1/109
Looks like no tags are added yet.
Name | Mastery | Learn | Test | Matching | Spaced |
|---|
No study sessions yet.
Konturek - mięśnie
Komórki satelitarne - rola
biorą udział w naprawie mięśnia po jego uszkodzeniu
Tytyna - funkcja
łączy filamenty miozynowe z liniami Z
Miomezyna - funkcja, gdzie
W linii M - łączy ze sobą sąsiadujące nici miozyny
Co robi każda z części troponiny?
troponina T - wiąże tropomiozynę
troponina I - ułatwią zasłonięcie miejsc aktywnych
troponina C - wiąże jony Ca2+
Równoległy element sprężysty tworzą białka ...
Tytyna, Miomezyna, Nebulina
Sprężysty element prostopadły tworzą białka...
dystrofina, desmina, laminina
Triada mięśniowa / układ sarkotubularny - z czego się składa?
Kanalik T - pochodzący z sarkolemy
Cysterny brzeżne - pochodzące z siateczki sarkoplazmatycznej
Jakie receptory w kanaliku T?
Receptory dihydropirydynowe DHPR
Co zawiera cysterna brzeżna?
Receptor rianodynowy RyR z wypustką stopkowatą
Białko wiążące Ca2+ - kalcysekwestrynę
Kanaliki podłużne zawierają...
pompy wapniowe (SR Ca2+)
Opisz interakcję DHPR - RyR
1. Fala depolaryzacji rozchodzi się od złącza nerowo-mięśniowego po sarkolemmie
2. Fala depolaryzacji dociera do kanalika T, gdzie aktywuje receptor dihydropirydynowy DHPR
3. aktywny receptor DHPR powoduje odsunięcie wypustki stopowatej i odblokowanie receptora rianodynowego RyR cysterny brzeżnej
4. Dochodzi do uwolnienia jonów Ca2+ do sarkoplazmy
Znaczenie dystrofiny
Odpowiada za łączenie filamentów aktynowych z sarkolemmą (kompleksem glikoproteinowym)
Dystrofia Duchenne'a
- brak dystrofiny
-objawy ok 3/4 roku życia
Dystrofia Beckera
- wykazano śladowe ilości dystrofiny
- występują izoformy dystrofiny
- lżejszy przebieg choroby
Potencjał równowagi jonu jest to
taki potencjał, przy którym wypływ tego rodzaju jonów z komórki jest równy ich wpływowi do jej wnętrza
Jaki jest potencjał spoczynkowy miocytu? Wartość tak jest zbliżona do potencjału równowagi dla jonu ....
-90 mV do - 85mV
jest to wartość zbliżona do potencjału równowagi dla jonów K+
Hipertermia złośliwa
- zmiana struktury białka receptora rianodynowego RyR
- nadmierne uwalnianie jonów Ca2+ do sarkoplazmy -> przedłużony skurcz mięśnia
- utrzymujący się skurcz mięśnia -> nasilenie glikogenolizy -> kwas mlekowy -> kwasica -> uszkodzenie mięśnia
- może występować hipertermia
Hipokalemiczne porażenie okresowe (choroba Brodego)
- obniżona aktywność pompy wapniowej w siateczce sarkoplazmatycznej (SERCA1)
- niebolesne skurcze mięśni, zaburzona zdolność do rozkurczu w trakcie wysiłku
Choroba central core
- zmniejszenie liczby mitochondriów w miocycie
uszkodzenie białka receptora RyR -> nadmierny wpływ jonów Ca2+ do sarkoplazmy -> wychwyt Ca2+ przez mitochondria -> degeneracja mitochondriów
Przepływ krwi przez mięśnie w stanie spoczynku (ml/100g/min)
1,5 - 4,5 ml /100 g tkanki/min
Cechy mięśniowego krążenia krwi:
- możliwość 20 krotnej zmiany wielkości przepływu krwi podczas wysiłku fizycznego
- bardzo silna, wprost proporcjonalna zależność między zapotrzebowaniem mięśnia na tlen a przepływem krwi w jego obrębie
Lokalne czynniki podtrzymujące wzrost przepływu krwi w pracującym mięśniu:
- spadek pO2
- wzrost pCO2
- spadek pH
- wzrost temperatury wewnątrzmięśniowej
Zjawiska powodujące lepsze "zaopatrzenie" mięśnia przez krew
- wzrost przepływu krwi (rozkurcz tętniczek przedwłośniczkowych)
- wzrost filtracji włośniczkowej
- włączenie do mikrokrążenia naczyń włosowatych nieczynnych w czasie spoczynku
- usprawnienie ekstrakcji tlenu = przesunięcie krzywej dysocjacji oksyhemoglobiny w prawo (wzrost pH, pCO2, i temp.)
- redystrybucja krwi do pracującego mięśnia (układ współczulny powodujący skurcz naczyń w innych narządach)
Ergoceptory
- receptory metaboliczne wewnątrz mięśnia szkieletowych
- pobudzany przez produkty wzmożonego metabolizmu mięśniowego --> zwiększenie aktywności układu współczulnego -->
zwiększenie wentylacji
zwiększenie ciśnienia krwi
redystrybucja krwi w obrębie pracującego mięśnia
Przekrwienie czynnościowe mięśni utrzymuje się nawet po wysiłku fizycznym ponieważ:
- zwiększone stężenie prostaglandyn
- powolne wypłukiwanie produktów przemiany materii
- spłacanie długu tlenowego
Jakie motoneurony unerwiają mięśnie szkieletowe? Gdzie się znajdują? Ile włókien mięśniowych unerwia jedno odgałęzienie aksonu tego motoneuronu?
Motoneurony α
W rogach przednich rdzenia kręgowego
Jedno (w 98% przypadków)
Motoneurony γ - funkcja
unerwiają ruchowo włókna intrafuzjalne wrzeciona mięśniowego (regulacja progu pobudliwości wrzecion)
Jednostka motoryczna (ruchowa) - co ją stanowi?
Motoneuron α + komórki mięśniowe które unerwia
Od czego zależy ilość komórek mięśniowych w jednostce motorycznej ?
Od funkcji tego mięśnia:
- mięsień od dużej precyzji ruchów -> mniej komórek mięśniowych unerwianych przed motoneuron
- mięśnie o małej precyzji ruchów -> duże podjednostki motoryczne, dużo mioyctów unerwianych przez jeden motoneuron
Mięśnie oka - duże/małe jednostki motoryczne?
małe
Mięśnie grzbietu - duże/małe jednostki motoryczne?
duże
Płynność ruchu - co się na nią składa?
- Asynchroniczne (niejednoczesne) pobudzenie jednostek motorycznych, włókna kurczą się jedno za drugim - nie wszystkie na raz
- Synchroniczne (jednoczesne) pobudzenie mięśni agonistycznych - synergistycznych - antagonistycznych
Wrzeciona mięśniowe - co to?
To receptory czucia głębokiego (proprioreceptory)
- zbudowane z przekształconych komórek mięśniowych (włókna intrafuzjalne) otoczonych torebką łącznotkankową
- włókna intrafuzjalne rozciągają się razem z włóknami ekstrafuzjalnymi
Podaj 2 typy włókien intrafuzjalnych - opisz ich funkcje
Włókna z torebką jąder
- receptory fazowe, dynamiczne
- ich okolica środkowa jest bardziej wrażliwa na rozciąganie
- częstość wysyłanych impulsów proporcjonalna do szybkości rozciągania mięśnia
-(wzrost szybkości rozciągania = wzrost impulsacji)
Włókna z łańcuszkami jąder
- receptory toniczne
- okolica środkowa wrażliwa na długość mięśnia
- przy wzroście rozciągnięcia wzrasta częstotliwość impulsów
-(większe rozciągnięcie = wzrost impulsacji)
Włókna poprzecznie prążkowane intrafuzjalne - gdzie występują? co je unerwia? jak dzielimy i jakie to ma znaczenie?
- w części obwodowej wrzeciona
- unerwiane przez motoneurony γ
Motoneurony γ dynamiczne:
- unerwiają włókna z torebkami jąder
- pobudzenie powoduje kurczenie się części obwodowej i rozciągnięcie okolicy środkowej
- obniża to próg pobudliwości tych włókien
- wzrost pobudliwości receptorów fazowych na szybkie rozciąganie mięśnia (stają się bardziej czułe na szybkość rozciągania)
Motoneurony γ statyczne:
- unerwiają włókna z łańcuszkiem jąder
- zwiększają wrażliwość receptorów tonicznych na rozciąganie mięśnia
Receptory ścięgniste (narząd ścięgnisty Golgiego)
- receptory czucia głębokiego (proprioreceptory)
- mechanoreceptory o wysokim progu pobudliwości (pobudza je dopiero silny skurcz mięśnia)
- umiejscowione w ścięgnach mięśniowych
- BRAK włókien mięśniowych i unerwienia ruchowego
- ich pobudzenie hamuje skurcz mięśnia
Złącze nerwowo-mięśniowe
Wyspecjalizowane połączenie między aksonem motoneuronu alfa a odpowiednio przystosowaną błoną komórki mięśniowej
Płytka ruchowa
odpowiednio zmieniona błona komórki mięśniowej w obrębie złącza nerwowo-mięśniowego
- jest pofałdowana -> w zagłębieniach (grzebieniach synaptycznych):
- receptory dla Ach
- acetylocholinoestraza
Mechanizm przekaźnictwa sygnału w złączu nerwowo-mięśniowym
1. fala depolaryzacji dociera do presynaptycznego zakończenia aksonu alfa motoneuronu
2. otwarcie bramkowanych napięciem kanałów Ca2+
3. napływ jonów Ca2+ do części presynaptycznej - zlewanie się pęcherzyków synaptycznych z błoną presynaptyczną (aktywacja kompleksu SNARE)
4. egzocytoza acetylocholiny do szczeliny synaptycznej
5. związanie acetylocholiny z jej receptorami (nikotynowymi, kanały jonowe bramkowane chemicznie), następuje ich aktywacja i wzrost przepuszczalności dla jonów Na+ i K+
6. napływ jonów Na+ powoduje depolaryzację - potencjał płytki motorycznej EPP (zawsze nadprogowy)
7. potencjał czynnościowy rozprzestrzenia się po sarkolemmie (błonie komórkowej) i dociera do kanalików T
8. początek sprzężenia elektro-chemicznego (receptory DHPR - wyspustka stopkowa - RyR, Ca2+, troponina, tropomiozyna, miozyna ...)
Miniaturowe potencjały postsynaptyczne (MEPP)
- powstają w wyniku spotatnicznego, losowego uwalniania kwantów acetylocholiny
- acetylocholina łącząc się z r. nikotynowymi powoduje miejscową depolaryzację (0,4 mV)
- NIGDY nie osiągają wartości powodującej potencjał czynnościowy
- mają funkcję troficzną
Miastenia rzekomoporaźna (miasthenia gravis)
- wytwarzanie autoprzeciwciał przeciwko receptorom dla acetylocholiny powodujących ich zablokowanie
- hamowane jest sprzężenie elektro-mechaniczne
- dochodzi do uszkodzenia płytki ruchowej (mniej płytek i receptorów dla Ach)
- acetylocholina powstaje prawidłowo
Zespół Lamberta-Eatona
- blokowanie kanałów wapniowych w elemencie presynaptycznym złącza nerwowo-mięśniowego
- spadek st. Ca2+ -> spadek aktywności SNARE -> zaburzenia uwalniania acetylocholiny do szczeliny synaptycznej
Sprzężenie elektromechaniczne
zespół zjawisk zapoczątkowanych w złączu nerowo-mięśniowym a zakończonych skurczem mięśnia szkieletowego
potencjał czynnościowy (zmiana elektroniczna) -->
skurcz mięśnia (zmiana mechaniczna)
1. depolaryzacja motoneuronu alfa
2. uwolnienie acetylocholiny ze złącza nerwowo-mięśniowego
3. depolaryzacja błony płytki ruchowej miocytu
4. depolaryzacja kanalików T
5. interakcja r. dihydropirydynowych (DHPR) z r. rianodynowymi (RyR) - ich otwarcie i uwolnienie Ca2+ do sarkoplazmy
6. wzrost stężenia Ca2+ w sarkoplazmie -> wiązanie Ca2+ przez troponinę C
7. zmiana przestrzennej konfiguracji kompleksu troponina-tropomiozyna -> odsłonięcie miejsc aktywnych na aktynie
8. powstanie mostków poprzecznych między aktyna a miozyną
9. przemieszczenie aktyny względem miozyny (skrócenie sarkomeru - skurcz mięśnia)
10. usuwanie jonów Ca2+ z sarkoplazmy do siateczki sarkoplazmatycznej
Molekularny mechanizm skurczu
1. Uwolnienie jonów Ca2+ z cystern brzeżnych siateczki sarkoplazmatycznej
(DHPR+wypustka stopowata-> zmiana konformacji RyR --> odblokowanie kanałów dla Ca2+)
2. Formowanie połączenia aktyna-miozyna
(tworzenie mostków poprzecznych, wiązanie aktyna-miozyna większa powinowactwo troponiny C do Ca2+ = sprzężenie zwrotne dodatnie)
3. Wytworzenie napięcia mięśniowego
(1) miozyna w spoczynku zawiera częściowo rozłożony ATP (ADP i Pi), kąt 90o
(2) połączenie z aktyną -> uwalnia Pi z kompleksu -> zgięcie głowy miozyny (kąt 50o) -> przesunięcie aktyny
(3) uwolnienie ADP -> pochylenie głowy do 45o (zgięcie maksymalne)
(4) przyłączenie ATP -> odłączenie głowy miozynowej od aktyny
(5) częściowa hydroliza ATP (ADP+Pi) -> powrót głowy do 90o
Jeśli Ca2+ nie będzie usunięte cykl się powtarza a filamenty skracają się jeszcze bardziej aż do maksimum (skurcz tężcowy zupełny)
Stężenie pośmiertne - przyczyna
Warunkiem dysocjacji mostka poprzecznego jest usunięcie ADP i Pi oraz dołączenie ATP do głowy miozynowej
Po śmierci metabolizm ustaje - nie powstaje ATP - głowy miozynowe nie mogą odłączyć się od aktyny - mięśnie pozostają w przykurczu - stężenie
Jak dochodzi do obniżenia stężenia Ca2+ w sarkoplazmie?
Pompa wapniowa (SR Ca2+ ATP) przepompowuje Ca2+ z sarkoplazmy do siateczki sarkoplazmatycznej gdzie Ca2+ są wiązane przez kalcysekwestrynę
Ślizgowa teoria skurczu
Skurcz mięśnia jest warunkowany - przesuwaniem się aktyny względem miozyny bez zmiany ich długości
Przy biernym rozciąganiu - filamenty "ślizgają się po sobie" bez wytwarzania oporu
Stopień zachodzenia miozyny i aktyny względem siebie warunkuje:
- długość sarkomeru
- siłę skurczu mięśnia
Odpowiedzią komórki na jednorazowe pobudzenie bodźcem co najmniej progowym jest ...
skurcz pojedynczy
Pobudzanie mięśnia bodźcami o sile co najmniej progowej i częstości mniejszej niż czas jego skurczu (i rozkurczu) powoduje...
serią skurczów pojedynczych
Pobudzanie mięśnia bodźcami o sile co najmniej progowej gdy mięsień jest w stanie skurczu prowadzi do ...
sumowania odpowiedzi skurczowych - powstaje skurcz tężcowy zupełny (maksymalna siła skurczu)
Pobudzanie mięśnia bodźcami o sile co najmniej progowej gdy mięsień jest w stanie rozkurczu prowadzi do ...
następuje ponowny skurcz - skurczu tężcowego niezupełnego
(siła większa niż w pojedynczym ale mniejsza niż w tężcowym zupełnym)
Schodkowanie (fenomen Treppea)
Gdy seria maksymalnych bodźców (progowych) o częstotliwości tuż poniżej powodującej skurcz tężcowy dociera do mięśnia szkieletowego -
napięcie powstające w czasie każdego skurczu pojedynczego narasta aż do momentu gdy po kilku skurczach dochodzi do jednolitego napięcia
Skurcz izometryczny
- nie zmienia się długość mięśnia
- zwiększa się napięcie mięśnia
- przyczepy mięśnie nie zostają przemieszczone
- sarkomer ulega skróceniu, rozciągają się elementy sprężyste
- im bardziej rozciągnięte elementy sprężyste tym większe napięcie
Skurcz izotoniczny
- zmienia się długość mięśnia (skrócenie mięśnia)
- brak zmian napięcia mięśnia
- przyczepy mięśnia zbliżają się do siebie
- napięcie się nie zmienia
Skurcz auksotoniczny
Dwufazowy skurcz mięśnia:
Faza I - skurcz izometryczny (zmiana napięcia), mięsień równoważy obciążenie przeciwko któremu będzie się skracał (obciążanie wtórne)
Faza II - skurcz izotoniczny (skracanie mięśnia), mięsień skraca się pokonując obciążanie wtórne
Zwiększenie obciążanie wtórnego powoduje zmniejszenie/zwiększenie szybkości skracania i skrócenie/wydłużenie czasu trwania fazy izometrycznej
Zwiększenie obciążanie wtórnego powoduje zmniejszenie/zwiększenie szybkości skracania i skrócenie/wydłużenie czasu trwania fazy izometrycznej
Czym większe wtórne tym .... zakres skracania mięśnia
mniejszy
O sile rozwijanej przez mięsień decydują: (4)
- wstępne rozciągnięcie mięśnia
- rekrutacja jednostek motorycznych
- częstotliwość pobudzeń
- pętla rdzeniowo-mięśniowa
Długość spoczynkowa
teoretyczna wielkość rozciągnięcia początkowego mięśnia, zakładająca możliwie największą liczbę połączeń (mostków poprzecznych) między aktyną a miozyną
Napięcie całkowite
Największe napięcie rozwijane przez mięsień podczas skurczu izometrycznego - gdy mięsień napina się z długości spoczynkowej
Kiedy liczba tworzonych mostków będzie większa niż przy długości optymalnej - poniżej tej długości czy powyżej?
W żadnym z tych wypadków
Najwięcej mostków poprzecznych występuje przy długości optymalnej (spoczynkowej)
Rekrutacja jednostek motorycznych
Pobudzanie kolejnych jednostek motorycznych pracującego mięśnia w celu wywołania większej siły skurczu mięśnia
Które jednostki motoryczne są większe - szybko czy wolno kurczące?
Większe są jednostki motoryczne kurczące się szybko
Które jednostki motoryczne mają niższy próg pobudliwości (są rekrutowane jako pierwsze) - szybko czy wolno kurczące?
Jednostki wolno kurczące mają niższy próg pobudliwości - są rekrutowane jako pierwsze
Wraz z rekrutacją coraz większej liczby jednostek motorycznych siła mięśnia rośnie/spada
Wraz z rekrutacją coraz większej liczby jednostek motorycznych siła mięśnia rośnie/spada
Na ogół jeden motoneuron unerwia włókna różnego/tego samego typu
Na ogół jeden motoneuron unerwia włókna różnego/tego samego typu
Co obserwujemy przy skutecznym pobudzaniu włókna mięśniowego ze wzrastającą częstością?
Obserwujemy wzrost siły skurczu tego mięśnia,
spowodowany gromadzeniem się w sarkoplazmie jonów Ca2+ powodujących stałe tworzenie dużej liczby mostków poprzecznych
Pętla rdzeniowo-mięśniowa
- reguluje siłę skurczu
napięcie mięśniowe kontroluje krążenie impulsacji:
motoneurony gamma -> receptory wrzeciona -> mononeurony alfa
zabezpieczenie przed rozerwaniem mięśnia:
receptory ścięgniste -> włókna nerwowe eferentne -> interneuron hamujacy -> hamowanie motoneuronu a
W miarę zwiększania obciążenia szybkość skurczu mięśnia ...
maleje
Źródła energii dla mięśnia
- fosfokreatyna wewnątrzmięśniowa
- glikogen wewnątrzmięśniowy
- glukoza krwiopochodna
- wolne kwasy tłuszczowe z krwi
- triglicerydy
Plastyczność mięśni
Podwyższenie temperatury wewnątrzmięśniowej w wyniku kilkuminutowego wysiłku o umiarkowanej intensywności (aktywna rozgrzewka):
- wzmaga ukrwienie mięśnia
- zwiększa szybkość skurczu włókien typu I
takie przystosowanie (plastyka funkcjonalna) przyczynia się do wzrostu możliwości generowania maksymalnej mocy o 15-20%
Glikogenozy
zaburzenia przemian metabolicznych glikogenu mięśni szkieletowych
Miopatie tłuszczowe
zburzenia utleniania długołańcuchowych kwasów tłuszczowych w mitochondriach komórkach mięśni szkieletowych
- miopatia tłuszczowa z niedoboru karnityny (zaburzenia transportu kwasów tłuszczowych z sarkoplazmy do mitochondrium)
- miopatia tłuszczowa z niedoboru palmitoilotransferazy karnitynowej (zaburzenia transportu acetylo-CoA przez błony mitochondrium)
Miopatie mitochondrialne
mutacje w mtDNA - najczęściej powodują zaburzenia w łańcuchu oddechowym
Typ I włókien
- wolno kurczące się
- tlenowe
- odporne na zmęczenie
- mała siła skurczu
- dobre unaczynienie, dużo mioglobiny i mitochondriów, wysoka aktywność enzymów
Typ IIA włókien
- szybko kurczące się
- tlenowo-glikolityczne
- tlenowo-beztlenowe
- średnie pod każdym względem
Typ IIX włókien
- szybko kurczące
- glikolityczne
- beztlenowe
Zmęczenie mięśni - przyczyny (6)
Czynniki powodujące zmęczenie mięśnia:
WZROST STĘŻENIA H+ (spadek pH)
1. Wzmożone przemiany beztlenowe
2. Wytwarzanie mleczanu
3. Wzrost stężenia jonów H+ w sarkoplazmie
4. Obniżenie pH zmniejsza szybkość uwalniania Ca2+ z cystern brzeżnych oraz zdolność ich wiązania przez troponinę C
WZROST STĘŻENIA Pi
- zmniejszanie uwalniania Ca2+ z cystern
- spadek liczy tworzonych mostków poprzecznych
WZROST STĘŻEŃ - ADP, K+, NH3, RODNIKÓW TLENOWYCH
ZMNIEJSZENIE TEMPA ODNOWY ATP
ZUŻYCIE MIĘŚNIOWYCH ZASOBÓW GLIKOGENU
HIPOGLIKEMIA
- zmęczenie mięśni + zmęczenie nerwowe
ODWODNIENIE
- obniżenie przepływu krwi
Przyczyna bólu mięśni po wspinaczce górskiej
jest to wysiłek ekscentryczny - mięśnie naprzemiennie szybko kurczą się i rozciągają
powoduje to uszkodzenie komórek mięśniowych, szczególnie szybko kurczących się, w rejonie przyczepów
ból występuje po ok 24-48h
zjawisko to określamy jako powysiłkowa opóźniona bolesność mięśni
Poodnerwiniowa atrofia tkanki mięśniowej - co się dzieje z mięśniem (2)
Po odnerwienu mięśnia:
- ubytek masy mięśniowej
- nadwrażliwość poodnerwieniowa
Nadwrażliwość poodnerwieniowa - opisz etapy powstawania
1. Przecięcie włókna nerwowego
2. Degradacja złączy nerwowo-mięśniowych
3. Rozprzestrzenienie się receptorów dla acetylocholiny na całej błonie komórkowej + zmniejszenie gęstości dla kanałów sodowych
4. większa wrażliwość na acetylocholinę krążącą we krwi
5. większa pobudliwość mięśnia
Skurcze włókienkowe
- niewidoczne, nieregularne skurcze pojedynczych miocytów
- spowodowane uwalnianiem acetylocholiny ze zdegradowanych złączy
Warunki regeneracji unerwienia mięśnia
- obecność torebek łącznotkankowych wzdłuż których przerwany akson wrasta ponownie do mięśnia
- wytworzenie kolkbki z pęcherzykami
- utworzenie płytki motorycznej (relokacja receptorów i kanałów)
Elektromiografia EMG - jakie typy odprowadzeń
- rejestracja zmian polaryzacji błony komórkowej komórek mięśni szkieletowych
- pozwala badać szybkość przewodzenia
Rejestracja (odprowadzeni) jednobiegunowa:
- jedna elektroda uziemiona
- druga elektroda w pobliżu źródła zmian potencjału
- mierzone jest bezwzględna wartość potencjału w stosunku do elektrody zerowej
Rejestracja (odprowadzenie) dwubiegunowa:
- obie elektrody są czynne
- mierzona zmiana potencjału między dwiema elektrodami
Elektromiogram prosty
- rejestruje zmiany potencjału w jednej jednostce motorycznej
Elektromiogram pośredni
- zapis z kilku jednostek motorycznych, które można odróżnić w zapisie jako odrębne
Elektromiogram złożony
- nałożenie się na siebie potencjałów czynnościowych wielu różnych jednostek motorycznych
Mięśnie typu jednostkowego
- typowe mięśnie trzewne (ściany naczyń, jelit, macica)
- obecne komórki rozrusznikowe (duży automatyzm)
- mała precyzja działania
- wiele połączeń między komórkami (syncytium)
- niewielka regulacja nerwowa (odpowiedź na stymulację nerwową jest rozlana i utrzymuje się długo)
- wyraźna odpowiedź skurczowa na rozciąganie
- bardziej wrażliwe na katecholaminy
Mięśnie wielojednostkowe
- BRAK własnego automatyzmu
- PRECYZYJNA kontrola układu nerwowego
- zwieracz/rozwieracz źrenicy
- występuje gęsta sieć żylakowatości wychwytujących neuroprzekaźnik co pozwala na szybką i precyzyjną odpowiedź skurczową
- mniej wrażliwe na działanie katecholamin
Ultrastruktura mięśni gładkich
- jednojądrzaste komórki, formujące grupy - warstwy
- komórki nie rozciągają się na całej długości mięśnia
- komórki łączą się ze sobą (gap junction)
- występuje aktyna, miozyna, tropomiozyna (ale mniej)
- za to większy stosunek aktyna/miozyna
-BRAK tropininy!!! jej rolę pełni KALMODULINA
- brak cystern brzeżnych, słaba siateczka
- filametny ułożone w pęczkach, nieregularnie (tworzą mostki nawet przy dużym rozciągnięciu, BRAK prążkowania! )
- BRAK sarkomeru -> odpowiednik to CIAŁKA GĘSTE (łącza aktynę z wewnętrzną pow. błony komórkowej)
Ciałka gęste - gdzie? są odpowiednikiem? rola?
- w mięśniach gładkich
- odpowiednik sarkomeru
- łączą aktynę z wewnętrzną powierzchnią błony komórkowej
Potencjał spoczynkowy w mięśniu gładkim
-35 mV do -65 mV
(w szkieletowym -85 do -95mV)
Zjawisko powolnej spoczynkowej depolaryzacji
- w mięśniach gładkich typu jednostkowego (mięśnie trzewne np. ściany jelita)
- przejaw automatyzmu w komórkach rozrusznikowych
- rytmiczne wahania potencjału błonowego (fale wolne) warunkują sprawną czynność skurczową (perystaltykę)
- warunkowana przez powolny dokomórkowy napływ jonów Ca2+ => który zmniejsza wartość potencjału spoczynkowego aż do osiągnięcia potencjału czynnościowego
Jak pobudzenie wywołane w komórkach rozrusznikowych powolnym napływem Ca2+ rozprzestrzenia się na inne komórki?
poprzez niskooporowe połączenia międzykomórkowe (gap junctions)
Dekrement
wygasanie fali pobudzenia w miarę rozchodzenia się w komórkach mięśni gładkich
Sprzężenie elektromechaniczne w mięśniu gładkim
- główną rolę odgrywa Ca2+ (jak w szkieletowym)
- Ca2+ napływa z siateczki oraz PRZESTRZENI ZEWNĄTRZKOMÓRKOWEJ przez kanały wapniowe bramkowane napięciem typu L
- brak typowych kanalików T (występują niewielkie zagłębienia - kaweole)
- brak cystern brzeżnych, słabo rozwinięta siateczka
- wniosek -> mięśnie gładkie są uzależnione od zewnątrzkomórkowego stężenia Ca2+
Skąd w głównej mierze pochodzi Ca2+ pobudzający mięśnie gładkie?
z przestrzeni zewnątrzkomórkowej
Mechanizm skurczu mięśnia gładkiego
Podobieństwa ze szkieletowym:
- powstają mostki poprzeczne
- skurcz zapoczątkowuje wzrost st. Ca2+
Różnice:
- Ca2+ pochodzą głównie z przestrzeni zewnatrzkom.
- Ca2+ wychwytuje KALMODULINA -> aktywacja KINAZY ŁAŃCUCHÓW LEKKICH MIZOYNY
- w spoczynku KALPONINA i KALDESMOM są połączone z aktyną i tropomiozyną - hamując aktywność ATP-azową miozyny
- kompleks Ca2+-troponina powoduje ich odłączenie
- fosforylacja łańcuchów lekkich miozyny regulatorowych --> zmiana ułożenia głów miozynowych
- FOSFATAZA ŁAŃCUCHÓW LEKKICH powoduje defosforylację co prowadzi do rozkurczu
- usuwanie Ca2+ trwa dłużej = skurcz trwa dłużej
Kalponina i kaldesmom - gdzie? co robią?
W mięśniach gładkich połączone spoczynkowo z aktyną i tropomiozyną
blokują aktywność ATP-azową miozyny
kompleks Ca2+-kalmodulina powoduje ich odłączenie