Aardrijkskunde - globalisering (wereld) - 6VWO

Democratie-index kenmerken

• vrije verkiezingen

• functioneren van regering

• mate waarin bevolking deelneemt aan politieke besluitvorming

• politieke cultuur

• omgaan met mensenrechten

Nadelen bbp als maatstaf

• niet altijd even betrouwbaar, door ontbreken gegevens

• informele en zelfvoorzienende sector is niet geregistreerd

• er wordt geen rekening gehouden met prijsverschillen

• binnenlandse welvaartsverschillen niet meegenomen (regionale ongelijkheid)

Wat is het gevolg van geen duidelijke scheidingslijn tussen Europa en Azië

Door veel contact tussen volken, en dus veel diffusie. Hierbij verspreiden bijv ook talen.

Oorzaken staatkundige verdeling

• geopolitiek: de politieke machtsverhoudingen kunnen veranderen en zorgen voor samenkomst/uiteenvallen

• culturele verscheidenheid: instabiliteit door culturele verschillen (kan leiden tot separatisme)

• economische factoren → grote verschillen in inkomen, waardoor rijke gebieden andere behoeften hebben

Islamitische wereld kenmerken (4)

• Noord-Afrika en Midden-Oosten

• Arabisch

• grote bevolkingsdichtheid langs de kust

• sjiieten & soennieten (meerderheid)

Arabische Lente

Protesten vanwege:

• sociale ongelijkheid en armoede in Arabische wereld

• onvrede over dictators, corruptie, machtsmisbruik, schending mensenrechten en slechte omstandigheden

Sub-Sahara kenmerken

• Afrika behalve Noord-Afrika

• hoge bevolkingsgroei

• veel etnische groepen, veel talen, veel godsdiensten (kan zorgen voor conflict)

• politiek vaak per etnische groep

• steeds meer economische groei (investeringen uit China)

Oost-Azië

• China, Japan, Mongolië, Noord-Korea, Zuid-Korea, Taiwan

• Veel boeddhisme

• Japan, Zuid-Korea en Taiwan economisch beter (NIC’s)

• China, Noord-Korea en Mongolië lopen achter (planeconomie)

• Veel conflict (ook nog vanuit Koude Oorlog)

Zuidoost-Azië

• diversiteit, veel etnische groepen etc

• veel westerse invloed (ook door kolonialisme)

• Singapore meest welvarend → ook nieuwe NIC’s → die shiften steeds door lage loonkosten

Sociaaleconomische vraagstukken en milieuproblemen Zuidoost-Azië

• arbeidsomstandigheden en beloning arbeidskrachten

• regionale ongelijkheid → veel migratie en overurbanisatie

• milieuproblemen in steden en uitputting land

Belangrijke factoren succes West-Europa

• Kracht van kapitalistische markteconomie

• Stimulerende rol van overheid

Europeanisering

Overnmen van Europese normen en waarden in andere cultuurgebieden → bijv. taal en religie (christendom)

Global shift

Het economische zwaartepunt verschuift van Europa en Noord-Amerika naar Azië (BRICS-landen). Dit gebeurt door uitschuiving (verplaatsen productie naar landen met lagere lonen)

Vestigingsplaats multinationals (MNO’s)

• Hoofdkantoren in centrumland (belangrijke steden), hierbij veel kapitaalstromen en ondersteuning dmv kennis.

• Aanleveren grondstoffen en productie vaak in (semi)periferie → lage arbeidskosten en lage belasting

Tijd-ruimtecompressie

Proces waarbij er steeds minder moeite, tijd en geld nodig is voor overbruggen afstand. De relatieve afstand/ligging wordt kleiner. Door betere bereikbaarheid, communicatie etc.

Vestigingsvoordelen van steden

• hoogwaardige vormen dienstverlening met hoogopgeleid personeel

• veel potentiële consumenten

• in semi-periferie vooral fabrieken door betere bereikbaarheid

3 factoren die aantrekkelijkheid land bepalen

• politieke stabiliteit in een land

• mate waarin overheid met het bedrijfsleven bemoeit

• het vestigingsklimaat → investeringen in infrastructuur bijv.