Lesson 2:Sự xác lập và phát triển chủ nghĩa tư bản

Sự xác lập của chủ nghĩa tư bản ở Châu Âu và Bắc Mỹ

• Trong những năm 50-70 của TK XIX, các cuộc CMTS tiếp tục diễn ra dưới nhiều hình thức khác nhau ở Châu Âu và Bắc Mỹ

• Nửa sau TK XIX, giai cấp tư sản giàng được thắng lợi, lên cầm quyền ở nhiều nước. Chủ nghĩa tư bản chính thức được xác lập ở châu Âu và Bắc Mỹ

Chủ nghĩa đế quốc và qt mở rộng xl thuộc địa

• Cuối Tk XIX, đầu Tk XX, các nước tư bản Âu-Mỹ bước sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa, gắn liền với việc mở rộng quyền lực và tầm ảnh hưởng thông qua hđxl thuộc địa bằng vũ lực hoặc các phương thức khác

• Trong gần bốn thế kỉ (từ đầu Tk XVI đến cuối TK XIX thực dân phương Tây đã không ngừng đẩy mạnh các hđ xâm chiếm và đặt ách cai trị ở hầu hết các nước châu Á, châu Phi và khu vực Mỹ la-tinh

Sự phát triển của chủ nghĩa tư bản

• Trong những năm cuối TK XIX-đầu TK XX, chủ nghĩa tư bản mở rộng, phát triển trên phạm vi toàn cầu, trở thành hệ thống thế giới

• Nhờ ứng dụng thành tụ KH-KT, nền sx của các nước tư bản chủ nghĩa phát triển mạnh

Chủ nghĩa tư bản từ tự do cạnh tranh sang độc quyền

• Từ cuối TK XIX đến đầu TK XX, chủ nghĩa tư bản chuyển sang giai đoạn độc quyền

• Sự phát triển của các tổ chức độc quyền tạo ra cơ sở vật chất cho bước chuyển của chủ nghĩa tư bản từ tự do sang cạnh tranh độc quyền

Khái niệm của chủ nghĩa tư bản hoạt động

Thuật ngữ dùng để chỉ 1 giai đoạn phát triển của chủ nghĩa tư bản từ sau chiến tranh thế giới thứ 2 đến nay với những biểu hiện mới, tiêu biểu là sự kết hợp giữa sức mạnh kinh tế của các tổ chức độc quyền tư nhân với sức mạnh chính trị của nhà nước tư sản

Tiềm năng của chủ nghĩa tư bản hiện đại

• Có trình độ sx phát triển cao chưa từng có trong lịch sử phát triển gần 5 TK: tiếp tục áp dụng những thành tựu của cuộc CMCN lần thứ 4 phát triển KT, KH-KT

• Có bề dày kinh nghiệm và phương pháp quản lí kt, có nền tảng pháp chế kiện toàn và cơ chế vận hành xã hội tương đối hoàn chỉnh

• Đã và sẽ tiếp tục có khả năng tự điều chỉnh và thích nghi để tiếp tục tồn tại và phát triển

• Xu hướng toàn cầu hoá kinh tế và sẽ tạo ra cho chủ nghĩa tư bản hiện đại những nguồn lực bên ngoài quan trọng để phát triển kinh tế

Thách thức của chủ nghĩa tư bản hiện đại

• Bất bình đẳng xã hội ngày càng gia tăng , mặc dù chủ nghĩa tư bản hiện đại đã có những điều chính quan trọng về quan hệ sở hữu và quản lí

• Đối mặc với những vấn đề chính trị, xã hội nan giải. Nền dân chủ tư sản đang bị xói mòn và trên thực tế nền dân chủ đó chỉ dành cho 1 bộ phận thiểu số người trong xã hội

• Tiềm ẩn những nguy cơ khủng hoảng mang tính toàn cầu như khủng hoảng tài chính-tiền tệ, khủng hoảng môi trường