MHT referentiekader

Franse Revolutie (1789-1799)

Politieke en sociale omwenteling in Frankrijk die leidde tot de afschaffing van de monarchie en de oprichting van een republiek.

Eed van de Kaatsbaan (20 juni 1789)

Leden van de Derde Stand zweren een eed om niet uiteen te gaan voordat er een grondwet is opgesteld.

Verdrag van Campo Formio (17 oktober 1797)

Vredesverdrag tussen Frankrijk en Oostenrijk, waarbij Oostenrijk grote gebieden afstond.

Slag bij Trafalgar (21 oktober 1805)

Zeeslag waarbij de Britse vloot onder admiraal Nelson de Frans-Spaanse vloot verslaat.

Continentale Blokkade (1806-1814)

Napoleon probeert Groot-Brittannië economisch te isoleren door handel met Europa te verbieden.

Congres van Wenen (1814-1815)

Europese grootmachten komen bijeen om de orde te herstellen na de val van Napoleon.

Februarirevolutie Parijs (1848)

Opstand die leidt tot de val van koning Lodewijk-Filips en de oprichting van de Tweede Franse Republiek.

Junirevolutie Parijs (23-26 juni 1848)

Opstand van arbeiders tegen de opheffing van de Ateliers Nationaux, bloedig neergeslagen.

Maartrevolutie Wenen (1848)

Opstanden in Wenen tegen de heerschappij van Metternich, leidend tot liberale hervormingen.

Maartrevolutie Berlijn (1848)

Opstanden in Pruisen voor liberale hervormingen, resulterend in concessies van koning Frederik Willem IV.

Krimoorlog (1853-1856)

Oorlog tussen Rusland en een alliantie van Groot-Brittannië, Frankrijk en het Ottomaanse Rijk over invloed in de Zwarte Zee-regio.

Emancipatiewet Rusland (19 februari 1861)

Afschaffing van de lijfeigenschap door tsaar Alexander II.

Amerikaanse Burgeroorlog (1861-1865)

Conflict tussen de noordelijke Unie en de zuidelijke Confederatie over slavernij en staatsrechten.

Parijse Commune (18 maart - 28 mei 1871)

Revolutionair bestuur in Parijs na de nederlaag van Frankrijk tegen Duitsland, gewelddadig onderdrukt.

Frans-Pruisische Oorlog (1870-1871)

Oorlog waarin Pruisen Frankrijk verslaat en de Duitse eenwording voltooit.

Rerum Novarum (15 mei 1891)

Encycliek van paus Leo XIII die de sociale kwestie behandelt en arbeidersrechten verdedigt.

Verdrag van Berlijn (13 juli 1878)

Congres waarin de Balkan herverdeeld wordt na de Russisch-Turkse oorlog.

Balkanoorlogen (1912-1913)

Conflicten tussen de Balkanlanden en het Ottomaanse Rijk, gevolgd door een oorlog onderling.

Conferentie van Berlijn (1885)

Europese grootmachten verdelen Afrika in koloniale invloedssferen.

Fashoda-crisis (1898)

Conflict tussen Frankrijk en Groot-Brittannië in Soedan, waarbij Groot-Brittannië de overhand krijgt.

Boerenoorlogen (1880-1881, 1899-1902)

Conflicten tussen de Britten en de Boeren in Zuid-Afrika, leidend tot Britse overheersing.

Sepoy-opstand (1857-1858)

Opstand van Indiase soldaten tegen de Britse overheersing, hard neergeslagen.

Taipingopstand (1850-1864)

Grootschalige burgeroorlog in China tegen de Qing-dynastie, geleid door een christelijke sekte.

Opiumoorlogen (1839-1842, 1856-1860)

Oorlogen tussen Groot-Brittannië en China over de opiumhandel, resulterend in Britse overwinningen en ongelijke verdragen.

Bokseropstand (1899-1901)

Opstand in China tegen buitenlandse invloed, onderdrukt door een internationale coalitie.

Russisch-Japanse oorlog (1904-1905)

Oorlog tussen Rusland en Japan, waarbij Japan verrassend wint en een grootmacht wordt.

Vrede van Brest-Litovsk (3 maart 1918)

Vredesverdrag tussen de Sovjet-Unie en Duitsland, waarbij Rusland zich terugtrekt uit WO I.

Verdragen van Parijs (1919-1920)

Vredesverdragen na WO I, waaronder het Verdrag van Versailles.

Verdrag van Versailles (28 juni 1919)

Vredesverdrag dat Duitsland zware straffen oplegt na WO I.

Russische Februarirevolutie (1917)

Val van het Russische tsarisme en oprichting van een voorlopige regering.

Russische Oktoberrevolutie (7 november 1917)

Bolsjewistische staatsgreep die de communistische heerschappij vestigt.

Verdrag van Rapallo (16 april 1922)

Overeenkomst tussen Duitsland en de Sovjet-Unie over samenwerking.

Vrede van Lausanne (24 juli 1923)

Verdrag dat de grenzen van Turkije vastlegt na de Turkse onafhankelijkheidsoorlog.

Ruhrbezetting (1923-1925)

Franse en Belgische troepen bezetten het Ruhrgebied als reactie op Duitse wanbetaling.

Dawesplan (1924)

Economisch plan om Duitsland te helpen bij herstelbetalingen na WO I.

Verdrag van Locarno (1 december 1925)

Verdrag dat de westelijke grenzen van Duitsland garandeert en vrede in Europa moet verzekeren.

Armeense genocide (1915-1917)

Systematische uitroeiing van Armeniërs door het Ottomaanse Rijk.

Lange Mars (1934-1935)

Tocht van Chinese communisten onder Mao Zedong om de nationalisten te ontvluchten.

Beurscrash Wall Street (24 oktober 1929)

Begin van de Grote Depressie door een massale beursdaling.

Balfour-verklaring (2 november 1917)

Britse steunbetuiging voor een Joods thuisland in Palestina.

Ierse Paasopstand (24-29 april 1916)

Gewapende opstand in Dublin tegen de Britse overheersing, bloedig neergeslagen.

Spaanse Burgeroorlog (1936-1939)

Conflict tussen republikeinen en nationalisten onder leiding van Franco.

Mars op Rome (28 oktober 1922)

Fascistische machtsgreep in Italië onder leiding van Mussolini.

Anschluss (12 maart 1938)

Annexatie van Oostenrijk door nazi-Duitsland.

Conferentie van München (30 september 1938)

Overeenkomst waarbij Hitler Sudetenland krijgt in ruil voor vrede.

Molotov-Ribbentroppact (23 augustus 1939)

Niet-aanvalsverdrag tussen nazi-Duitsland en de Sovjet-Unie.

Slag om Engeland (10 juli - 31 oktober 1940)

Luchtgevecht waarbij Groot-Brittannië een Duitse invasie voorkomt.

Pearl Harbor (7 december 1941)

Japanse aanval op de Amerikaanse marinebasis, leidend tot Amerikaanse deelname aan WO II.

Slag om Stalingrad (23 augustus 1942 - 2 februari 1943)

Keerpunt in WO II waarbij de Sovjets de Duitsers verslaan.

D-Day (6 juni 1944)

Geallieerde invasie in Normandië, begin van de bevrijding van West-Europa.

Conferentie van Jalta (4-11 februari 1945)

Besprekingen tussen Churchill, Roosevelt en Stalin over de naoorlogse wereldorde.

Conferentie van Potsdam (17 juli - 2 augustus 1945)

Overleg tussen de geallieerden over de toekomst van Duitsland en Japan.

Atoombommen op Hiroshima en Nagasaki (6 en 9 augustus 1945)

Amerikaanse kernbommen dwingen Japan tot overgave in WO II

Berlijnse Blokkade (24 juni 1948 - 12 mei 1949)

Sovjet-Unie blokkeert West-Berlijn, waarop de geallieerden een luchtbrug organiseren.

Akkoorden van Bretton Woods (22 juli 1944)

Internationale economische afspraken die de basis leggen voor het IMF en de Wereldbank.

Verdrag van Rome (25 maart 1957)

Oprichting van de Europese Economische Gemeenschap (EEG) en de Euratom.

Verdrag van Maastricht (7 februari 1992)

Verdrag dat de Europese Unie opricht en de euro voorbereidt.

Grote Sprong Voorwaarts (1958-1962)

Economisch plan van Mao Zedong dat leidde tot massale hongersnood en miljoenen doden.

Culturele Revolutie (1966-1976)

Mao's campagne in China om zijn macht te herbevestigen door de vernietiging van oude tradities en de zuivering van tegenstanders.

Suezcrisis (29 oktober - 7 november 1956)

Conflict over de nationalisatie van het Suezkanaal, leidend tot een militaire interventie van Groot-Brittannië, Frankrijk en Israël.

Koreaanse Oorlog (25 juni 1950 - 27 juli 1953)

Oorlog tussen Noord- en Zuid-Korea, waarbij de VS en China betrokken raken.

Praagse Lente (januari - augustus 1968)

Korte periode van politieke liberalisering in Tsjecho-Slowakije, beëindigd door een Sovjet-invasie.

Invasie van de Varkensbaai (17 april 1961)

Mislukte Amerikaanse poging om het communistische bewind van Fidel Castro in Cuba omver te werpen.

Cubaanse rakettencrisis (16-28 oktober 1962)

Confrontatie tussen de VS en de Sovjet-Unie over Sovjet-kernwapens in Cuba, bijna leidend tot een kernoorlog.

Conferentie van Bandung (18-24 april 1955)

Bijeenkomst van Afrikaanse en Aziatische landen die pleitten voor een neutrale positie tijdens de Koude Oorlog.

Frans-Algerijnse oorlog (1954-1962)

Gewelddadige strijd die leidde tot de onafhankelijkheid van Algerije van Frankrijk.

Vietnamoorlog (1 november 1955 - 30 april 1975)

Oorlog tussen Noord- en Zuid-Vietnam, met Amerikaanse betrokkenheid, eindigend in een communistische overwinning.

Zesdaagse Oorlog (5-10 juni 1967)

Conflict waarin Israël in zes dagen Egypte, Syrië en Jordanië verslaat en gebieden verovert.

Jom Kippoeroorlog (6-25 oktober 1973)

Oorlog waarin Egypte en Syrië Israël aanvallen, leidend tot oliecrisis en wereldwijde economische gevolgen.

Oslo-akkoorden (13 september 1993)

Overeenkomst tussen Israël en de PLO over wederzijdse erkenning en Palestijnse autonomie.

Iraanse Revolutie (1978-1979)

Omverwerping van de sjah van Iran en vestiging van een islamitische republiek onder Khomeini.

Iraans-Iraakse oorlog (22 september 1980 - 20 augustus 1988)

Oorlog tussen Iran en Irak, gekenmerkt door loopgravenoorlog en chemische wapens.

Eerste Golfoorlog (2 augustus 1990 - 28 februari 1991)

Conflict waarin een internationale coalitie Irak uit Koeweit verdrijft na de invasie door Saddam Hoessein.

Aanslagen van 11 september 2001

Terroristische aanslagen door Al Qaida op de Twin Towers en het Pentagon, leidend tot de War on Terror.

Tweede Golfoorlog (20 maart 2003 - 18 december 2011)

Amerikaanse invasie van Irak om het regime van Saddam Hoessein omver te werpen.

Kredietcrisis (2007-2008)

Wereldwijde financiële crisis veroorzaakt door de instorting van de Amerikaanse huizenmarkt.

Arabische Lente (2010-2012)

Golf van protesten en revoluties in de Arabische wereld die verschillende regimes ten val brachten.

Napoléon Bonaparte

Franse generaal en keizer die aan de macht kwam tijdens de Franse Revolutie, voerde grote hervormingen door en domineerde Europa (eind 18e - begin 19e eeuw).

Keizer Napoléon I

Eerste keizer van Frankrijk, zette zijn militaire campagnes voort en voerde de Code Napoléon in (begin 19e eeuw).

Lodewijk XVI (van Frankrijk)

Koning van Frankrijk wiens bewind eindigde in de Franse Revolutie; werd geëxecuteerd door de guillotine (eind 18e eeuw).

Maximilien de Robespierre

Leider van de radicale fase van de Franse Revolutie en architect van de Terreur (eind 18e eeuw).

Lodewijk XVIII (van Frankrijk)

Koning van Frankrijk na de val van Napoleon, probeerde de monarchie te herstellen (begin 19e eeuw).

Karel X (van Frankrijk)

Reactionaire koning van Frankrijk die werd afgezet door de Julirevolutie (begin 19e eeuw).

Lodewijk-Filips van Orléans

Burgerkoning van Frankrijk die werd afgezet tijdens de Revolutie van 1848 (midden 19e eeuw).

Klemens von Metternich

Oostenrijkse diplomaat die de Restauratieperiode leidde en het Congres van Wenen organiseerde (begin 19e eeuw).

Nicolaas I (van Rusland)

Tsaar van Rusland die een autoritair bewind voerde en liberale bewegingen onderdrukte (begin - midden 19e eeuw).

Alexander I (van Rusland)

Russische tsaar die Napoleon versloeg en deelnam aan het Congres van Wenen (begin 19e eeuw).

Simón Bolívar

Zuid-Amerikaanse vrijheidsstrijder die een sleutelrol speelde in de onafhankelijkheid van verschillende Latijns-Amerikaanse landen (begin 19e eeuw).

José de San Martín

Argentijnse generaal en revolutionair die streed voor de onafhankelijkheid van Zuid-Amerikaanse landen (begin 19e eeuw).

James Monroe

Amerikaanse president bekend om de Monroe-doctrine, die Europese inmenging in Amerika afwees (begin 19e eeuw).

Adam Smith

Schotse econoom, grondlegger van het economisch liberalisme en auteur van The Wealth of Nations (eind 18e eeuw).

Karl Marx

Duitse filosoof en econoom, bedenker van het marxisme en mede-auteur van het Communistisch Manifest (midden 19e eeuw).

Johann Gottfried Herder

Duitse filosoof die het idee van volksnationalisme en de unieke cultuur van volkeren ontwikkelde (eind 18e - begin 19e eeuw).

President Louis Napoléon

Neef van Napoleon Bonaparte, werd gekozen tot president van Frankrijk en later keizer Napoleon III (midden 19e eeuw).

Keizer Napoléon III

Keizer van Frankrijk, moderniseerde het land maar verloor de Frans-Pruisische Oorlog (midden - eind 19e eeuw).

Giuseppe Garibaldi

Italiaanse nationalistische leider die een cruciale rol speelde in de eenwording van Italië (midden 19e eeuw).

Camillo di Cavour

Italiaanse staatsman die de eenwording van Italië politiek leidde (midden 19e eeuw).

Otto von Bismarck

Duitse kanselier die de eenwording van Duitsland leidde door middel van Realpolitik (midden - eind 19e eeuw).

Victoria (koningin van het Verenigd Koninkrijk)

Britse koningin die regeerde tijdens het hoogtepunt van het Britse Rijk (midden - eind 19e eeuw).

Alexander II (van Rusland)

Russische tsaar die de lijfeigenschap afschafte, maar later werd vermoord door revolutionairen (midden 19e eeuw).