Interna RS

Koi se glavnite simptomi na respiratornite bolesti?

kashlica, iskashluvanje, dispnea i bolki vo gradite

Shto e kashlica?

najvazhen simptom na respiratorni bolesti i pretstavuva refleksno ili volevo otfrlanje na vozduh od rp

-suva-bez sputum kaj zaboluvanje gorni rp i plevra

-vlazhna ili produktivna-so sputum kaj hronichen bronhitis

-so napadi/astma

-magareshka

-laregnijalna kako kuche

Shto e iskashlok?

patoloshki produkt sostaven od sluz i gnoj i dr. Mozhe da bide bistar, maten i gnoen. Prisustvoto na krv e alarmantno.

Shto e hemoptoja?

pojava na pogolemo kolichestvo na krv vo plunkata ili iskashluvanje na chista krv. Se javuva kaj bronhiektazii, tuberkuloza i karcinom na bronh.

Shto s hemoptizii?

iskashluvanje na pomalo kolichestvo na krv vo vid na konci

Shto e dispnea

otezhnato dishenje so chuvstvo na nedostatok na vozduh. Se javuva kaj astma, hronichen opstruktiven bronhit.

Shto e ortopnea?

dispnea koja se namaluva koga bolniot sedi vo postela ili koga stoi. Se javuva pri popushtanje na levoto srce

Shto e svirenje vo gradite?

lokaliziran samo vo eden del na bd-vdishano strano telo ili kancer na bronh(stirador) ako svirenjeto se slusha od dalechina toa e vizing i e karakteristichen za astma.

Shto e bolka vo gradite koja potteknuva od belite dropovi?

najchesto parientalna plevralna bolka koja e kratka, ostra, kako ubod od nozh, koja se zgolemuva pri vdishuvanje i kashlanje. Bolka zad gradnata koska se bolesti na traheata.

Koi se dijagnostichkite metodi kaj bolestite na rs?

1.anamneza-osnovnintegobi na koi bolniot se zhali

2.fizikalen pregled-inspekcija,perkusija i auskultacija

3.dopolnitelni ispituvanja-zavisat od zaboluvanjeto, no najchesti se

-rentgenski ispituvanja-se pravi nativna rentgen snimka i mozhe bronhografija

-laboratoriski analizi-krvna slika, sedimentacija na er, bakterioloshki in citolosjki pregled na plunka

-plevralna punkcija-bakterioloshki i citoloshki pregled na plevralniot punktat i operedeluvanje dali e eksudat ili transudat

-spirometrija-se opredeluvaat belodrobnite kapaciteti i volumen so pomosh na spirometar se operedeluva dali zaboluvanjeto e restriktivno ili opstruktivno.

V-volumen na vozduh shto se izdishuva vo 1 sec vo 1 max forsirana ekspiracija

FEV-forsiran exp volumen

VC-vitalen kapacitet(volumen na vozduh shto se izdishuva po max exp)

-bronhoskopija-so endoskpo direktno se gledaat promenite na bronhijalnata sluznica i mzohe da se zeme materijal za biopsija i sl.

-alergoloshki i imunoloshki testiranja-mantux test

-gasni analizi-se zema primerok od arteriska krv koja se stava vo gasni analizatori, otchituvaat pritisok na O2 i CO2 i acidobazna ramnotezha. Vazhni se za dijagnoza na respiratorna insufucuencija.

Shto e kivavica/rhinitis acuta?

kataralno vospalenie na nosnata sluznica

Etiologija na rhinitis acuta?

najchesto predizvikan od virusi, bidejki vo mikroflorata na nosot se prisutni staph i strept tie se nadovrzuvaat na inf. Mozhe da se pravot, toksichni gasovi…I poseben e alergiskiot rinit predizvikan od polen-vazomotoren rinit

Klinichka slika na rhinitis acuta?

pochuva so cheshanje vo nosot i kivanje, sekretot prvo mozhe da e bistar a potoa zholtozelen. Poradi otok mozhe da bide otezhnato dishenjeto

Lekuvanje na rhinitis acuta?

topli napitoci, aspirin, vazokonstriktori, ako ima bakterii se dava antibiotik, kaj alergiskiot se davaat antihistaminici i kortikosteroidi

Shto e akuten traheitis?

akutno vospalenie na sluznicata na traheata koe retko se javuva samo po sebe, najchesto se nadovrzuva na drugi inf

Etiologija na tracheitis acuta?

vo tek na mali sipanici i pertusis, mozhe od pnevmokoki, stafilokoki i hemofilus influenca

Klinichka slika na tracheitis acuta?

pojava na suva kashlica i bolka zad gradnata koska, simptomite se vloshuvaat pri vdishuvanje na laden vozduh

Lekuvanje na tracheitis acuta?

izbegnuvanje na ladno, davanje na antitusici, antipiretici i antibiotici po potreba

Shto e akuten bronhitis?

akutno vospalenie na sluznicata na bronhiite a potoa se proshiruva na pomalite bronhii, se javuva za vreme na nastinka i laden zoduh go olesnuva negovoto nastanuvanje

Etiologija na akuten bronhitis?

-najchesto predizvikan od virusi-miko virusi, grip, rinovirusi, kokaksi virusi i adeno virusi. Obichno se nadovrzuva bateriska infekcija koja retka sama po sebe predizvika akuten bronhitis

-alergiski mozhe od polenov prav ili drugi inhalacioni alergeni

-se javuva vo tek na mali sipanici, grip i dr

Klinichka slika na ak br?

-kashlica i bolka zad gradnata koska

vo pochetokot kashlicata e suva a temperaturata normalna, po 2-3 dena se javuva redok sluzav i gnoen iskashlok a temperaturata odi do 38. T se normalizira za okolu edna nedela no kashlicata mozhe da trae i so nedeli

Dijagnoza na ak br?

se osnova vrz klinichkata slika i auskultacija, rentgenskiot naod e sekogash negativen

Lekuvanje na ak br?

izbegnuvanje na ladno i zachadeni prostorii, odmor, 2-4L technost, ako e suva uporna kazhlica se davaat sredstva za smiruvanje na kashlicata a ako e vlazhna se davaat sredvsta za iskashluavnje, pri bakteriska infekcija se davaat antibiotici

Shto e hronichen bronhitis?

se karakterizira so kashlica i iskashluvanje koe trae najmalku tri meseci godishni po red dve godini

pochesto se javuva kaj mazhi i povekje zboluvaat onie koi pushat

ima i profesionalen karakter shto znachi deka pochesto se javuva kaj rudari,pekari, bojadzii, kamenorezhachi i dr

Kako se deli hr br spored karakteristikite na kashlicata, iskashlokot i dispneata?

-ednostaven hr br(chronica simplex)-samo blag utrinski iskashlok ako bolniot prestane da pushi e reverzibilen

-hr mukopurulenten br(chronica mucopurulenta-kashlanjeto e izrazeno a iskashlokot e gnojav i e reverzibilen

-hr br so opstrukcija(obstrucitva)-kashlica, dispnea i vizing koj vo pochetokot e von aza na vloshuvanje na bolesta. Ako bolesta trae so godini i ima postojana opstrukcija koja ne se povlekuva so bronhoidilatatori kako komplikacija se javuva emfizem

Etiologija na hr br?

prichinite se mnogubrojni:

-pushenjeto-najchesta prinichna  a znachenje ima stazhot na pushenjeto, nachinot i brojot na ispushenite cigari, hemiskite supstanci vo chadot na tutunot ja sprechuvaat fagocitozata na alveolite, ja oshtetuva peristaltikata na bronhiite i preku nervus vagus doveduva do bronhostrikcija

-infekcijata-najgolemi faktori se akutnite respiratorni bolesti taka i progrsijata na opstrukcijata

-aerozagaduvanjeto-osobeno vo urbanite regioni so teshka industrija doveduva vloshuvanje na bolesta od izduvni gasovi i chadot od industrijata i dr

-profesijata-eksponirani rabotnicii na organski i neorganski shtetni gasovi ili prv

Klinichka slika na hr br?

osnovni znaci na hr neopstruktiven bronhitis se kashlicata i iskashluvanjeto

-karakteristichno e utrinskata kashlica koja se javuva kaj pushachite prvo vo zimskite periodi a potoa i vo tekot na cela godina. Iskashlokot prvo e bistra boja a potoa e zholtozelen, hemoptizii se javuvaat kaj 25% bolni i bolki vo gradi poradi uporna kashlica. Kako komplikacii se javuvaat emfizem, bronhiektazi, astma i bronhopnevmonija

Dijagnoza na hr br?

vrz osnova na anamneza i klinichka slika, auskultacija i rentgen naod e negativen ako nema komplikacii

Lekuvanje na hr b?

izbegnuvanje na rizik faktorite, se davaat antibiotici ako ima gnoj i bakterii, najchesto preminuva vo hobb

Shto e hobb?

sostojba na opstrukcija na dishnite patishta poradi hronichen opstruktiven bronhitis i emfizem na bd, najchesto zaboluvaat mazhi, lugje so ponizok socijalen status, industriski i rudarski rabotnici

Etiologija na hobb?

glaven prichinitel e pushenjeto kako i dr rizik faktori koi doveduvaat do oshtetuvanje na sluznicata na bronhiite. Koga doagja do oshtetuvanje na drugite strukturi na rs togash hr br preminuva vo hobb

Klinichka slika na hobb?

simptomite zavisat od stepenot na oshtetuvanjeto na dp. Glavni simptomi se utrinska kashlica so iskashluvanje na sluzav in gnien iskashlok i dispnea pri napor. Dispneata e znak za opstrukcija na dp i togash lugjeto se javuvaat na doktor. Se otezhnuva minuvanjeto na vozduh i nastanuv hipoksija i natrupuvanje na jaglerod dioksid vo krvta odnosn o hioerkapnea poradi toa bolnite dobivaat cijanoza na sluznicite i liceto. Dokolku dolgotrajno ima hipoksija i hipekapnij kje se pojavi oshtetuvanje na srceto toest belodrobno srce

Dijagnoza na hobb?

vazhno e navremeno otkrivanje na oshtetuvanje na dp poradi toa vazhni se spirometrijata koja go procenuva stepenot na opstrukcijata, gasnite ispituvanja na arteriska krv so koi se utvrduva hiperkapneata i pregled na iskashlok, krv i dr za analizi na utvrduvanje na infekcija

Lekuvanje na hobb?

celta na lekuvanjeto e da se sprechi bolesta, primena na vakcini, redovni lekarski poseti i navremeno lekuvanje so antibiotici, se davaat bronhodilatatori a vo poteshki sluchaevi kortikosteroidi poradi nivno antinflamatorno i antiedematozno dejstvo komplikacija e emfizem

Shto e emfizem?

bolest so hronichen, progredienten tek, koja se karakterizira so prekumerno i trajno zgolemuvanje na vozdushnite prostori

vazhni komponenti se:

-destruktivni promeni vo alveoli

-tarjnon ireverzibilno zgolemuvanje na vozdushnite promeni

Shto e hiperinflacija?

povremeno zgolemuvanje na vozdushnite prostori bez destruktivni promeni vo alveoli

Etiologija na emfizem?

isitite prichini kako i kaj hr br

-opstruktivnite bolesti kako astma i hr br pridonesuvaat za razvojot na sekundaren emfizem

bez opstruktivna bolest-genetski faktori pri nedostatok na alfa 1 tripsin-primaren emfizem

Klinichka slika na emfizem?

dispnea e vodechki simptom, se izrazuva prvo pri fizichki napor a potoa i pri miruvanje

kashlanje se javuva podocna obichno bez sputum ili sputumot e oskuden

bolnite od primaren emfizem se slabi so bledorozev izgled-pink puffer

kaj bolni so sekundaren emfizem dominiraat simptomi na hr op br odnisno kashlica i iskashluvanje, imaat cijanoza, potecheni se vo liceto-blue bloater

Dijagnoza na emfizem?

rentegnska slika na graden kosh se gleda bochvest graden kosh so zgolemena vozdushnost

spirometrija za da se razgranichi primaren i sekundaren emfizem

Lekuvanje na emfizem?

emfizemskite promeni se ireverzibilni i nikoe lekuvanje ne mozhe da gi vrati vo prvichnata sostojba no treba da se sprechi nivno ponatamoshno napreduvanje. Se davaat bronhodilatatori, mukolitici, antibiotici, ako ima respiratorna insuficiencija se dava kislorod, vezhbi za dishenje pomagaat i postavuvanje na bolniot vo drenazhna sostojba

Shto e astma?

hronichna bolest na malite dishni patishta

-nastanuva kako posledica na hipersenzitivnosta i hiperaktivnosta na bronijalnata sluznica na alergenski i nealergenski drazbi

Koi se karakterisitikite na astmata?

-napadi na gushenje/dispnea(mozhat da pominat sponatano ili so terapija, mozhe da bide blaga i retka do teshka i chesta, mozhe a zavrshi so status asmatchicus so napad koj trae nad 24h)

-svirenje vo gradi/wheezing

-karakteristichna kashlica so oskuden sluzavo-zhilav sputum

Kaj koi lugje najchesto se javuva astmata?

do 16 god kaj momchinja pochesto a nad 16 kaj zheni pochesto

-kaj 30% onie koi imaat astma taa e teshka i dolgotrajna najchesto nad 30 god

Etiologija na astma?

mnogu e kompleksna, se pretpostavuva deka e poradi mnogu faktori:nasledni faktori, alergeni, profesija, aerozagaduvanje, vospalenija na bd, stres i dr

ovie faktori predizvikuvaat bronhospazam, edem na sluznicata i zgolemeno sozdavanje na zhilavo lepliv sluz vo bronhiite

ima otezhnat ekspirium i se sozdava hiperinflacija a ako ova trae dolgo se sozdava hipoksija i hiperkapnija

vo zavisnost od koi faktori ja predizvikuvaat astmata taa mozhe da bide alergiska, nealergiska i meshana

Alergiska astma?

nastanuva od egzoalergeni i ako ima chesto srekjavanje so niv vo kombinacija so izmenetta sluznica na bronhiite se sozdava antitela i tie antitela se vrzuvaat za mastocitite. Pri povtoren kontakt so alergenot antitelata se vrzuvaat si antigenite, pri ovaa reakcija se osloboduvaat medijatori najchesto histamin, serotonin, anafilatoksin i dr

Nealergiska astma?

najchesto od infektivni prichini, no mozhe i chad od cigari, parfemi, izduvni gasovi, kozmetichki sredstva i dr

nema imun odgovor no sepak se aktiviraat mastocitite so nealergisko dejstvo i membranata na mastocitot stanuva propustliva pa taka se osloboduvaat medijatorite pa ponatamu ima dispnea, edem i zgolemena sekrecija

Shto e meshana astma?

posledica od zaednichko deluvanje na nealergiski i alergiski agensi

Klinichka slika na astma?

najchesto nokje dobivaat napadi na gushenje. Zapochnva so steganje vo gradite a potoa i dispnea. Pri potezhok napad ima bledilo, potenje i strav. Potoa se javuva kashlica koja prvo e suva a potoa ima sluzavo lepliv sputum. Kaj inf astma prv simptom e kashlica. Vo zavisnost od prichinitelot gushenjeto mozhe spontano da prestane ili da e potrebna terapija. Po astmatichniot napad sledi obilno iskashluvanje na sekret i potoa ima oporavka.

Shto e status astmathicus?

najtezhok oblik na asmatichen napad, postoi dispnea so toa shto bolnite imaat chuvstvo deka nema dovolno vozduh, isplasheni se , ispoteni, bledi ili cijanotichni, teshko podvizhni i zavzemaat prinudna sedechka polozhba so potpreni race na zaden del od krevettot. Dishenjeto e glasno i shishtavo, stepenot na hipoksijata i hiperkapnijata zavisi kolku dolgo trael napadot i od stepenot na spazamot na bronhiite, od niv zavisi i terapijata so toa shto najchesto se lekuvaat na intenzivna nega

Dijagnoza na astma?

najvazhno e dobro zemena anamneza i klinichki pregled. Pri fizikalniot pregled najkarakteristichno e vizing i prodolzhen ekspirium pri asmtatichen napad. Se koristat dopolnitelni ispituvanja kako: kozhni probi i inhalacioni probi na alergeni e koi se vdishuvaat, testovi za ispotuvanje na bronhialnata osetlivost i dr, labaratoriski testovi za dokazhuvanje na antitela i eozinofili. SPIROMETRIJATA E VAZHNA ZA ODREDUVANJE NA STEPENOT NA ASTMATA. FEV 1 e najchesto nnamalen, site testovi se pravat dodeka trae astmatichniot napad a kaj status asthmaticus prvo se dijagnosticira razmenata na gasovi i acidobaznata ramnotezha vo arteriska krv. Kaj alergiska astma najvazhno e da se utvrdi alergenot.

Terapija na astma?

status asthmaticus se lechi na intenziva nega, polesni sluchaevi na status asthmaticu se lekuva so bronhodilatatori, kortikosteroidi, kislorod, sekretolici i adrenalin

zabraneti se sredstva za isushuvanje na iskashlokot i sredstva za smiruvanje na cns

preventivno se deluva na namaluvanje na preosetlivosta na bronhiite dodeka bolesta e vo miruvanje

ako astmata e predizvikana od polen se prvi hiposenzibilizacija-vo mali dozi se dava alergenot i zapochuva vo rana esen i zavrshuva vo docna zima

fizikalna terapija-dishenje od dijafragma i jaknenje na otpornosta na dp

promena na mesto na zhiveenje, naviki i dr.

Shto se bronhiektazi?

definitivno ireverzibilno proshiruvanje na lumenot na bronhiite so gubenje na muskulnite i elastichnite elementi na bronhiite

spored formata se cilindrichni, kjesesti i vretenovidni

spored lokalizacija se ednostrani in dvostrani, difuzni, fokalni

Etiologija na bronhiektazi

mozhat da bidat

-vrodeni-difuzni

-steknati-koi mozhat da nastanat poradi

povtoruvachi inf na bd

tumori koi go oshtetuvaat dzidot na bronhiite

aspiracija na strano telo

hronichni bronhitisi

-idiopatski-nepoznata etiologija

Klinichka slika na be?

pri chesti inf osobeno bronhopnevmonii, karakteristichna e utrinska kashlica koja e produktivna i ima gnojav sputum do 500ml vo 24h

hemoptizii i poretko hempotoja

visoka t pri vloshuvanje na bolesta i treska i kaj poteshki situacii dispnea

hipokratovi prsti-zadebeleni prsti koi izgledaat kako prachki od barabani

Dijagnoza na be?

-bronhoskopija i bronhografija

Lekuvanje na be?

antibiotici po antibiogram za inf

za namaluvanje sekretot mukolitici, mnogu technosti, fizikalna terapija-perkusija, drenazha, hirurshka terapija e edinstven nachin na lekuvanje

Shto e pnevmonija?

vospalenie na bd parenhim

Koja e pobedelbata na pnevmonija?

-primarna koja nastanuva na zdravi bd

-sekundarna koja nastanuva na prethodno oshteteni bd

spored toa shto zafakja mozhe da bide:

intersticialna/atipichna

alveolarna/tipichna

spored zafatenosta na bd tkivo:

lobarna/krupozna-koga e zafaten cel lobus

lobularn

bronhopnevmonija

Etiologija na pnevmonija?

prichiniteli za alveolrna pnevmoja se bakterii a kaj atipichnite se virusite

Klinichka slika za pnevmonija

-intrahospitalni pnevmonii

so visoka smrtnost 20-25%

najchesto predizvikani od pesudomonas aeroginosa koja e rezistentna na antibiotici

slab imunitet na domakjinot

pogodni uslovi za shirenje na inf

-domicilni pnevmonii

tipichen sindrom-nenadeen pochetok so naglo kachuvanje na t, prvo suva kashlica a potoa so gnoj iskashlok, bodezh vo gradite, se javuva herpes labialis skoro sekogash, na auskultacija se slusha krepitacii/krckanje, najchesto od pneumoncocci

atipichen sindrom-postepen pochetok, izrazeni opshti simptomi, suva kashlica, postepeno kavhuvanje na t, minimalen naod na auskultacija no bogat na rentgen, najchesto od legionella pneumophyla, micoplazma pneumonie, TBC…

-aspiraciona pnevmonija i belodroben apces

so aspiracija na anaerobni bakterii od usnata shuplina vo bd mozhe da se sozdade vospalenie so nekroza na bd tk so sozdavanje na apcesna shuplina

kashlica

teshko dishenje

treska

namaluvanje na telesna tezhina

plevralna bolka

nemoptizis

Dijagnoza na pnevmonja

klinichka slika, fizikalen pregled i epideomioloshka anketa-zemanje na podatoci od boniot za dali bil vo kontakt so inf lice, najgolemo znachenje ima rentgen, se vrshki mikrobioloshki pregled na sputumot za da se opredeli agensotn a serioloshki za virusi

Lekuvanje na pnevmonija

antibiotici, hospitalizacija, kortikosteroidi, analgetici, antipiretici, ekspektoransi, kislorod, infuzioni technosti

Shto e belodrobna atelektaza?

koga bd ili del od nego kje go izgubi delumno ili potpolno vozduhot od alveolite

Etiologija na atelektaza

1. opstrukcija so chepchinja sluz ili krven koagulum, aspiracija na strano telo, tumor na bronh

2. kompresija od pnevmotoraks, plevralen izliv, deformitet na graden kosh

3. poradi resorpcoja na vozduh vo alveolite koga nema opstrukcija na bd patishta-postoperativni sostojbi, truenje si kislorod i dr sostojbji koi nastanuvaat so inaktivacija bd surfaktant

Klinichka slika na atelektaza

atelektazi koi nastanuvaat naglo-silna gradn bolka, dispnea, cijanoza

atelektazi koi nastanuvaat postepeno-poslaba gradna bolka i kashlica, zabrzano dishenje

Dijagnoza na atelektaza

fizikalen pregled-slaba podvizhnost na hemitoraksot na stranata na atelektazata, posobran megjurebren prostor, ne se slusha nishto na auskutscija

-na rentgen-jasno ogranichena temna senka koja mozhe da go zafati celo bd krilo ili eden lobus, srceto i traheata se povlecheni na stranata na atelektazata

Lekuvanje na atelektaza

otstranuvanje na prichinitelot a kaj neopstruktivnite bolesti treba dlaboko dishenje, dirigirana kashlica i antibiotci i ekspentoransi po potreba

Shto e plevritis?

vospalenie na plevrata

Etiologija na plevritis

TBC, virusi i bakterii, karcinomi, infarkt na bd

Klinichka slika na plevritis

1. suv plevritis-manifestacija so bolka kako ubod od nozh koja se javuva pri dlaboko dishenje so suva i uporna kashlica

2. plevritis so izliv-se nadovrzuva na suviot plevritis so nasobiranje na eksudat vo plevralniot prostor, pochnuva naglo so bolka kako ubod od nozh a ako naglo se sozdade eksudatot togash se javyva dispnea, zamoruvanje i srcebienje se lekuva so antibiotici ili tuberkulostatici po potreba

3. gnoen plevritis-komplikacija na TBC, apcesi i bak pnevmonii, najchest simptom e visok septichna t, izrazeno potenje, gushenje i bledilo se lekuva so antibiotici, drenazha i evakuacija na gnojot

4. atheziven plevritis-posledica na prelezhan eksudatuven ili gnoen plevritis so sozdavanje na athezii, bolnite chuvstvuuvaatbbolka vo predelot na atheziite in dispnea ako se pomali atheziite ne e potrebn lekuvanje no dokolku se pogolemi treba hirurshki da se lekuva

Shto e plevralen izliv?

nasobiranje na technkst vo plevralniot prostor bez vospalenie na plevrata

Etiologija na tp

zgolemena propustlivost na kapilarite, poremetuvanje na limfnata drenazha vo gradniot kosh, razlika mengju hidrostatski i onkotski pritisok na krvnata plazma

najchesto se javuva pri

srceva dekompenzacija, ciroza na hepar, pankreatitis, hr bubrezhn i bolesti, bd infakrt, metastazi na bd karcinomi

Klinichka slika na tp

dispnea i srcebienje

Dijagnoza na tp

so rentgen na bd, plevralna punkcija i analiza na punktatot, so rivaltova proba se gleda dali e eksudat ili transudat koja se pravi vo menzura so destilirana voda i nekolku kapki ocetna kiselina a poto nkolku kapki od punktatot i dokolku izgkeda kako chad od cigara togash e ekusudat

Shto e tuberkuloza?

hronichna inf na bd predizvikana od tuberculosis mycobacterium

Kojn e izvor na zaraza kaj tbc?

iskashlok na bolniot, cektret na fistuli na zaboleni koski, urinaren i genitalen sekret, kravjo mleko

Patishta na zaraza na tbc

mozhe preku dishni organi, dg sistem,  kozha i ligavica najchesto od bd so vdishuvanje na fligeovi kapki

Faktori koi vlijaat vrz nastanuvanje na inf

ekpozicija na tbc bacilot, vozrasta, dijabetes, alkoholizam, virusni inf…graviditet, laktacija i psihichka iscrpesnost

Primarna bd tuberkuloza

na mestoto kade kje prodre tbc bacilot nastanuva gohnovo primarno zharishte, ako premine vo limf zhlezdi kje sozdade primaren kompleks. Primarnata tb se pojavuva nezabelezhlivo ili se javuva so opshti simptomi:suva kashlica, namalen apetit, zgolemena t. mozhe da se javi kozhen isip, konjuktivitis, fotofobija. Najchesto se zalekuva so kalcifikacii no tbd bacilot mozhe da ostane vo ovie ognishta podolgo vreme no da ne se shiri, dokolku se namali imuntetot toj mozhe da se proshiri niz celoto telo. Se dijagnosticira so rentgen

Poatprimarna tbc

dokolku ne se izlekuva primarniot kompleks doagja do shirenje na procesot okolu primarnoto zharishte i sozdavanje na infiltrat, potoa tkivoto se razmeknuva i raspagja i sozdava shuplina vo bronhot/primarna kaverna. Dokolku procesot se shiri na okolnoto tkivo se manifestira kazeozna tbc pnevmonija i bronhopnevmonija. Od raspadnatite zharishta mozhe da dojde do hematogeno shirenje na bacilot vo bd ili dr organi i da formir jazolchinja-milijarna tuberkuloza, zharishteto mozhe da se zameni so svrzno tkivo pri zalekuvanje na mestoto-fibrioza na bd

Klinichka slika na tbc

opshti simptomi

-zamor-pri najmal fizichki napor i po sonot pacientot ne se chuvstvuva odmoren

-zgolemena t-subfebrilna 37,1-37,5 i se javuva popladne

-zgolemeno potenje-navecher i nautro

-bledilo-poradi intoksikacija i anemija

-razdrazlivost

-gubenje na apetit

-namaluvanje na tezhina

funkcionalni simptomi na tbc

-kashlica-suva ili vlazhna, napadi na kashlica so gnoen obilen iskashlok

-iskashluvamje na krv-najchesto nenadejno, tare dolgo, obilnite krvarenja mozhat da zavrshat so smrt po nekolku minuti

-bolka vo gradite-kako bodezhi vo plevrata

-dispnea-pri napor i miruvanje

Dijagnoza na tbc

vrz osnova na anamneza, fizikalen pregled i dopolnitelni ispituvanja(tuberkulinska kozhna proba, rentgen so tomografija, bakterioloshki pregled na sputum

-tbc kozhna reakcija-mantu test-se koristi 0.1 ml prechisten tuberkulin koj se stava intradermalno na volarnata strana na rakata, kaj lica koi bile zarazeni pravi alergiska reakcija. Se vrshi pregled na mestoto po 72h so palpacija i dokolku ima induracija so prechnik od 6mm togash testot e pozitiven

pozitivna kozhna reakcija-dokaz na postoenje na tbc bacil no ne i dokaz na aktivn tbc

negativna tbc proba-pokazhuva deka liceto nikogash ne bilo vo kontakt so bacilot i treba da se vakcinira so bcg

izrazite burna reakcija-reakctivacija na tbc ili superinfekcija so tbc

negativna proba kaj vakcirinirani-deficit na celularniot imunitet

-bakterioloshki pregled na sputum-mikroskopski pregled na preparat oboen po zhiel neelson se zasejuva na lowenstainova pidloga i se povtoruva nekolku pati za da se utvrdi postoenjeto na tbc bacilot

Prevencija na tbc

-izolacija na bolnite vo posebni ustanovi

-vakcinacija i revakcinacija so bcg

-redovni sistematski pregledi

-podiganje na opshtite higienski i kulturni naviki

Lekuvanje na tbc

rifampicin, streptomicin, tuberkulostatici

Benigni tumori na bd

fibromi, lipomi, angiomi-operativno lekuvanje

Maligni tumori na bd

primarni-so maligna alteracija na tkivoto’sekundarni/metastatstki

Etiologij na rak na bronh

pochesta pojava kaj:pushachi, genetski faktor, aerozagaduvanje, jonizirachko zrachenje

Klinichka slika na rak na bronh

reultira od

-rastot na tumorot

-simptomi i znaci na torakalno shirenje na tumorot

-simptomi i znaci na sistemski metastazi

1.simptomi kako posledica na tumoskiot rast

-kashlica-suva i nazdrazneta

-dispnea-poradi tumorska opstrukacija

-hemoptizii-prskanje na pogolemi ili pomali veni okolu tumorot

-vizing i stridor-posledica na opstrukcija

-bolka-se dolzhi na zafakjanje na nervite na plevrata

-opshti simptomi:t, treska, gubenje vo tezhina

2.simptomi kako posledica na torakalno shirenje na tumorot

-posledica na zafakjanje na nervite, golemite ks, dijafragmata, visceralnite organi i zdiot na gradniot kosh

3.simptomi i znaci od sistemski metastazi

-dominiraat od klinichkata slika i go otezhnuvaat dijagnosticiranjeto

Dijagnoza na rak na bronh

rentgen naod-se gleda tumorska senka

bronhoskopija i biosija-ja davaat definitivnata dijagnoza

pregled na sputum-otkrivanje na maligni kl

Lekuvanje na rak na bronh

-hirurshka terapija pri rano otkrivanje na kancerot

-vo docna faza na kancerot se pravi zrachna terapija ilise davaat citostatici