Behandelmethoden H3 Systeemtherapie

Systeemtherapie

Verzameling behandelinterventies werkende vanuit systeem/context van individu

Individuele probleem

Probleem van relaties tussen mensen van syste(e)m(en)

Scholen in de systeemtherapie

Communicatie (Palo Alto); Structureel (Minuchin); Narratief; Oplossingsgericht

Communicatieperspectief

Hoe er gecommuniceerd wordt binnen gezinnen (inhoud, definitie van onderlinge relaties, paradoxaliteit van communicatie)

Structurele perspectief

Gezinsstructuur (wijze waarop interacties zijn georganiseerd en hoe deze aanpassingsvermogen van gezin beïnvloeden)

Narratieve perspectief

Betekenisgeving aan werkelijkheid en welke gezinsverhalen er bestaan (taal = centraal…hoe wordt een gezinslid omschreven?)

Oplossingsgerichte perspectief

Oplossingen en opbouwen van gewenste situatie

Contextualiseren

Zoeken naar verbanden die relevant lijken + naar voren halen van andere contexten die zich niet meteen aandienen in de praktijk (e.g., wanneer komt probleem niet voor?)

Intergenerationele patronen

Context gevormd door vorige generaties —> family script, specifieke interactiepatronen, overtuigingen, herinneringen/gevoelens rondom bepaalde fases in gezin van oorsprong

Family script

Specifieke verwachtingen rondom relaties, opvoeding en te verwachten gedrag (replicatief = net zo doen als gezin van herkomst; correctief = anders dan gezin van herkomst geïmproviseerd = hoe het elders eraan toegaat)

Loszandgezinnen

Te open grenzen en te weinig onderlinge verbondenheid

Kluwensysteem

Gesloten grenzen, hogere loyaliteit/verbondenheid, moeilijk bij aan te sluiten

Circulariteit

Alles beïnvloed elkaar —> Kunt niet aanduiden waar in interacties met systemen iets is gestart

Recursiviteit

Hangt samen met circulariteit (actie, reactie, oorzaak, gevolg, begintoestand, eindtoestand zijn met elkaar verbonden) —> Feedback = elke reactie biedt nieuwe info voor persoon die actie heeft ondernomen (aanpassing/groei); Vicieuze cirkels = eindeloos herhalende feedbackloops in onprettige interacties

Interactiesequentie

Opeenvolging van acties/reacties in een interactie

Interactiepatroon

Herhaling interactiesequenties volgens een vast schema —> leidt tot voorspelbare interacties waarin men dezelfde posities aanneemt

1. Complementaire interacties = A valt aan, B verdedigd (verstarren).

   1. Symmetrische interacties = A beschuldigt, B beschuldigt ook (escalatie) OF A en B trekken zich terug.

Parallelprocessen

Dezelfde interactiepatronen binnen behandelteam als in behandelgroep

Inhoud en betrekking communicatie

• Inhoudsniveau = WAT er wordt gecommuniceerd.

• Betrekkingsniveau = WIJZE waarop wordt gecommuniceerd en HOE daardoor relatie wordt gedefinieerd (vaak nvb).

• Ambiguïteit = inhoud en betrekking kunnen elkaar tegenspreken.

• Paradox = inhoud en betrekking ronduit tegenstrijdig.

  • Double bind = je kunt het nooit goed doen.

Monoloog

Gezinsleden trachten anderen te overtuigen en luisteren niet naar elkaar

Dialoog

Gelijkwaardige uitwisseling

Betekenisgeving

Verleend door personen in de interactie —> ST herconstrueren + in vraagtrekken van vastgeroeste familiebetekenissen

Narratieven

Verhalen waarmee betekenis wordt gegeven aan gebeurtenissen

• Dunne = verenging van werkelijkheid, reductie identiteit (moeder zit altijd thuis)

• Self-fulfilling = gekleurde interpretatie + verwachtingen + gedragingen

• Maatschappelijk = van een tik worden kinderen groot.

• Gezinsmythen = groter dan realiteit maar worden herhaald vanwege essentiële waarde voor gezin

Familieorganisatie/Gezinsstructuur

Vaste interactiepatronen, posities, regels in een gezin

• Subsystemen = deelsystemen binnen grote systeem (ouders vs. kids)

• Grenzen = afgrenzing subsystemen (strak of doorlaatbaar)

• Allianties = band tussen 2 of meerdere gezinsleden (samen tv kijken)

• Coalities = alliantie tussen 2 leden die in hiërarchie op ander niveau staan met uitsluiting van andere gezinsleden (open = bekend, gesloten = geheim)

• Leiderschap (hiërarchie) = wie neemt beslissingen?

• Regels = (on)uitgesproken normen en verwachtingen (vader wordt niet tegengesproken)