4V levensloop H1 & H2

(herhaald) simultaan spel

Een spel waarin de spelers tegelijkertijd zonder overleg beslissen

Alternatief aanwendbaar

de middelen (producten, geld of tijd) kunnen voor verschillende zaken gebruikt worden

bindende afspraak

Een afspraak waar je (juridisch) niet van af kunt of niet onderuit kunt. In de speltheorie: men heeft van tevoren afgesproken een bepaalde strategie te volgen.

Budget

het geldbedrag wat je kunt besteden (kan soms ook in een andere context gebruikt worden)

Budgetlijn

Geeft verschillende combinaties van twee bestedingsmogelijkheden aan bij een bepaald budget

Budgetvergelijking

De formule die de mogelijke combinaties laat zien die je met een budget hebt

Consumptie

Het kopen van goederen en diensten door gezinnen

Coöperatief spelen

Samenwerken, Spelen met het gezamenlijk beste resultaat voor ogen

Dominante strategie

De strategie die het beste resultaat oplevert ongeacht de keuze van de andere spelers

Gevangenen dilemma

Een speltheoretische situatie waarbij twee spelers een dominante strategie hebben, maar waarbij het nash-evenwicht suboptimaal is.

Investeren

Het aanschaffen van kapitaalgoederen door een onderneming of bedrijf

Kapitaaalgoederen

goederen van een onderneming waarmee geproduceerd wordt om een inkomen te verkrijgen. Omvat fabrieken, machines, gereedschappen, etc.

koopkracht

De hoeveelheid goederen die je met je inkomen kunt kopen

meeliftersgedrag

profiteren van de inspanningen van anderen

Niet-coöperatieve strategie

Strategie waarbij spelers niet samenwerken, maar elkaar beconcurreren

Nominaal

In geld uitgedrukt

opofferingskosten

de gederfde opbrengsten van het beste, niet gekozen alternatief

pay-off

resultaat of opbrengst bij speltheorie

pay-off matrix

een tabel waarin de pay-off van elke strategie voor iedere speler is weergeven

reële waarde

de hoeveelheid goederen en diensten die je met je inkomen of vermogen kunt kopen

Schaars

Als voor een product een offer of inspanning moet worden geleverd om het product te maken

simultaan

een speler beslist zonder te weten wat de andere speler heeft gekozen

vrije goederen

goederen waar je niks voor hoefte te offeren of te inspannen bijvoorbeeld zonlicht

loon

beloning voor geleverde arbeid

winst (eigen zaak)

De beloning voor ondernemerschap vanwege het ondernemingsrisico dat de ondernemer loopt

arbeidsinkomen

inkomen verdiend uit arbeid. De optelsom van loon en winst uit eigen zaak

overdrachtsinkomen

Het deel van het inkomen dat mensen krijgen zonder deelname aan het productieproces. (uitkeringen, subsidies,toeslagen)

inkomensheffing

Het bedrag dat je aan belasting en premie volksverzekering over je inkomen betaalt

inkomstenbelasting

Het bedrag dat je aan belasting betaalt over je totale inkomen

premies volksverzekering

Het bedrag dat je (verplicht) betaalt aan de volksverzekeringen

bruto-inkomen

Het inkomen voor aftrek van belastingen en premies

fiscale bijtellingen

Bijtelling auto van de zaak

eigenwoningforfait

Een percentage van de WOZ waarde van je woning

te belasten inkomen

Het bedrag van je inkomen waarover je uiteindelijk belasting moet betalen, nadat aftrekposten, vrijstellingen en eventueel heffingskortingen zijn toegepast.

Belastingvoordeel

het bedrag aan belasting dat je minder hoeft te betalen (of terugkrijgt) door aftrekposten, regelingen of heffingskortingen.

heffingskorting

Het bedrag dat in mindering wordt gebracht op de te betalen loonheffing

algemene heffingskorting

Het bedrag dat in de indering wordt gebracht op de te betalen loonheffing

arbeidskorting

Een bedrag dat in mindering wordt gebracht o p de te betalen loonheffing, voor iedereen die werkt

netto-inkomen

Het inkomen na aftrek van belastingen en sociale premies

gemiddelde belastingtarief/-druk/-percentage

Loonheffing als percentage van het brutoloon

progressief belastingstelsel

Een belastingstelsel waarbij het gemiddelde belastingpercentage stijgt als het inkomen toeneemt

draagkrachtbeginsel

hogere inkomens moeten in verhouding meer belasting betalen dan de lagere inkomens

nivellering

het verschil tussen arm en rijk verkleinen

degressief belastingstelsel

een belastingstelsel waarbij het gemiddelde belastingspercentage daalt als het inkomen toeneemt

denivellering

het verschil tussen arm en rijk vergroten

proportioneel belastingstelsel

belastingstelsel waarbij het gemiddelde belastingpercentage stijgt als het inkomen toeneemt

marginale belastingsdruk/tarief/percentage

Het belastingpercentage dat je betaalt over extra verdiend inkomen

directe belasting

belasting die je over je inkomen betaalt

indirecte belasting

belasting die je over producten betaalt, bijv. btw., accijns, etc.

productiefactoren

middelen waarmee wordt geproduceerd namelijk arbeid en kapitaal

primaire inkomens

het inkomen dat verdiend wordt in het productie proces.

kapitaalinkomen

inkomen verdiend uit het sparen en beleggen

rente

vergoeding voor spaargeld of leengeld, de prijs van geld te lenen. beloning die betaalt moet worden voor het lenen van geld

huur

beloning voor de productiefactor kapitaal, voor het verhuur van bijvoorbeeld gebouwen.

pacht

vergoeding voor of inkomen uit het verhuren van grond

sociale uitkeringen

inkomen dat mensen van de overheid krijgen zonder deelname aan een productieproces

toeslagen

bedrag met een bepaalde bestemming dat mensen van de overheid krijgen

besteedbaar inkomen

het geld dat je overhoudt om uit te geven of te sparen, nadat belastingen en premies van je inkomen zijn afgetrokken en toeslagen/uitkeringen zijn meegerekend.

lorenzcurve

Een grafiek die de (on)gelijkatigheid van een verdeling weergeeft, bijv. van de verdeling van het totale inkomen

gini-coëfficient

Getal dat de mate van scheefheid van inkomensverdeling weergeeft, berekent aan de hand van een lorenzcurve

80/20-ratio

hoeveel keer meer de 20% van mensen met de hoogste inkomens meer verdienen dan de 20% mensen met de laagste inkomens.

belastingwig

het verschil tussen wat een werknemer netto overhoudt en wat de werkgever totaal aan kosten voor die werknemer betaalt. in %