Structuurbegrippen project cultuur 3/4

anachronisme

persoon of zaak die niet in een bepaald tijdsvak thuishoort

chronologie

ordening in de tijd

decennium

periode van 10 jaar

eeuw

periode van 100 jaar

historische periode

tijdvak. We verdelen het verleden in zeven tijdvakken met een verschillende duur.

millenium

periode van 1000 jaar

jaar

periode waarin de planeet rond haar ster draait. De aarde heeft 365 dagen, 6 uren, 9 minuten en 10 seconden nodig om rond de zon te draaien.

periode

afbakening in tijd

symbolische datum

datum of jaartal dat verwijst naar een verandering die eigenlijk langer duurde, verwijst naar één belangrijke gebeurtenis in een langere keten van gebeurtenissen

breuk

plotse verandering

tijdrekening

manier om te situeren in de tijd. We gebruiken meestal de tijdrekening 'voor en na Christus'. Soms drukken we tijd ook uit in 'aantal jaar geleden'.

continuïteit

periode waarin iets voortduurt (niet verandert)

evolutie

periode van geleidelijke verandering

gelijktijdig

wanneer twee zaken zich op hetzelfde moment voordoen

ongelijktijdig

wanneer twee zaken zich op verschillende momenten voordoen

revolutie

periode van plotse en/of grote verandering

scharniermoment

moment van grote maatschappelijke verandering, overgang tussen twee periodes

verandering

wijziging, het anders worden

aanwijzing

bron die we kunnen gebruiken om iets te bewijzen

argument

motief of reden waarmee je iets aantoont

argumentatie

redenering waarbij je met behulp van een aantal argumenten iets aantoont

drogredenering

argumenten en/of redeneringen die niet juist zijn, maar wel juist lijken

feit

iets waarvan de waarheid vaststaat

hypothese

veronderstelling, mogelijk antwoord op een onderzoeksvraag dat (nog) niet (helemaal) bewezen is

interpretatie

proces van het zoeken van betekenis en verklaring

mening

overtuiging of opvatting

representativiteit

mate waarin een bron typisch is voor een bepaalde groep of samenleving

veralgemening

samenvatten van aparte gevallen onder één algemene noemer

vooroordeel

mening waarvoor geen bewijs is geleverd, bv. op basis van traditie of intuïtie

stereotypering

beschrijving van een groep of individu op basis van een overdreven of onterechte veralgemening

centrum

voornaamste gebied, plaats waar macht van uitgaat

continent

grote landmassa die (bijna) niet met andere landmassa's is verbonden (bv. Europa, Afrika...)

Europees

uit Europa

West-Europees

uit regio in Europa waartoe de huidige Benelux, Frankrijk en Duitsland horen

continentaal

van het vasteland

lokaal

plaatselijk, van beperkte geografische schaal of invloed

maritiem

behorend tot de zee

periferie

randgebied, plaats die afhankelijk is van een centrum

platteland

landelijk gebied met beperkte bevolkingsdichtheid

ruraal

behorend tot het platteland

regio

streek

regionaal

op een grotere schaal dan lokaal

ruimte

regio of continent

gesloten ruimte

geïsoleerde regio of geïsoleerd continent, zonder of met minimaal contact met andere regio's

open ruimte

regio of continent dat in contact staat met andere regio's

stad

grotere plaats waar mensen wonen

stedelijk

behorend tot de stad

(niet-)westers

wel of niet behorend tot het Westen. Dit is een verwijzing naar de cultuur, politiek en economie van West-Europese samenlevingen en bij uitbreiding van andere regio's die die gebruiken hebben overgenomen.

analogie

overeenkomst

beeldvorming

Wanneer we het verleden bestuderen vormen we ons een beeld van het verleden. Dat beeld is niet noodzakelijk een correct beeld. Daarom moeten we kritische vragen stellen aan historische bronnen en werken.

contextualisering

het analyseren van kennis (over het verleden) vanuit verschillende perspectieven

geschiedenis

wetenschap die probeert een beeld te vormen van het verleden door de studie van historische bronnen

perspectief

gezichtspunt

verleden

dat wat voorbij is