thiên nhiên nhiệt nhiệt đới ẩm gió mùa

Biểu hiện của thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa thể hiện rõ rệt ở tất cả thành phần tự nhiên bao gồm

khí hậu; địa hình;đất; sinh vật.

Về khí hậu tính chất nhiệt đới được quy định bởi

vị trí địa lí (trong vùng nội chí tuyến).

Biểu hiện của tính chất nhiệt đới

tổng lượng bức xạ lớn;cán cân bức xạ quanh năm dương.Nhiệt độ trung bình năm cao; trên 20°C (trừ vùng núi cao).Số giờ nắng trong năm lớn dao động 1400-3000 giờ tùy nơi

Tính chất ẩm được quy định bởi

tác động của Biển Đông;khối khí ẩm.

Biểu hiện của tính chất ẩm

mưa nhiều; một số nơi mưa rất lớn.độ ẩm không khí cao;cân bằng ẩm luôn dương.

Tính chất gió mùa được quy định bởi

vị trí nội chí tuyển bán cầu Bắc và nằm trong khu vực gió mùa châu Á.

Các loại gió chính ở nước ta

Tín phong bán cầu Bắc; gió mùa (mùa đông và mùa hạ).

Gió Tín phong Bắc bán cầu có nguồn gốc

áp cao tây Thái Bình Dương.

Hướng gió Tín phong Bắc bán cầu

chủ yếu là đông bắc.

Phạm vi hoạt động của gió Tín phong Bắc bán cầu

cả nước.

Thời gian hoạt động của Gió Tín phong Bắc bán cầu

quanh năm;bị lấn át bởi gió mùa.

Gió Tín phong Bắc bán cầu hoạt động quanh năm do

nước ta nằm trong vùng nội chí tuyến.

Gió Tín phong Bắc bán cầu hoạt động mạnh nhất vào

thời kì chuyển tiếp giữa hai mùa gió.

Gió Tín phong hoạt động mạnh nhất thời kì chuyển tiếp giữa hai mùa gió do

các khối khí theo mùa hoạt động mạnh mẽ lần át Tín phong.

Tính chất gió Tín phong

khô;khá ổn định (khi gió không bị lấn át bởi gió mùa).

Tác động chủ yếu của gió Tín phong

ở Miền Bắc: mùa đông làm thời tiết ấm áp;hành khô; xuất hiện nồm ẩm.Ven biển miền Trung: gây mưa vào thu đông.Nam Bộ và Tây Nguyên: tạo nên 1 mùa khô sâu sắc.

Gió mùa mùa đông (tháng XI - IV năm sau)

có nguồn gốc từ áp cao Xi-bia.

Hướng gió mùa mùa đông

chủ yếu là đông bắc.

Phạm vi hoạt động của Gió mùa mùa đông

chủ yếu ở phần lãnh thổ phía Bắc.

Tính chất của Gió mùa mùa đông

Nhìn chung là lạnh và khô nhưng không thuần nhất; thối thành từng đợt

Đầu mùa gió mùa mùa đông có tính chất lạnh khô do

di chuyển qua lục địa Trung Hoa.

Cuối mùa gió mùa mùa đông có tính chất lạnh ấm;gây mưa phùn do

di chuyển qua biển Hoàng Hải; biển Nhật Bản nên được tăng cường độ ẩm.

Miền Nam hầu như không chịu ảnh hưởng của gió mùa mùa đông do

gió mùa Đông Bắc suy yếu; bức chắn địa hình hướng tây - đông (Hoành Sơn; Bạch Mã).

Gió mùa mùa đông mạnh nhất ở

khu vực Đông Bắc (sớm nhất

Khu vực Đông Bắc chịu ảnh hưởng mạnh nhất do

vị trí đón gió; đặc điểm địa hình (núi hướng vòng cung).

Gió mùa mùa hạ đầu mùa: (tháng V - X) có nguồn gốc

áp cao Bắc Ấn Độ Dương trên vịnh Ben-gan; Gió mùa mùa hạ giữa và cuối mùa (tháng V - X) có nguồn gốc

Hướng của Gió mùa mùa hạ là

tây nam (riêng Bắc Bộ: đông nam).

Gió tây nam đầu mùa hạ là

gió thổi từ áp cao Bắc Ấn Độ Dương;gió thổi từ vịnh Ben-gan tới.

Gió tây nam giữa và cuối mùa hạ là

gió mùa Tây Nam;gió tây nam từ áp cao cận chí tuyến bán cầu Nam tới;gió tây nam thổi vượt xích đạo tới.

Phạm vi hoạt động của gió mùa mùa hạ

cả nước.

Tính chất của gió mùa mùa hạ

nóng ẩm.

Ảnh hưởng của gió tây nam đầu mùa

gây mưa lớn: Nam Bộ;Tây Nguyên. khô nóng: đồng bằng ven biển Trung Bộ

Ảnh hưởng của gió tây nam giữa và cuối mùa

gây mưa trên phạm vi cả nước.

Vùng núi có sự đối lập mùa mưa -khô

Trường Sơn Đông (đồng bằng ven biển miền Trung) và Trường Sơn Tây (Tây Nguyên

Nguyên nhân đối lập mùa mưa -khô là do

các loại gió và dãy Trường Sơn.

Hai quá trình chính trong sự hình thành và biển đối địa hình hiện nay là

xâm thực và bồi tụ.

Biểu hiện chủ yếu của địa hình xâm thực

địa hình bị chia cắt;đất trượt; đá lở; lũ quét…. địa hình cacxtơ.

Quá trình xâm thực diễn ra mạnh ở

vùng núi.

Quá trình xâm thực mạnh chủ yếu do

khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa; địa hình núi;nhiều sườn dốc;mất lớp phủ thực vật.

Quá trình ngoại lực đã hình thành ở vùng núi đá vôi

địa hình cacxtơ với các hang động;suối cạn; thung khô.

Hệ quả của quá trình xâm thự là

quá trình bồi tụ.

Quá trình bồi tụ diễn ra mạnh ở

hạ lưu sông

Đặc điểm sông ngòi nước ta

mạng lưới dày đặc;tổng lượng nước lớn; giàu phù sa; chế độ nước theo mùa.

Sông ngòi nhiều nước do

lượng mưa lớn; nước từ bên ngoài lãnh thổ.

Sông giàu phù sa do

hệ quả của quá trình xâm thực.

Sông có chế độ nước theo mùa (mùa lũ; mùa cạn) do

chế độ mưa có hai mùa mưa và khô.

Quá trình hình thành đất đặc trưng là

quá trình feralit.

Quá trình feralit diễn ra mạnh ở

đồi núi thấp trên đá mẹ axit.

Loại đất chính ở nước ta

đất feralit.

Đặc điểm đất feralit

tầng đất dày;chua;nghèo dinh dưỡng;màu đỏ vàng.

Lớp đất dày do

quá trình phong hóa mạnh.

Đất bị chua do

mưa nhiều; rửa trôi chất ba-dơ dễ tan.

Đất màu đỏ vàng do;sự tích tụ ô-xít sắt và ô-xít nhôm.

Đất feralit phân bố ở

miền núi (đồi núi thấp);đồng bằng (khu vực núi sót; rìa đồng bằng)

Loại đất có diện tích lớn nhất

tốt nhất ở đồng bằng

Loại đất tốt nhất ở đồi núi

đất feralit nâu đỏ phát triển trên đá mẹ badan và đá vôi.

Đất dễ bị thoái hóa với biểu hiện

đất bị xói mòn; bạc màu

Thành phần loài phổ biến ở nước ta

nhiệt đới.

Hệ sinh thái rừng nguyên sinh phổ biến

rừng nhiệt đới ẩm lá rộng thường xanh.

Hệ sinh thái rừng đặc trưng nhất

rừng nhiệt đới gió mùa.

Rừng ngập mặn phát triển trên

đất mặn ven biển.

Rừng tràm phát triển trên

đất phèn.

Rừng xa van bụi gai hạn nhiệt phát triển trên

Đất cát đất thoái hóa vùng khô hạn

Rừng khộp rừng thưa có nhiều ở

Tây Nguyên.

Nhiều loại nông sản nhiệt đới do

khí hậu nhiệt nhiệt đới ẩm gió mùa.

Cơ cấu cây trồng;vật nuôi đa dạng do

khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa; phân hóa theo độ cao địa hình; một mùa đông lạnh ở phía bắc.

Sông ngòi thuận lợi cho

đánh bắt; nuôi trồng thủy sản nước ngọt; cung cấp nước tưới; cải tạo đất.

Sản xuất nông nghiệp bấp bệnh;thiếu ổn định do

khí hậu thất thường;có nhiều thiên tai.

Hoạt động du lịch; nghỉ dưỡng có thể diễn ra quanh năm do

khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa.

Du lịch biển phía nam tiến hành quanh năm do

khí hậu nóng quanh năm.

Mật độ sông lớn;nguồn nước dồi dào là

điều kiện phát triển;giao thông vận tải đường thủy;thủy điện; cung cấp nước cho các ngành sản xuất.

Mùa khô thuận lợi để tiến hành

hoạt động xây dựng; khai thác (xây dựng hạ tầng……)

Sự phân mùa của khí hậu và dòng chảy ảnh hưởng đến

giao thông vận tải;du lịch; thủy điện;…

Khí hậu nóng ẩm;nhiều thiên tai gây khó khăn với

bảo dưỡng máy móc; thiết bị; bảo quản nông sản…

Thuận lợi của thiên nhiên đối với đời sống người dân là

khí hậu tương đối thuận lợi;nguồn nước dồi dào đất đa dạng ;giàu tài nguyên;…

Các loại hình thiên tai gây ra

tác động xấu đến sức khỏe con người;tổn thất về người và tài sản.

Nhiều dịch bệnh ảnh hưởng đến con người do

môi trường nóng ẩm