Nederlands Spreekwoorden 1

Wie A zegt, moet ook B zeggen

Als je eenmaal ergens aan begonnen bent, moet je het ook afmaken.

De aanhouder wint

Wie blijft proberen zijn doel te bereiken, heeft uiteindelijk succes.

De aanval is de beste verdediging

Je kunt in een strijd of ruzie beter zelf actie ondernemen dan afwachten.

De appel valt niet ver van de boom/stam

Kinderen lijken vaak op hun ouders, in gedrag of karakter.

Van A tot Z

Van het begin tot het einde; helemaal.

Met iemand in aanvaring komen

Ruzie of problemen krijgen met iemand.

Nu komt de aap uit de mouw

Nu blijkt wat werkelijk de bedoeling was.

Voor aap staan

In het openbaar voor schut staan of belachelijk gemaakt worden.

Dat is de aard van het beestje

Dat is typisch voor die persoon; zo zit hij of zij nu eenmaal in elkaar.

In goede aarde vallen

Goed ontvangen worden, bijvoorbeeld bij een voorstel of toespraak.

Iemand ter aarde bestellen

Iemand begraven.

Hij is niet op z’n achterhoofd gevallen

Hij is slim en doorziet dingen goed.

In adamskostuum

Naakt zijn, zonder kleren.

Er schuilt een addertje onder het gras

Er zit een verborgen gevaar of risico in.

Iets in één adem uitlezen

Een boek heel snel uitlezen omdat het zo spannend is.

Je laatste adem uitblazen

Sterven of doodgaan.

Een aflossing van de wacht

Een persoon wordt vervangen door een andere.

Schitteren door afwezigheid

Opvallend afwezig zijn, terwijl je wel verwacht werd.

Een verborgen agenda hebben

Een geheime bedoeling hebben die niet wordt gedeeld met anderen.

Het op een akkoordje gooien

Samen ergens afspraken over maken, meestal om er voordeel uit te halen.

Alles op alles zetten

Alles geven om iets te bereiken; je maximaal inzetten.

Het anker lichten

Vertrekken, meestal met een schip, maar ook figuurlijk.

Iemands oogappel(tje) zijn

Iemands favoriete of geliefde persoon zijn, vaak een kind.

Een appeltje voor de dorst

Een financiële reserve hebben voor moeilijke tijden.

Voor een appel en een ei

Iets heel goedkoop kopen of verkopen.

Appels met peren vergelijken

Twee totaal verschillende dingen met elkaar vergelijken, wat geen zin heeft.

Hij heeft een appeltje met hem te schillen

Hij heeft nog een rekening met hem te vereffenen; er is iets uit te praten.

Door de zure appel bijten

Een onaangename taak uitvoeren die toch gedaan moet worden.

Appelen voor citroenen verkopen

Mensen oplichten door iets als beter voor te stellen dan het is.

De sterke arm der wet

De politie of andere handhavers van de wet.

Iemand met open armen ontvangen

Iemand hartelijk en blij verwelkomen.

Het is daar armoe troef

Daar heerst grote armoede.

Armslag krijgen

Meer ruimte of mogelijkheden krijgen om iets te doen.

Averechts uitpakken

Helemaal verkeerd aflopen, tegenovergesteld aan wat bedoeld was.

Baat het niet, het schaadt ook niet

Ook als iets niet helpt, levert het in elk geval geen schade op.

Je moet de huid niet verkopen voor de beer geschoten is

Je moet je niet rijk rekenen voordat je het succes daadwerkelijk hebt.

Een goed begin is het halve werk

Een goede start vergroot de kans op succes.

Belofte maakt schuld

Als je iets belooft, moet je dat ook nakomen.

In het land der blinden is eenoog koning

Iemand met een klein voordeel lijkt heel goed als anderen nog minder kunnen.

Het bloed kruipt waar het niet gaan kan

Je kunt je ware aard of drang niet ontkennen; het komt toch naar boven.

Wie het breed heeft, laat het breed hangen

Wie veel geld heeft, geeft het ook makkelijk uit.

De een zijn dood is een ander zijn brood

Soms profiteert iemand van het ongeluk van een ander.

Wie zijn billen brandt, moet op de blaren zitten

Wie fouten maakt, moet de gevolgen daarvan dragen.

Een goede buur is beter dan een verre vriend

Een behulpzame buurman is vaak waardevoller dan een vriend die ver weg woont.

Dat is van de baan

Dat plan gaat niet door.

Iets op de lange baan schuiven

Iets uitstellen, meestal voor lange tijd.

Iets in goede banen leiden

Zorgen dat iets goed en ordelijk verloopt.

De baard in de keel krijgen

Een lagere stem krijgen, meestal bij jongens in de puberteit.

Iemand of iets de baas zijn

Iets of iemand onder controle hebben of overmeesteren.

Ergens baat bij hebben

Ergens voordeel van hebben.

Aan de bak komen

Een kans krijgen, bijvoorbeeld een baan.

Het komt voor de bakker

Het komt goed, het wordt geregeld.

Met een baksteen in de maag geboren worden

Graag een eigen huis willen bezitten.

De bal aan het rollen brengen

Iets in gang zetten, bijvoorbeeld een onderzoek.

De bal terugkaatsen

Iemand van repliek dienen; reageren met een tegenopmerking.

De balans opmaken

Evalueren wat het resultaat was van iets.

In de ban zijn van iets

Zo gefascineerd zijn door iets dat je nergens anders aan denkt.

Uit de band springen

Hevig en uitbundig feestvieren, zonder je aan regels te houden.

Aan de lopende band

Steeds opnieuw; onafgebroken.

Iets aan banden leggen

Zorgen dat iets beperkt wordt of niet verder uitbreidt.

De barricades opgaan

Actievoeren voor of tegen iets.

Dat is ver van mijn bed

/ Dat is een ver-van-mijn-bedshow

Tussen de bedrijven door

Tussendoor, tussen andere bezigheden in.

Het been stijf houden

Niet toegeven; bij je standpunt blijven.

De benen nemen

Snel vertrekken, vaak om te ontsnappen.

Met de benenwagen gaan

Te voet gaan.

Tegen het zere been schoppen

Een opmerking maken over iets wat gevoelig ligt

Zijn beste beentje voorzetten

Je uiterste best doen.

Met het verkeerde been uit bed gestapt zijn

De dag slecht beginnen en daardoor prikkelbaar zijn.

Dat houdt me op de been

Dat geeft me kracht of motivatie om door te gaan.

Iemand op het verkeerde been zetten

Iemand misleiden of een verkeerde indruk geven.

Op de been blijven

Blijven doorgaan ondanks vermoeidheid of tegenslag.

Op eigen benen staan

Zelfstandig zijn, zonder hulp van anderen.

Op je laatste benen lopen

Heel moe zijn; bijna niet meer kunnen.

Alle beetjes helpen

Ook kleine bijdragen zijn nuttig.

Dat is het begin van het einde

Een ontwikkeling die leidt tot het mislukken of einde van iets.

Op je bek gaan

Een grote fout maken of volledig mislukken.

Aan de bel trekken

Waarschuwen dat er iets mis is.

Er gaat een belletje rinkelen

Je begint iets te begrijpen of te herinneren.

Bepakt en bezakt

Met veel bagage, klaar voor vertrek.

Bergen kunnen verzetten

Zeer veel aankunnen of verrichten.

Bergafwaarts gaan

Steeds slechter gaan, bijvoorbeeld met gezondheid of zaken.

Niet door de beugel kunnen

Onacceptabel zijn; te ver gaan.

Vechten tegen de bierkaai

Een gevecht aangaan dat je niet kunt winnen.

De biezen pakken

Vertrekken, meestal onder druk of uit noodzaak.

In een goed blaadje proberen te komen

Een goede indruk proberen te maken bij iemand met macht.

Geen blad voor de mond nemen

Zonder terughoudendheid je mening geven.

Het maar blauwblauw laten

Ergens niet meer over praten; het laten rusten.

Een blauwtje lopen

Afgewezen worden in de liefde.

Iemand het bloed onder de nagels vandaan halen

Iemand extreem irriteren of provoceren.

Iemands bloed wel kunnen drinken

Iemand intens haten.

De bloemetjes buiten zetten

Flink gaan feesten.