Cognitive theme 1

Inattentional blindness

Het niet opmerken van onverwachte objecten of gebeurtenissen wanneer de aandacht ergens anders op gericht is. (de stimulus wordt niet vergeten, maar niet bewust verwerkt waardoor het nooit onthouden wordt) 

Inattentional deafness

mensen merken een onverwacht geluid of stem niet op wanneer hun aandacht gericht is op anders aspecten van een scene.

focused / selective attention

al onze aandacht of 1 ding richten

adaptief nut

onze aandacht filter die irrelevante informatie weg filtert

change blindness

het niet opmerken van verandering in een scene wanneer de verandering optreed tussen 2 momenten waarop aandacht niet direct op dat specifieke element is gericht. (object was eerst wel waargenomen, maar de verandering wordt niet gedetecteerd) 

sustained inattentional blindness

zelf wanneer we op iets letten, kan beperkte aandacht nog steeds leiden tot gemiste stimuli 

the cocktail party problem

het proces waarbij je 1 gesprek probeert te volgen terwijl er afleidende andere gesprekken om je heen plaatsvinden

dichotic presentation

2 losse boodschappen die via elk oor afzonderlijk worden aangeboden

dichotic listening task

je probeert te focussen op 1 van de boodschappen en de andere weg te filteren (shadowing)

Broadbent’s model

we filteren informatie direct nadat we het op een sensorisch niveau opmerken —> de filter laat vervolgens maar 1 kanaal van sensorische informatie door naar de perceptuele processen (waar de betekenis wordt toegekend aan de waarneming) 

selective filter model (moray) 

Moray vond dat Broadbent’s model niet volledig klopt omdat mensen soms wel hun eigen naam oppikken uit de informatie die ze eigenlijk moesten negeren —> hoge persoonlijk relevantie kan het filter doorbreken. 

attentuation model (treinman)

Treisman vond dat sommige informatie van het genegeerde kanaal toch (gedeeltelijk) wordt verwerkt. en inplaats van deze informatie te blokkeren verzwakt de filter dit. De informatie wordt alsnog geanalyseerd maar bereikt pas het bewustzijn/ beïnvloedt gedrag als het betekenisvol is. 

late-filter model

vergelijkbaar met het attentuatiemodel alleen komt de filter pas later in het proces, namelijk pas nadat de stimuli is geanalyseerd op zowel fysiek kenmerken als betekenis.

preattentive processes

automatisch en parallel. Kunnen enkel fysieke kenmerken van genegeerde info oppikken en geven de info geen betekenis.

attentive, controlled processes

later, serieel (een voor een), kosten tijd en mentale middelen (zoals werkgeheugen). kunnen verbanden leggen en een volledige mentale representatie vormen. 

bottleneck theories 

benadrukken dat er een beperkte verwerkingscapaciteit is in ons cognitief systeem. Er kan maar een beperkte hoeveelheid informatie tegelijk worden verwerkt.

task switching

het actief overschakelen van de ene taak naar de andere. Dit gebeurt niet automatisch, maar vereist geplande cognitieve controle en kan leiden tot prestatieverlies door switch costs (switchkosten)

attentional blink

het tijdelijke onvermogen om een tweede doelstimulus waar te nemen kort na de eerste, kan worden verminderd door juist een beetje afgeleid te zijn

Information processing model (Atkinson & Shiffrin)

informatie wordt verwerkt via 3 geheugensystemen: 

1. Sensory memory

2. Short-term/working memory

3. Long-term memory 

sensory memory

kort, zeer vluchtige registratie van zintuigelijke input (milliseconden) 

short-term/working memory 

beperkte capaciteit, informatie wordt hier actief verwerkt (ongeveer 7 ± 2 items) 

long-term memory

opslag van informatie voor langere tijd, relatief onbeperkte opslag

dual-task performance

als mensen 2 taken tegelijkertijd moeten uitvoeren