FILKOM - 3RD QUARTER: EXAM

Wika

- Mahalagang instrumento ng

komunikasyon.

- Behikulo--pakikipag-usap at

pagpaparating ng mensahe

Cambridge Dictionary

Ito ay sistema ng komunikasyong

nagtataglay ng mga tunog, salita at

gramatikang ginagamit sa

pakikipagtalastasan ng mga

mamamayan sa isang bayan o sa iba’t

ibang uri ng gawain.

Charles Darwin

Siya ay naniniwala na ang wika ay isang

sining tulad ng paggawa ng serbesa o

pagbe-bake ng cake, o ng pagsusulat.

Hindi rin daw ito tunay na likas sapagkat

ang bawat wika ay kailangang

matutuhan.

1934

• Kumbensiyong konstitusyunal –

• Maraming sumang-ayon na ibatay sa

mga wikang umiiral sa bansa ang

wikang Pambansa

• Sumalungat ang mga maka-Ingles

• Naging matatag ang grupo ni Lope K.

Santos

• Sinusugan ni Manuel L. Quezon

•Batas Komonwelt Blg. 184

Surian ng

Wikang Pambasa

1937

• Pagproklama ng Tagalog bilang

batayan ng wikang Pambansa

• Rekomendasyon ng Surian –

Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134

• Magkakabisa pagkaraan ng dalawang

taon

1940

• Pagkakaroon ng bisa ng Kautusang

Tagapagpaganap Blg. 134

• Nagsimulang ituro ang wikang

pambansang batay sa Tagalog sa mga

paaralang pampubliko at pribado.

1946

• Hulyo 4,

Pagsasarili ng

Pilipinas mula sa mga Amerikano

• Pagpapahayag na ang Tagalog at

Ingles ang mga wikang opisyal

• Batas Komonwelt 570

Agosto 13, 1959

• Kautusang Pangkagawaran Blg. 7

• Wikang ginamit sa mga tanggapan,

gusali, at mga dokumentong

pampamahalaan

1972

Artikulo XV, Seksiyon 3, blg. 2 ng

Saligang Batas 1973

“Ang Batasang Pambansa ay dapat

magsagawa ng mga hakbang na

magpapaunlad at pormal na

magpapatibay sa isang panlahat na

wikang pambansang kikilalaning filipino

1987

Pinagtibay ng Komisyong

Konstitusyunal (Cory Aquino) ang

implementasyon sa paggamit ng

wikang Filipino. Nakasaad sa Artikulo

XIV, Seksiyon 6

DAYALEK

• Barayti ng wikang ginagamit ng

partikular na pangkat ng mga tao mula

sa isang partikular na lugar.

IDYOLEK

• Pansariling paraan ng pagsasalita ng

tao

• Lumulutang ang katangian at

kakanyahang natatangi sa taong

nagsasalita

• Trademark.

SOSYOLEK

• Barayti ng wikang nakabatay sa

katayuan o antas panlipunan o

dimensyong sosyal ng mga taong

gumagamit ng wika.

• Isang mahusay na palatandaan ng

istratipikasyon ng isang lipunan.

(Rubrico, 2009)

Gay Lingo

• Ang intensiyon sa paggamit nito ay

upang magkaroon sila ng sikretong

lengguwaheng hindi maiintindihan ng

mga taong di kabilang sa kanila subalit

malakas ang impluwesiya ng gay lingo

sa panahon ngayon.

• Patunay lamang na ang wika ay buhay

ay mabilis na yumabong.

Conyo

• baryant ng Taglish • mas malala ang

paghahalo ng ng Tagalog at Ingles

• madalas marinig sa mga mag-aaral na

may kaya at nag-aaral sa ekslusibong

paaraalan

Jejemon

• Nagsimula sa tinatawag na jejetyping

sa cellphone na may limit na 160

puwang kada mensahe

• Nandito na ako = d2 na me

• Kalaunan ay napahaba pa dahil

ginagamitan ng titik, numero, at mga

simbolo. Madalas na ginagamit na letra

ay ang H at Z.

Jargon

• natatanging bokabularyo na

nagpapakilala sa trabaho ng tao o

gawain.

ETNOLEK

• Barayti ng wika mula sa mga

etnolingguwistikong grupo.

• Nagmula sa pinagsamang etniko at

dialek.

• Mga salitang nagiging bahagi na ng

pagkakakilanlan ng isang pangkat-

etniko.

Ekolek

Ito ay kadalasang nagmumula o

sinasalita sa loob ng bahay.

pidgin

ay umusbong na bagong

wika o tinatawang sa Ingles na

‘nobody’s native language’ o

katutubong wikang di pag-aari ninuman.

Creole,

, ang wikang nagmula sa isang

pidgin at naging unang wika sa isang

lugar.

REGISTER

• Ito ang barayti ng wika kung saan

naiaangkop ng isang nagsasalita ang uri

ng wikang ginagamit sa sitwasyon at sa

kausap.

• Mga salita na tumutukoy sa

espesyalisadong nagagamit sa isang

partikular na domeyn

• Pormal at Di-pormal

LINGUA FRANCA

Pagkakaroon ng wikang maguugnay sa

dalawa o higit pang tao o grupo ng tao

na may kanya-kanyang sariling wika.

Ang malinaw na halimbawa nito ay ang

wikang Ingles na ngayo'y tinuturing na

lingua franca ng mundo.

Unang Wika

▹ Wikang kinagisnan mula pagsilang at

unang itinuro sa isang tao.

▹ tinatawag ding katutubong wika,

mother tongue at arterial na wika.

▹ Pinakamahusay na naipapahayag ng

tao ang kanyang ideya.

Pangalawang Wika

▹ Nalilinang sa pamamagitan ng

“exposure”

▹ Mula sa mga salitang paulit-ulit na

naririnig ay natututuhan ang

pangalawang wika.

Ikatlong wika

▹ Nalilinang sa paglawak ng mundong

ginagalawan.

▹ Ginagamit din upang makiangkop sa

paglawak ng mundong ginagalawan.

▹ Pagtaas ng antas ng pag-aaral.

Monolingguwalismo

• Tawag sa pagpapatupad ng iisang

wika sa isang bansa.

• Ang Japan at South Korea ay

halimbawa ng mga bansang

nagpapatupad nito.

Bilingguwalismo

ay paggamit o

pagkontrol ng tao sa dalawang wikang

tila ba ang dalawang ito ay kanyang

katutubong wika.

Homogenous

Sitwasyong pangwika na may iisang

wika ang sinsalita sa isang bansa

Heterogenous

Sitwasyong pangwika na maraming

wika ang sinasalita. Hal. Pilipinas

(umabot sa 180 na wika)

Ito ay ang pagkakaroon ng iba’t ibang

anyo bunga ng lokasyong heograpiko,

pandarayuhan, sosyo-ekonomiko,

political at edukasyunal na katangian

partikular na gumagamit ng wika

INSTRUMENTAL

Tungkulin ng wikang tumutugon sa mga

pangangailangan ng tao gaya ng

pakikipag-ugnayan sa iba.

✓ pakikiusap, pagbibigay mungkahi,

panghihikayat, pagbibigay-utos,

pagpapangalan, pakikiusap at paggawa

ng liham pangangalakal

REGULATORYO

Tungkulin ng wika na pumipigil o

kumukontrol sa mga pangyayari sa

paligid at nagsisilbing gabay sa kilos o

asal ng mga tao.

✓ pagbibigay ng panuto, direksyon, o

paalala, recipe, mga batas

INTERAKSYUNAL

Ginagamit dito ang wika sa

pakikisalamuha sa kapwa upang

mabuo ang panlipunang

ugnayan/mapatatag ang relasyong

sosyal sa pagitan ng bawat tao. (gay

PERSONAL

Dito naipapahayag ng indibidwal ang

kanyang nararamdaman, emosyon o

personalidad.

✓ Gamit ng wika sa pagpapahayag ng

sariling damdamin o opinyon.

✓ pagtatapat ng damdamin sa isang tao

✓ Talaarawan at journal

HEURISTIK

Katulong ng tao ang wika upang

makapagtamo at makatuklas ng iba’t

ibang kaalaman sa mundo.

✓ Naghahanap ng mga

impormasyon/datos (tv, radio,

pahayagan, magasin, blog, aklat)

IMPORMATIBO

Gamit ng wika sa pagpaparating ng

kaalaman tungkol sa daigdig, pag-uulat

ng mga pangyayari at paglalahad.

✓ Naghahatid ng mga katotohanan at

kaalaman, nagpapaliwanag o

nagrereport, ayon sa mga nakikitang

kaganapan.