AFPF casus 4.2

Wat is epilepsie?

Optreden van insulten door een tijdelijke verstoring van hersenactiviteiten

Wat zijn risicofactoren van epilepsie?

Aandoeningen van de hersenen; CVA, tumor, meningitis, encefalitis, trauma en aangeboren vaatafwijkingen. Hersenschade door alcohol en drugs. Verstandelijke beperking, voorgeschiedenis met insult of koortsstuip en familiair

Wat is de etiologie van epilepsie?

Niet precies bekend, behalve bij schade hersenen door; slaaptekort, overmatig alcohol/drugs, emotionele stress, hormonale veranderingen, koorts en therapieontrouw. Klein gedeelte; door lichtflitsen

Wat is de pathofysiologie van epilepsie?

Normale hersenactiviteit > epileptische aanval = verhoogde prikkelbaarheid van de hersencellen leidt tot een ontlading (kortsluiting).

Wat is focale epilepsie?

Afwijking in een gedeelte hersenen

Wat is gegeneraliseerde epilepsie?

Beide hersenhelften aangedaan

Wat zijn symptomen van epilepsie?

De aanvallen beginnen meestal met een focaal begin; met een aura = opstijgend gevoel in maag, dejavu, sterretjes, lichtflitsen of derealisatie. Focaal begin kan ook met een verminderde gewaarwording gaan. Het kan overgaan in een tonische-clonische aanval = bewustzijnsverlies, verhoogde spierspanning, bleekblauwe verkleuring gelaat (tonische gedeelte) >> daarna ritmische spierschokken ledematen en hoofd, tong bijten door kaakspieren (clonische gedeelte) Extra; speekselvloed, urine-incontinentie, braken. Tijdens of erna. Aanval met gegeneraliseerd begin is altijd bewustzijnsverlies. Erna = postictale periode; moe, verward, hoofdpijn 30 min- uren – niet

Wat is de diagnostiek van epilepsie?

Terugkerende epileptische aanvallen, heteroanamnese, eeg, MRI, onderzoek hart of bloedonderzoek voor uitsluiten andere dingen

Wat is de behandeling van epilepsie?

Eerste hulp. Bij focaal begin; geruststellen, voorwerpen weghalen. Gegeneraliseerd begin; hoofd beschermen met handen of kussen, voorwerpen verwijderen, bril af, strakke kleding los en niks tussen tanden steken. TIMEN Langer dan 5 min = noodsituatie. Na de aanval in stabiele situatie vanwege speekselvloed

Wat zijn complicaties van epilepsie?

Ernstige verwondingen convulsieve status epilepticus

Wat is de prognose van epilepsie?

30% blijven aanvallen terugkomen > SUDEP; sudden unexpected death in epilepsy

Wat is de preventie van epilepsie?

Therapietrouw en uitlokkende factoren vermijden, valhelm, risicovolle situatie uit de weg gaan

Soorten epileptische aanvallen (focaal begin, motorisch)

Ongecontroleerde bewegingen, doelloze handelingen en trekkingen mond

Soorten epileptische aanvallen (focaal begin, niet-motorisch)

Zintuigelijke sensaties, autonome verschijnselen, aura, emotionele verschijnselen

Soorten epileptische aanvallen (gegeneraliseerd begin, motorisch, tonisch-clonisch)

Bewustzijnsverlies, vallen = grote aanval

Soorten epileptische aanvallen (gegeneraliseerd begin, motorisch, overig)

Wegvallen normale spierspanning, verstijven, kortdurende spierschokken

Soorten epileptische aanvallen (Absence)

Korte periode verminderd bewustzijn, dagdromen, snel knipperen = kleine aanval

Wat is een convulsieve status epilepticus?

Langer dan 5 min een aanval of meerdere aanvallen achter elkaar. Zorg dat je de vitale functies veilig houdt met de ABCDE. Zo snel mogelijk behandelen met medicatie middelen; neusspray met midazolam. Mogelijk intuberen en mogelijke cognitieve stoornissen als gevolg. Noodsituatie, omdat ademhaling wordt onderbroken door krampen = zware belasting voor hersenen en hart

Wat is syncope?

Plotselinge daling van de bloeddruk zorgt voor een tijdelijke bewusteloosheid door een verminderde doorbloeding hersenen.

Indicatie Lamotrigine

Epilepsie (eerste keus bij focaal begin en gegeneraliseerd begin tonisch-clonisch met en zonder myoclonieën (spierschokken))

Werking Lamotrigine

Blokkade van natriumkanalen en daarmee het vrijkomen van de neurotransmitter remt.

Belangrijkste bijwerkingen Lamotrigine

(ernstige) huiduitslag; hoofdpijn; irritatie, agressie, slaperigheid, slapeloosheid, agitatie, duizeligheid, tremor, misselijkheid, maag-darmklachten (incl. braken en diarree), droge mond, artralgie, (rug)pijn, vermoeidheid.

Tijdens stopweek van de pil kan de lamotriginespiegel stijgen. Hoge dosering geeft een verhoogde kans op teratogeniciteit (misvorming foetus

Indicatie: Levetiracetam

epilepsie (eerste keus bij focal begin en gegeneraliseerd begin: tonisch-clonisch met myoclonieën)

Werking: Levetiracetam

werking niet volledig bekend. Beïnvloedt de (calcium)kanalen in de neuronen, waaronder calciumionkanalen en daardoor remming afgifte neurotransmitter.

Belangrijkste bijwerkingen: Levetiracetam

Nasofaryngitis, hoofdpijn, slaperigheid. Psychiatrische effecten. depressie, angst, vijandigheid, agressie, zenuwachtigheid, prikkelbaarheid. Anorexie, insomnia, duizeligheid, convulsie, tremor, evenwichtsstoornis, diarree, misselijkheid, dyspepsie, braken, vertigo, hoest, huiduitslag, asthenie, vermoeidheid.

Contra-indicaties: Levetiracetam

relatief gecontra-indiceerd bij psychiatrische voorgeschiedenis.

Indicatie: Valproïnezuur / (natrium)valproaat

epilepsie (focaal begin en gegeneraliseerd begin: tonisch-clonisch met en zonder myoclonieën en absences).

Werking: Valproïnezuur / (natrium)valproaat

Het werkingsmechanisme is onbekend. Vermoedelijk concentratie van de neurotransmitter gamma-aminoboterzuur (GABA is een remmende neurotransmitter) verhoogd, als gevolg van remming van de afbraak en/of beïnvloeding van de GABA-receptor en is er een effect op de natrium- en kaliumkanalen.

Belangrijkste bijwerkingen: Valproïnezuur / (natrium)valproaat

Tremor, misselijkheid, trombocytopenie, anemie, hemorragie, menstruatie: onregelmatige menses, dysmenorroe, verhoogd gewicht. Nagelafwijking, nagelbedstoornis, alopecia, verwardheid, agressie, agitatie, aandachtsstoornis, hallucinaties, duizeligheid, verminderd geheugen, slaperigheid, stupor, hoofdpijn, nystagmus, doofheid, braken, leverbeschadiging, buikpijn en diarree, urine-incontinentie, hyponatriëmie, Gingiva-aandoening (-dysplasie)

Belangrijkste contra-indicaties: Valproïnezuur / (natrium)valproaat

Vanwege de sterk verhoogde kans op teratogeniciteit niet voorschrijven bij meisjes en vrouwen in de vruchtbare leeftijd. Lever- of pancreasfunctiestoornissen; verhoogde/versterkte bloedingsneiging

Extra: Valproïnezuur / (natrium)valproaat

kan myoclonieën verergeren; Mogelijkheid lange termijn bijwerkingen zoals osteoporose.

Status epilepticus: behandeling

benzodiazepinen of fenytoine toedienen

Indicatie: Midazolam

(dreigende) status epilepticus; (volwassenen eerste keus)

Werking: Midazolam

versterken de remmende werking van GABA neurotransmitter. GABA opent chloridekanalen, waardoor hyperpolarisatie van de celmembraan optreedt met als gevolg een remming van de excitatie van de betreffende cellen.

Belangrijkste contra-indicaties: Midazolam

myasthenia gravis; slaap-apneusyndroom; ernstige leverinsufficiëntie

Indicatie: Diazepam (Stesolid®= diazepam rectiole)

(dreigende) status epilepticus;

Extra: Diazepam (Stesolid®= diazepam rectiole)

Geef bij een epileptisch insult dat langer dan vijf minuten duurt midazolam nasaal, buccaal of intramusculair. Herhaal dit wanneer er vijf minuten na toediening nog symptomen zijn en verwijs met spoed naar de tweedelijnszorg. Diazepam rectiole is tweede keus, maar kan in de thuissituatie eerste keus zijn als noodmedicatie

Werking: Diazepam (Stesolid®= diazepam rectiole)

Versterken de remmende werking van GABA neurotransmitter. GABA opent chloridekanalen, waardoor hyperpolarisatie van de celmembraan optreedt met als gevolg een remming van de excitatie van de betreffende cellen

Belangrijkste contra-indicaties: Diazepam (Stesolid®=

Myasthenia gravis; ernstige respiratoire insufficiëntie; slaap-apneusyndroom; ernstige leverinsufficiëntie