budowa i funkcje komórki

mitochondrium

zachodzą w nim procesy oddychania komórkowego, w którego wyniku ze związków organicznych uwalniana jest energia niezbędna do funkcjonowania komórki

lizosom

zachodzi w nim trawienie wewnątrzkomórkowe

peroksysom

miejsce w którym zachodzą reakcje utleniana różnych związków oraz reakcje neutralizacji reaktywnych form tlenu

cytozol

wodny koloidalny roztwór różnych substancji, w którym znajdują się włókna cytoszkieletu

jądro komórkowe

zawiera DNA

siateczka śródplazmatyczna gładka

miejsce syntezy lipidów, magazynowania jonów i neutralizowania substancji toksycznych

siateczka śródplazmatyczna szorstka

na jej powierzchni znajdują się rybosomy. Jest miejscem syntezy niektórych białek

rybosomy

struktury zbudowane z rRNA i białek, przeprowadzają syntezę białek

wakuola(komórki zwierzęce)

pojawiający się okresowo pęcherzyk magazynujący substancje

aparat Golgiego

modyfikowanie, sortowanie i transportowanie białek

błona komórkowa

oddziela wnętrze komórki od środowiska zewnętrznego

centrosom

uczestniczy w podziałach komórek

komórki zwierzęe

komórki eukariotyczne, są oddzielone od otoczenia wyłącznie błoną komórkową, lizosomy w środku, materiał zapasowy - glikogen

komórki roślinne

ściana komórkowa zbudowana głownie z celulozy, w środku centralnie położone wakuole i plastydy np.chloroplasty, materiał zapasowy - skrobia

wakuola(komórki roślinne)

odpowiada za stan uwodnienia komórek i magazynuje substancje

chloroplast

zachodzi w nim fotosynteza( proste związki nieorganiczne →związki organiczne)

komórki grzybowe

ściana komórkowa zbudowana głównie z chityny, materiał zapasowy - glikogen

komórki prokariotyczne

nie mają jądra, od środowiska zewnętrznego oddziela je błona komórkowa, która może się uwypuklać, większość ma też ścianę komórkową

rzęska

białkowy twór, który umożliwia aktywny ruch bakterii

błona komórkowa

umożliwia transport substancji między wnętrzem komórki a środowiskiem zewnętrznym,tworzy uwypuklenia, w których zachodzą procesy oddychania tlenowego

błona zewnętrzna

dodatkowa błona na powierzchni ściany komórkowej (u niektórych bakterii autotroficznych i heterotroficznych)

otoczka śluzowa

otacza niektóre komórki bakterii jest zbudowana głównie z polisacharydów

ściana komórkowa (komórki roślinne)

nadaje kształt komórce, chroni przed uszkodzeniami mechanicznymi i wnikaniem drobnoustrojów, zbudowana głównie z celulozy

ściana komórkowa (bakterie)

występuje u większości bakterii, zbudowana głównie z mureiny

tylakoidy(chromatofory)

struktury połączone lub niepołączone z błoną komórkową, zawierają barwniki fotosyntetyzujące, umożliwiają fotosyntezę, występują tylko u bakterii autotroficznych fotosyntetyzujących

plazmid

mała kolista cząsteczka DNA, geny plazmidów zawierają informacje o cechach bakterii (przydatnych ale nie niezbędnych do życia bakterii)

chromosom bakteryjny

koliście zamknięta cząsteczka DNA, zawiera zwykle wszystkie geny niezbędne do prawidłowego funkcjonowania komórki

nukleoid

obszar cytozolu zawierający chromosom bakteryjny

cechy wspólne komórek bakteryjnych i komórek eukariotycznych

obecność błony komórkowej, obecność cytozolu, DNA jako nośnik informacji, obecność rybosomów

czym różnią się ściany komórkowe komórek bakteryjnych i komórek eukariotycznych

materiał budulcowy bakteryjne→ głównie mureina, eukariotyczne→ polisacharydy (rośliny-celuloza, grzyby-chityna)

czym różnią się formy DNA między komórkami bakteryjnymi a komórkami eukariotycznymi

bakteryjne→ koliste cząsteczki w cytozolu, eukariotyczne→ liniowe cząsteczki oddzielone od cytozolu otoczką jądrową

komórki eukariotyczne czy komórki bakteryjne mają system błon śród plazmatycznych(organelli otoczonych błoną), które dzielą komórkę na kompartmenty o odmiennej budowie i różnych funkcjach

komórki eukariotyczne, bo komórki bakteryjne nie mają j. komórkowego ani innych organelli otoczonych błoną

gdzie występują rybosomy w komórce bakteryjnej

tylko w cytozolu

gdzie występują rybosomy w komórce eukariotycznej

rybosomy większe od tych w komórce bakteryjnej w cytozolu lub na powierzchni siateczki śródplazmatycznej, a podobnej wielkości w mitochondriach i plastydach

2 przykłady wyspecjalizowanych komórek zwierzęcych

neurony(przewodzenie impulsów w układzie nerwowym), krwinki czerwone(transport tlenu w organizmie)

2 przykłady wyspecjalizowanych komórek roślinnych

człony rurek sitowych(przewodzenie asymilantów-produktów fotosyntezy), człony naczyń(przewodzenie wody z solami mineralnymi)

komórka

podstawowa jednostka budulcowa i funkcjonalna organizmu