten, hoewel ze wel geschreven worden

deletie

bestaat uit de eerste letters van een woord en je leest het letter voor letter, spel je zonder puntjes

initiaal woord

bestaat uit de eerste letters van een woord en je leest het als een woord, spel je zonder puntjes

letterwoord

als woorden die grammaticaal bij elkaar horen van elkaar gescheiden worden door andere woorden

tangconstructie

een taalstoornis ten gevolge van een hersenletsel en treedt bv op na een beroerte

afasie

oplettend

alert

het in contact komen met een stof, straling, of ander factor die schadelijk kan zijn

de blootstelling

te maken met het denken

cognitief

de storing

de interferentie

de vaktaal

het jargon

een woord waarop je kunt zoeken

het lemma

een taalkundige

de linguïst

de volwassenheid

de maturiteit

de schelwoorden

de schuttingstaal

de centrale figuur

de spilfiguur

onderzoekt de doelstelling en de doelgroep van een tekst en gaat na hoe de inhoud van een tekst op beide aspecten in afgestemd

functionele tekstanalyse

de syntactische samenhang van zinnen

cohesie

de manier waarop een gesproken of geschreven tekst samenhangt en door de lezer en luisteraar als inhoudelijk samenhangend ervaren wordt

coherentie

onderzoekt in hoever het taalgebruik door gender bepaald wordt

genderlinguïstiek

getal fetisjisme

prosodie

kwalitatief verschil