enzymen microbiologie

shit dat die vaak vraagt op het examen

6-fosfogluconaathydrogenase

belangrijkste enzym bij Entner-Doudoroff, zorgt voor de omzet van 6-fosfogluconaat in 2-keto-3-deoxy-6-fosfogluconaat

nitrogenase complex

een enzymcomplex die N2 fixatie katalyseert want dit heeft veel E nodig. Bestaat uit dinitrigenase en dinitrogenase reductase. Enkel werkzaam in micro-aerofiele omstandigheden, wordt (bijvoorbeeld in Rhizobium) beschermd door een slijmlaag en leghemoglobine.

formaat-waterstof lyase

Belangrijk enzym in de mixed acid fermentatie.Zet mierezuur (formiaat) om in waterstof (H2) en CO2 in gelijke hoeveelheden; een 1/1 verhouding. Deze 1/1 verhouding is kenmerkend aan mixed-acid fermenteerders.

pyruvaat-formaat lyase

zet pyruvaat om in mierezuur en Acetyl-CoA, soms met bijvorming van succinaat. Belangrijk in de mixed acid fermentatie.

MMO Methaan mono-oxygenase

omzet van methaan naar methanol in methanotrofen, Proteobacteria.

ammoiak mono-oxygenase

Sleutelenzym bij Nitroso-bactriën, nitrificerende bacteriën. Katalyseert de omzet van ammoniak tot nitriet en water

hydroxylamine oxido-reductase

Komt voor bij nitroso, stikstoffixerende bacteriën. Verantwoordelijk voor de omzet van hydroxylamine naar nitriet.

urease

Enzym die ureum afbreekt tot ammoniak, kenmerkend enzym bij Proteus (urinewegontsteking, Enterobacteriën)

Pectinasen

Enzymen die plantenweefsel afbreken, zorgen voor “soft rot”. Komt voor bij Erwinia soorten (2,3-butaandiol fermentatie, Enterobacteriën)

CTXphi

(eigenlijk geen enzym) = temperate faag, deze introduceert nieuwe eigenschappen in Vibrio cholerae, zoals de mogelijkheid om het cholera entero-toxine te produceren.

luciferase

Enzym dat betrokken is bij het bioluminescentieproces, komt voor in bepaalde bacteriën, vuurvliegjes en vissen. Komt voor in de Vibrio groep.

acyl-homoserine lacton

Inductiemolecule die, wanneer in grote hoeveelheid aanwezig, de transcriptie van luciferase induceert. (is dus zelf GEEN enzym). Komt voor in de vibrio groep.

choleratoxine

geen enzyme maar een toxine die adenylcyclase activeert, aanwezig in Vibrio cholerae. Gecodeerd door het CTXphi gen.

adenylcyclase

Zorgt voor de omzet van ATP tot cAMP. Aanwezig in Virbio cholerae, geactiveerd door aanwezigheid van het choleratoxine.

cAMP

cyclisch AMP, omgezet vanuit ATP door adenylcyclase. Zorgt voor de activiteit van het G-proteïne.

G-proteïne

Zorgt voor vocht en zout verlies in de darmcellen.

fosfoketolase

Bij heterofermentatie. Zet xylulose-5-fosfaat om in acetylfosfaat en glyceraldehyde-3-fosfaat.

collagenase

Breekt collageen af, komt voor bij Streptococcus pneumoniae, die zorgt voor longontsteking. Op deze manier kan het mo dieper in de longen penetreren.

Streptokinase

Lost bloedstolsel op, komt voor bij Streptococcus pneumoniae.

hyaluronzuur

Geen enzym, komt voor bij Streptococcus pneumoniae en dient ter bescherming tegen het immuunsysteem. “Een wolf in schaapsvacht” zodat deze herkend wordt als lichaamseigen cel.

coagulase

MRSA - MultiResistente Staphylococcus aureus. Zorgt voor bloedverdikking, waardoor de Bacillus ingepakt wordt, zo kan het immuunsysteem niet aan fagocytose doen.

dextraan-sucrase

Katalyseert de vorming van dextraan uit sucrose, komt voor bij de heterofermentatieve Leuconostoc. Dextraan wordt vaak gebruikt als bloedplasmaverdunner

SASPs

(geen enzymen) Small Acid Soluble Proteins, komen voor bij endosporenvormende bacteriën zoals Bacillus en Clostridium. Deze zorgen voor de bescherming van het DNA.

Calciumdipicolinaat

Zorgt voor de stabilisering van DNA bij de endosporevorming (Bacillus, Clostridium), wordt gevormd na de vorming van de primordiale cortex.

proteasen

Geproduceerd door Bacilus subtilis, gebruikt in wasmiddelen

amylasen - subtilisines

Geproduceerd door Bacillus subtilis, gebruikt in wasmiddelen.