WSF 2024 W3

Ewolucja form pieniądza – od pieniądza kruszcowego do elektronicznego/cyfrowego

Klasyczne ujęcie teorii dot. pieniądza (teoria M)

Klasyczne ujęcie teorii dot. pieniądza (teoria M)

pieniądz jest towarem, ma wartość użytkową i dlatego może pełnić funkcję pieniądza. Musi mieć własną wartość - tylko coś co ma wartość, może służyć jako pieniądz, inaczej nie byłoby powszechnie przyjmowane.

Chartalizm (podejście nominalistyczne)

pieniądz jest wytworem państwa. Nie musi mieć własnej wartości, jest przymusowy, jego powszechność wynika z podatków. To państwo jest źródłem pieniądza, nadaje mu powszechność i określa podstawowa jednostkę pieniądza jako miernika wartości

Kontraktyzm

pieniądz jest zawsze wynikiem kontraktu, umowy miedzy podmiotami. Kontrakt zakłada istnienie długu (obietnica przyszłej wartości), a podstawą tego kontraktu jest zaufanie

Funkcja środka wymiany (transakcyjna)

powszechnie akceptowalny zamiennik towarów. Dzięki tej funkcji ułatwia handel i sprzyja produkcji społecznej. Upraszcza proces wymiany w porównaniu z transakcjami barterowymi (towar za towar) w gospodarce bezpieniężnej

Funkcja środka płatniczego

posiada absolutną moc zwalniania z zobowiązań. Wierzyciel nie może odmówić przyjęcia zapłaty w tej formie. Funkcja ta ma oparcie w regulacjach prawnych.

Funkcja miernika wartości

za pomocą pieniądza wyrażany wartość wszystkich towarów, zasobów i strumieni gospodarczych. Powszechnie uznawany ekwiwalent, pozwala na wyrażanie wartości towarów w pieniądzu

Funkcja środka przechowywania wartości (tezauryzacji)

nie przynoszący dochodu, abolutnie płynny składnik majątku finansowego. Wiązania z pieniądzem kruszcowym o stabilnej wartości

Pieniądz naturalny to

Pieniądz towarowy

Pieniądz pierwotny to

Pieniądz towarowy

Pieniądz kredytowy to

Pieniądz towarowy

Pieniądz kruszcowy to

Pieniądz towarowy

Pieniądz naturalny\pierwotny (definicja)

dobra użytkowe wykorzystywane w wymianie takie jak: zboża, bydło, skóry, kruszce szlachetne

Pieniądz kredytowy\kruszcowy (definicja)

pieniądz papierowy wymienialny na kruszce (złoto, srebro) emitowany przez banki, będący potwierdzeniem umowy kredytowej między bankiem i jej klientem

Pieniądz dekretowy to

pieniądz papierowy lub fiducjarny

Pieniądz dekretowy to

Pieniądz nietowarowy

pieniądz wkładowy lub bankowy to

Pieniądz nietowarowy

Pieniądz żyrowy to

Pieniądz nietowarowy

Pieniądz depozytowy to

Pieniądz nietowarowy

Pieniądz dekretowy (definicja)

o jego emisji i zasadach obiegu decydują dekrety władzy państwowej, może być kruszcowy i papierowy, jest pieniądzem symbolicznym

Pieniądz bezgotówkowy (definicja)

istnieje tylko jako zapis na rachunku bankowym, umożliwia regulowanie zobowiązań między klientami

Gotówka (definicja)

forma pieniądza w fizycznej postaci: monety i banknoty, charakteryzująca się najwyższym stopniem płynności. Gotówką można dysponować w każdej chwili.

Pieniądz bezgotówkowy (definicja)

pieniądz w postaci zapisu księgowego: środki pieniężne na rachunkach bankowych prowadzonych przez innych niż banki dostawców usług płatniczych

Pieniądz bezgotówkowy (definicja)

w wąskim ujęciu są to depozyty na zadanie gospodarstw domowych, w szerszym takze depozyty na zadanie innych podmiotów, w tym przedsiębiorstw niefinansowych oraz pieniądz elektroniczny

Cechy gotówki

poręczność, stabilność, jednolitość, podzielność, rozpoznawalność, akceptowalność

Cechy pieniądza bezgotówkowego

poręczność, stabilność, jednolitość, trwałość, podzielność, rozpoznawalność, ograniczona ale coraz większa akceptowalność

Funkcje gotówki

transakcyjna, miernik wartości, płatnicza, tezauryzacyjna

Funkcje pieniądza bezgotówkowego

transakcyjna, miernik wartości, płatnicza, tezauryzacyjna (lokaty)

Pieniądz elektroniczny (definicja)

wartość pieniądza przechowywana elektronicznie, w tym magnetycznie, wydawana, z obowiązkiem jej wykupu, w celu dokonywania transakcji płatniczych, akceptowana przez podmioty inne niż wyłącznie wydawca pieniądza elektronicznego

Cechy pieniądza elektronicznego

poręczność, stabilność, jednolitość, trwałość, podzielność, ograniczona rozpoznawalność, ograniczona akceptowalność

Funkcje pieniądza elektronicznego

transakcyjna, miernik wartości, płatnicza

Pieniądz sieciowy (definicja)

zapisany na rachunku pieniądza elektronicznego, do którego istnieje zdalny dostęp

Elektroniczna portmonetka

pieniądz zapisany na instrumencie płatniczym

Kryptowaluta (definicja)

cyfrowa reprezentacja wartości, nieemitowana przez bank centralny ani organ publiczny, niekoniecznie powiązana z walutą określonego kraju, lecz uznawana za osoby fizyczne i prawne za środek płatniczy, która może być przenoszona, przechowywana albo podlegać handlowi elektronicznemu

Cechy kryptowaluty

jednolitość, trwałość, podzielność, ograniczona rozpoznawalność, ograniczona akceptowalność

Funkcje kryptowaluty

transakcyjna, płatnicza i tezauryzacyjna

Waluta cyfrowa banku centralnego (definicja)

zobowiązanie banku centralnego, podobnie jak gotówka oraz depozyty banku centralnego, w postaci cyfrowej i denominowane w walucie narodowej

Cechy waluty cyfrowej banku centralnego

poręczność, stabilność, jednolitość, trwałość, podzielność, ograniczona rozpoznawalność, ograniczona akceptowalność

Funkcje waluty cyfrowej banku centralnego

transakcyjna, miernik wartości, płatnicza, tezauryzacyjna