4TH QUARTER REVIEWER ARALING PANLIPUNAN 9

A comprehensive set of vocabulary flashcards based on key concepts related to Araling Panlipunan for review and exam preparation.

Gawaing Pansibiko

Pakikilahok sa mga gawaing pangkaunlaran upang malutas ang mga suliranin o isyu na dapat bigyan ng pansin.

Sibika

Pag-aaral ng mga karapatan at tungkulin ng mamamayan at operasyon ng gobyerno.

Sibiko

Termino mula sa Latin na tumutukoy sa mga mamamayan na lumalahok sa gawaing pansibiko.

Sibilyan

Indibidwal na hindi nasa serbisyo ng pamahalaan o sundalo, ngunit nakakatulong sa komunidad.

Sistemang Pang-Edukasyon

Kabuuan ng mga salik na may kinalaman sa pormal na pag-aaral sa isang lugar.

DepED

Kagawaran ng Edukasyon na nangangasiwa sa sistema ng edukasyon sa Pilipinas.

RA 10533

Naglaan para sa K to 12 basic education program sa Pilipinas.

Pormal na Edukasyon

Edukasyong isinasagawa sa mga silid-aralan ng paaralan na may mga kwalipikadong guro.

HINDI PORMAL NA EDUKASYON

Edukasyong tumutukoy sa aktibidad sa labas ng opisyal na sistema ng edukasyon.

TESDA

Technical Education and Skills Development Authority, itinatag para sa mga produktibong kasanayan.

Education for All

Adhikain na magbigay ng libre at de-kalidad na edukasyon para sa lahat.

Governance of Basic Education Act of 2001

RA 9155 na naglalayong gawing mas epektibo ang pamamahala sa edukasyon.

Free Secondary Education Act of 1988

RA 6655 na nagbibigay ng libreng access sa sekondarya sa mga pampublikong paaralan.

Universal Access to Quality Tertiary Education Act of 2017

RA 10931 na nagbibigay ng libreng edukasyon sa kolehiyo sa mga pampublikong institusyon.

Kooperasyon

Proseso ng sama-samang paggawa upang makamit ang iisang layunin.

Mamamayan

Tao na kinikilala bilang lehitimong kasapi ng isang bansa na may tungkulin ayon sa batas.

Mischief Reef

Ilegal na inokupahang reef ng China sa Spratly Islands.

Fiery Cross Reef

Isang military base ng China sa mga artificial islands.

Scarborough Shoal

Bahura na kinokontrol ng China, na nasa loob ng EEZ ng Pilipinas.

UNCLOS

United Nations Convention on the Law of the Sea, isang pandaigdigang kasunduan sa karagatan.

Pinagtibay noong: 1982  Pormal na ipinatupad: 1994  Lumagda ang Pilipinas: 1982 (at opisyal na inaprubahan noong 1984)

Nine-Dash Line

Mapa na ginagamit ng China upang ipaglaban ang kanilang pag-aangkin sa South China Sea.

Hague Ruling 2016

Desisyon ng PCA na kumontra sa Nine-Dash Line ng China.

Territorial Sea

Bahagi ng karagatan na umaabot ng 12 nautical miles mula sa baseline ng isang bansa.

Exclusive Economic Zone (EEZ)

Saklaw ng 200 nautical miles para sa mga likas na yaman mula sa baybayin.

Continental Shelf

Hanggang 350 nautical miles na pwedeng ipatupad upang palawakin ang kontrol.

Freedom of Navigation

Karapatan ng ibang bansa na maglayag at lumipad sa dagat sa ilalim ng UNCLOS.

Border Conflict

Tensyon o labanan sa eksaktong hangganan ng dalawang bansa.

RA 11510

Alternative Learning System (ALS).

Pamahalaan

isang organisasyon o sistema na namamahala sa isang bansa, teritoryo o komunidad.

Territorial dispute

Ito ay hindi pagkakasundo sa pagitan ng dalawang o higit pang bansa tungkol sa pagmamay- ari ng isang teritoryo.

Spratly Islands

isang grupo ng mahigit 100 isla, bahura (reefs), at sandbars na matatagpuan sa SouthChinaSea.

Kalayaan Group of Islands

24 Nautical Miles (44.4 km)

Maaari lamang ipatupad ang mga batas kaugnay ng customs, immigration, fiscal, at pollutioncontrol.

Sakop pa rin ng Pilipinas ngunit may limitadong kapangyarihan

Pag-asa Island

Pinakamalaking isla ng Pilipinas sa Spratly at may maliit na komunidadngPilipino.

Continental Shelf

Kung may underwater extension ang lupa ng isang bansa, maaari itong mag-apply upangpalawakin ang kontrol nito hanggang 350 nautical miles (648 km).

Freedom of Navigation and Overflight

Kahit nasa loob ng EEZ ng isang bansa, ang ibang mga bansa ay may karapatan na maglayagat lumipad sa dagat basta’t hindi lumalabag sa batas ng UNCLOS.

RA 11510

Alternative Learning System (ALS)

Nilagdaan ni: Pangulong Rodrigo Duterte