Philosophy of science (HC7-12)

Kuhn

-              geen relativist, er zijn dingen die waar en meetbaar zijn

-              maar misschien is het goed om te blijven evalueren wat correct is op dit manier

-              we laten dingen die we eerst wisten achter en breiden revolutionair voort op andere kennis

• paradigma verschuiveingen enzo

positionality

hoe iemand gepositioneerd is in het leven en hoe dit je beinvloedt

 

incommensurable

no common standard of measurement

Lakatos (1922-1974)

-              wantrouwend tegen ‘wetenschappelijke gemeenschappen’, geen nuttig begrip  niet iedereen in een groep is het eens over een ‘algemeen idee’

-              probeert  de problemen van relativisme te verminderen

-              methodologische rationaliteit (het goed implementeren van methodologie) als alternatief voor

o   circulariteit (het is waar, omdat ik dat zeg)

o   positivist verificatie (als het niet observeerbaar is, is het onzin)  te restrictief

o   Poppers falsificatie (je probeert je theorie te falsificeren)  er zijn altijd uitzonderingen op de theorie dus dit is geen goede manier om hier over na te denken

• research programmas vs paradigmas

hard core

• wat is de kern van waarheid?

• fundament van de theorie

protective belt

• wat gebeurt er aan de buitenkant van de theorie die variabel kunnen zijn?

• wat zijn uitzonderingen op de theorie?

vragen voor Lakatos

• welke feiten/variabelen zijn belangrijk om mee te nemen in een goede theorie

• waneer moet een theorie dismissed worden?

Feyerabend (1924-1994)

• Anarchisme (alles mag!!!)

• vrijheid binnen de wetenschap

• geen verschil tussen wetenschap en niet-wetenschap

• epistemological anarchism

  • meer humanitair —> niet gebonden aan regels

  • veelbeloven voor wetenschappelijke progress

Scientific revolution volgens Kuhn

1. pre-science

2. normal science

3. crisis

4. revolution

5. new normal science

6. new crisis

kenmerken van een goed onderzoeksprogramma (Lakatos)

• coherent en leidt regelmatig tot bevestigde voorspellingen

• wetenschappers moeten beschermende gordel uitbreiden

• breidt voor op eerdere kennis —> verschil met Kuhn

Kritiek op Lakatos

• bestaan harde kernen in onderzoeksprogramma’s wel?

• methodologische beslissingen worden in twijfel genomen

kritiek op Feyerabond

• te simplistisch

• zijn ideeen zijn te idealistisch en niet in realiteit gegrond

heuristiek

• een set van richtlijnen voor het ontwikkelen en verfijnen van onderzoeksprogramma’s

constructivisme

wetenschappelijke kennis is het resultaat van sociaal geconstrueerde processen

Knorr-Cetina

• wetenschap is een sociale praktijk die plaatsvindt binnen specifieke gemeenschappen en culturen en wetenschappelijk kennis komt voort uit interacties tussen wetenschappers

• wetenschappelijke kennis wordt niet alleen gevormd door empirisch onderzoek, maar ook door de sociale context

Hacking

• veel van wat wij als natuurlijk en objectief beschouwen komt voor uit sociale en historische processen

R. Collings

• sociologisch realisme

Dorothy Smith

• vrouwenonderdrukking moet niet als iets vasstaands gezien worden in de samenleving

• het is van belang om perspectieven van vrouwen mee te nemen in onderzoeken

Haraway

• kennis wordt altijd geproduceerd vanuit een bepaalde machtspositie

• feministische benadering van objectiviteit: we moeten erkennen hoe achtergrondkenmerken invloed hebben op wat je waarneemt

• relativisme zorgt ervoor dat er geen objectieve waarheid bestaat

• totalisatie zorgt er echter voor dat er slechts een waarheid is

  • Haraway pleit voor een benadering waarbij er evenwicht is

Hill Collins

• kritiek op traditionele paradigma’s in de sociologie die gebaseerd zijn op ideen van dominante groepen

• bewuste erkenning van positie en achtergrond

• het is van belang om het perspectief van insiders mee te nemen

  • insiders: directe ervaring met sociale structuren waarvoer ze spreken (sekswerkers die uit ervaring kunnen praten over discriminatie)

  • outsiders: deze mensen zijn niet direct betrokken bij de structuren waar ze over praten en hebben er geen ervaringen mee

reflexive sociology/positionality

• concepten die benadrukken dat onderzoekers zich bewust moeten zijn van hun eigen achtergrond, perspectieven en invloeden tijdens uitvoeren van onderzoek

Gouldner

• kritische zelfreflectie en zelfkritiek binnen de sociologie

• gebruik van reflectieve sociologie

Fricker

• epistemic injustice

• hermaneutische onrechtvaardigheid

epistemische onrechtvaardigheid (Fricker)

• een situatie waarin individuen of groepen worden benadeeld vanwege beperkingen in hun vermogen om kennis te verwerven

hermaneutische deelname (Fricker)

• het vermogen om betekenissen te interpreteren en te begrijpen binnen een bepaalde sociale context

hermaneutische onrechtvaardigheid

• onrecht dat ontstaat wanneer een aanzienlijk deel van iemands sociale ervaringen niet wordt begrepen door de samenleving

Berenstain

• het uitleggen van waarom jouw mening ertoe doet zorgt voor extra werk en inspanning (epistemic exploitation)

• er zijn vaak sceptische reacties op getuigenissen van gemarginaliseerde personen

• double bind

double bind (Berenstain)

• • gemarginaliseerde mensen moeten altijd uitleggen en beschikbaar zijn voor educatie

  • als ze dit weigeren lopen ze het risico op afkeuring en veroordeling

  • voorbeeld: Amina, een zwarte vrouw, die geconfronteerd wordt met een situatie waarin ze gedwongen wordt om haar recht op lichamelijke autonomie te verdedigen tegenover een witte mannelijke kennis, Ben. Wanneer Amina weigert een witte vrouw toe te 44 laten haar haar aan te raken, wordt ze beschuldigd van onvriendelijkheid. Als ze probeert uit te leggen waarom dit ongepast is, wordt ze gezien als te emotioneel of agressief.

twee soorten epistemic injustice (Fricker)

• testimonieel onrecht: gemarginaliseerde getuigenissen worden minder geloofwaardig gevonden door vooroordelen

• hermaneutisch onrecht: treedr op wanneer mensen niet de mogelijkheid hebben op hun ervaring te begrijpen