SoPs begrippen hoofdstuk 9

Sociale controle

Controle van anderen waardoor iemand zich aanpast aan het verwachte gedrag van de groep of maatschappij

Sociale structuur

Vorm van georganiseerd samenleven, verzameling van geordende relaties

Sociale positie

Plaats binnen een groep of samenleving

Positieset

Alle sociale posities die je inneemt

Sociale rol

Verwachtingen van iemand in een groep of samenleving over de manier waarop iemand een sociale positie vervult

Rolpatroon

Geheel van gedragingen die overeenkomen met de rol die iemand vervult

Rolpartner

Lid van een groep of samenleving met wie je onderling verbonden bent

Rolmodel

Voorbeeldfunctie voor anderen

Rolgedrag

Gedrag op basis van positie en rol

Role set

Geheel van rolrelaties

Emancipatie

Strijd waarbij een bepaald rolpatroon wordt doorbroken en nieuwe rechten worden verworven

Rolspanning

Spanning of stress die een persoon ervaart wanneer de verwachtingen of eisen van 1 rol in strijd zijn met die van een andere rol

Intern rolconflict

Moeilijke balans tussen de verschillende rollen, Conflict met jezelf

Extern rolconflict

Verwachtingen over meerder sociale posities zijn tegenstrijdig met elkaar, conflict met meerderen

Rolverwarring

Onzekerheid over het eigen gedrag in een bepaalde situatie, omdat je niet kunt kiezen uit het passende rolgedrag

Sociale status

Waardering van anderen

Sociaal aanzien

Erkenning die je krijgt

Standenmaatschappij

Soort sociale stratificatie tijdens de middeleeuwen

Klassenmaatschappij

Soort stratificatie sinds e 19e eeuw

Meritocratische samenleving

Samenleving waarin iemand kan toetreden tot een hogere klasse door eigen verdienste

Sociale mobiliteit

Verandering van sociale posities en sociale laag

Open samenleving

Samenleving waarin het mogelijk is om vlot te stijgen/dalen naar een andere sociale positie

Gesloten samenleving

Samenleving waarin je sociale positie al vanaf je geboorte vastligt

Horizontale mobiliteit

nieuwe sociale positie met dezelfde SES, binnen dezelfde sociale laag

Verticale mobiliteit

Van sociale positie veranderen die niet gelijkwaardig is, andere SES

Intragenerationele mobiliteit

Binnen eigen leven van sociale positie veranderen, V/H

Intergenerationele mobiliteit

Sociale positie vergelijken met die van vorige/volgende generatie, V/H

Sociale stratificatie

Indeling van groepen in lagen