Sainmhínithe Ceimic Ardteist

Imoibriú ar féidir leis, agus a théann, sa dhá threo.

Imoibriúcháin Inchúlaithe

Nuair a leanann na tulimoibrithe agus cúlimoibrithe ar aghaidh

Cothromaíocht diminiciúi

Téann imoibriúcháin a bhíonn faoi thosca cothromaíocht n aghaidh an strus

Prionsabal Le Chatelier

Deontóir prótón lag

Bronsted-Lowry:Aigéad lag

Aigéad agus Bun ComhchuingeachAigéad agus bun a bhfuil prótón (H+)de dhifear eatarthu

Aigéad agus Bun Comhchuingeach

Táirge ianach uisce

Kw=[H+] [OH-]= 1.0 x 10-14

Bíonn imoibriú i gcothromaíocht nuair atá an ráta tulimoibrithe cothrom leis an ráta cúlimoibrithe

Cothromaíocht

Arrhenius: Aigéad láidirDíthiomsaítear aigéadláidirbeagnach go hiomlán le hiainí hidrigine (H+) a chruthú i dtuaslagán1

Arrhenius: Aigéad láidir

"Ní íthiomsaítear aigéadlag go héascai dtuaslagán le hiainí hidrigine(H+) a chruthú i dtuaslagán

Arrhenius: Aigéad lag

Deontóir prótón maith

Bronsted -Lowry Aigéad láidir

pH foirmle

- Log10[H+]

pOH foirmle

- Log10[OH- ]

pH + pOH

14

Uisce Crua

Ní thagann sobal air go héasca le gallúnach de bharr iain Ca2+nó Mg2+.(Aon uisce a dtagann saill air le gallúnach)

Uisce Bog

Uisce a dhéanann sobal go héasca le gallúnach

Cruas Sealadach

Is féidir é a bhaint trí fhiuchadh. Ca(HCO3)2, Mg(HCO3)

Cruas Buan

Ní féidir é a bhaint trí fhiuchadh, CaCl2, MgCl2, CaSO4, Mg SO4

Malartú Ian

IainNa+ in ionad iain Ca2+ón uisce, nach cruthaíonn cruas

Cruas Iomlán

Cruas Cailciam + Cruas Maignéisiam

EDTA

aigéad eitiléindé-aimínteatraicéiteach

p.p.m

g/L x1000 = mg/L

Cóireáil Uisce

Seo próiseas ina ndéantar uisce salach a athchúrsáil chun uisce glan gan dath, gan bholadh, agus atá sábháilte le hól, a chur ar fáil

Moirtiú

Déantar cáithníní móra ar fuaidrigh a scagadh agus fágtar cáithníní níos lú le socrú ar an íochtar.

Flocasú

Cuirtear sulfáit alúmanaim Al2(SO4)3 san uisce chun aon solad atá ar fuaidreamh a bhaint amach tríd iad a mhealladh

Scagadh

Seoltar an t-uisce trí cheapacha scagacháin, chisil ghaineamh ar bharr gairbhéil, chun na cáithníní salach air soladachis lú a bhaint amach

Clóiríniú

Cuirtear clóirín san uisce chun baictéir a mharú tríd ocsaidiú agus dífhabhtaigh

Fluairídiú

cuirtear fluairíd sóidiam (NaF) san uisce chun fiacla a neartú agus slobhadh fiacla a chosc.

Coigeartú pH

"Ba cheart go mbeadh an uisce idir pH 6 -8

Uisce

hiodrocsáid cailciam Ca(OH)2 a chur leis

Ró-aigéadach Ró - alcaileach

: aigéad sulfúrach H2SO4a chur leis"

BOD(EBO)

Méid ocsaigin tuaslagtha ídithe de bharr gníomh bitheolaíoch nuair a coimeádtear an sampla uisce ag 20°C san dorchadas le haghaidh 5 lá

"Cóireáil Camrais Príomhúil"

"Criathrú:baineann na criathair an bruscar mór amach.

Síothlú:stóráiltear an t-uisce agus síothlaíonn na páirteagail mhóra salachair"

Cóireáil CamraisTánaisteach

Próiseas an tSloda Ghníomhachtaithe (Aeróbach)Dianscaoileadh Baictéireach

"Cóireáil Camrais Treasach"

Islítear leibhéil na bhfosfáití [PO43-] agus na niotráití [NO31-], chomh maith le trom-miotal Pb2+, Hg2+, Cd2+trí deascadh le sulfáit alumanam,Baintear Niotráit trí nitrigíniú

Eotraificiú uisce

Barraíocht fáis i bplandaí mar gheall ar bharraíocht cothaithigh

Truailliú Trom - Mhiotal

De gnáth, tagann trom - mhiotal Pb2+, Hg2+, Cd2+ (mais coibhneasta adamhach ard)

Hidreacarbón Alafatach

Comhdhúil le nascadh comhfhiúsach. Hidrigin agus carbón amháin

Alafatach

Slabhraí d'adaimh Charbóin

Sraith Homológach

An feidhmghrúpa céanna, An fhoirmle ginéarálta chéanna, difríocht CH2 idir gach ceann agus a gcomharsana, An modh ullmhúchaín céanna, airíonna fisiceacha agus ceimiceacha comhchosúla

Sáithithe

Nascanna singil comhfiúsach, níl aon nasc dúbalta nó triarach

Isiméir Struchtúrach

Comhdhiúl leis an foirmle móilíneach céanna ach le foirmle struchtúracha éagsúil

Neamh-Sáithithe

"Tá nasc comhfhiúsach comhfhiúsach dúbalta nó triarach idir adamh carbon sa comhdhúil"

Comhdhúil Aramatach

Comhdhúil leis an struchtúr fáinne beinséin ina moilín

Hidreacarbón Alafatach

Comhdhúil órganach le slabhra oscailte d'adaimh carbón agus comhdhúil slabhra dúnta (fainní) le cosúlachtaí sna hairíonna ceimiceach

"Imoibriúcháin Eisteirmeacha

"imoibriú athrú teasa (ΔH) ascaoileann teas

Imoibriúcháin Inteirmeacha

Imoibriú athrú teasa (ΔH) atógann isteach teas

Teas Imoibriúcháin ΔHr

An t-athrú teasa i kJ (ciligiúl) nuair a imoibríonn líon na mól luaitear sa chothromóid chothromaithe.

"Teas Dócháin ΔHc

"An athrú teasa (i kJ mol-1) nuair a dhéantar1 mólamháin de shubstaint a dhógo hiomlán i mbarraíocht ocsaigine.

Teas Déanmhaíochta ΔHf

An athrú teasa (i kJ) nuair a foirmítear aon mhól de shubstaint óna dúile ina staid caighdeánach

Nascfhuinneamh

An meánmhéid fuinneamh i kJ a theastaíonn chun mól amháin de naisc comhfhiúsach a bhriseadh, agus na speicis go léir sa staid ghásach

"Teas Neodrúcháin

"An athrú teasa nuair a imoibríonn 1 mól d'ian H+ó aigéad le 1 mól d'ian OH-ó bun

Saintoilleas Teasa

"An méid teas a thógann sé teocht substaint 1Kg a ardú 1K. (Ardú teas bunaithe ar mais)"

Luach Calrach in aghaidh an Chileagraim

An teas a tháirgtear nuair a dhóitear 1kg de bhreosla i mbarraíocht ocsaigine

Dlí Hess

Is é an t-athrú teasa céanna a bhíonn i gceist le himoibriúcháin más i gcéim amháin nó in go leor céimeanna a tharlaíonn sé. ∑ ΔHf[táirgí] - ∑ΔHf[imoibreáin]

DrÍogadh Codánach

Sin éna hidreacarbón éagsúla ascaradh ag baint úsáid as a bhfiuchphointí éagsúil

"Mearcaptain

Comhdhúil sulfar a chuir le gás chun boladh/drochbholadh a thabhairt

Uimhir Ochtán

Tomhas frithseasmach ar adhaint roimh spréach (cnagadh)

Isiméaracht

Ag athrú alcán sleabhra díreach go ceann le géagacha ag úsáid caitilís, m.sh:Heacsán-2 -mheitil Peantán

Craiceáil Catailíseach

Ag briseadh síos hidreacarbóin fad sleabhrach go móilíní gearr-sleabhrach a bhfuil éileamh níos mó orthu le caitilís

"Díhiodrocioclú

"Seo ag athrú alcáin sleabhra díreach go ciocla-alcáin, chomh maith le ciocla-alcán a athrú go comhdhúil aramatach. Tá uimhir ochtán ard ag na ciocla-alcáin agus na comhdhúil aramatach

Cnagadh nó Uath-adhaint

Adhaint sula d'táirgtear spréach

Leictrealú Uisce

Seo Scaradh comhdhúil tríd leictreachas a chuir tríd

Idirleathadh

Seo é an slí a scaipeann móilíní go spontáineach i leacht nó i ngáis ó réigiúin letuibhacht ard go réigiúin le tiubhacht íseal

Dlí Boyle

Ag teocht tairiseach tá toirt mais cinnte gáis i gcomhréir inbhéartach leis an mbrú

Dlí Charles

Ag brú tairiseach, tá toirt mais cinntegáis i gcomhréir díreach leis an teocht i gCeilvíní

Dlí Gay- Lussac

Nuair a imoibríonn gásanna le chéile bíonn comhréir simplí slán-uimhreacha idir toirt na imoibrithe agus toirt na táirge faoi coinníollacha céanna brú agus teocht

Dlí Avagadro

Bíonn líon céanna móilíní ag toirteanna comhionanna de gháis sna coinníollacha teocht agus brú céanna

Mól Substaint

Líon caithníní Avagadro, 6 x 1023

Gáis Idéalach

"Seo gás a comhlíonann an teoiric cinéiteach ag gach teocht agus brú"

Mais Coibhneasta Mhóilíneach

Seo meán mais atá ag móilín i gcomparáid le 1/12 an adamh carbon 12C

Foirmle Impiriciúil

Cóimheas slánuimhir is simplí ina bhfuil adamh san comhdhúil i láthair.

Foirmle Móilíneach

Foirmle a thugann na fíor uimhir de adamh atá i ngach dúil i móilín de comhdhúil

Dlí Imchoimeád Mais

Tá mais iomlán na táirgí de imoibriú ceimiceach cothrom le mais iomlán na imoibreán

Dlí Imchoimeád Damhna

In imoibriú ceimiceach, ní cruthaítear nó loitear damhna ach aistrítear é ó foirm amháin go dtí foirm eile.

Riail an Ochtrád

Bíonn claonadh ag adamh cumraíocht leictreonach na triathgáis cobhsaí a fháil, trí chailleadh, fáil nó riar leictreon. (8 leictreon sa sceall seachtrach)

Dúile Trasdulta

Déanann siad iain le fithiseán neamh-iomlán (d foth leibhéal)

Nasc Ianach

Seo astriú leictreon idir adamh agus bíonn tarraingt leictreastatach idir na hiain

Nasc Comhfhiúsach

"Nuair atá adamh ag riaradh péire leictreon nó níos mó. M.sh H2 nó O2"

Nasc Singil

Ag riaradh péire amháin leictreon

Fithiseán Móilíneach

Seo é an spás timpeall na núicleas sa móilín atá an dóchúlacht is airde go bhfaightear na leictreon ann

Nasc Siogma (σ)

"Seo nuair a forlaíonn 2 fithiseán adamhach ceann ar ceann(head on) i nasc comhfhiúsach, m.sh: s le s nó pxle px. Cruth ispín"

Nasc Pi

Seo nuair a forlaíonn dhá p fithiseántaobh ar taobh.(Py-Py nó Pz le Pz)

Nasc Comhfhiúsach Polach

Seo adamh ag riaradh péirí leictreon agus tá δ+agus δ-ar na hadamh de bharr luachanna leictridhiúltachta difriúila. M.sh: HCl

Leictridhiúltacht

Seo é an tarraingt coibhneasta atá ag na hadamh i móilín ar na leictreon atá siad ag riaradh

Teoiric Earradh Péirí Leictreon Sceall Fiúsach (VSEPR)

Earann péirí leictreon (dís aonair) a chéile agus eagraíonn siad féin comh fada agus is féidir óna chéile. Tá earadh difriúil ag nasc péire agus péire aonarach. Brúann na dís aonair na nascanna le chéile.

Fórsaí Polach Ionmhóilíneach

Laistigh san móilíníMar shampla: Ianach agus Comhfhiúsach

Fórsaí polach Idirmhóilíneach

"Fórsaí aomthaidirna móilíní. Mar shampla: Nasc Hidrigin, Van Der Wall,Dé-phól"

Nasc Hidrigin

Nasc idirmhóilíneach idir hidrigin agus dúilbeagleardleictridhiúiltacht, cosúil le F,O,N

ocsaídiú

Cailleadh Leictreon (OIL)

Dí-ocsaídiú

Gnóthú Leictreon(RIG)

Imoibriú Dílaithrithe

Déanannan miotail atá níos imoibríche an miotal nach bhfuil chomh himoibríoch a dhíláithriú ón tuaslagán

"Oibreán Ocsaídeach

"Substaint lenar féidir le ocsaídiú tarlú trí leictreoin a ghnóthú

Dí-Ocsaídeoir

Substaint lenar féidir le dí-ocsaídiú tarlú trí leictreoin a chailleadh

An tSraith Leictriceimiceach

Sraith de mhiotail atá cóirithe in ord a gcumas a bheith ocsaídithe

Leictrealú

Imoibriúcháin ceimiceach mar thoradh ar sruth leictreach a chur trí leacht ar a dtugtar an leictrilít.

"Leictrilít

"Leacht ina dtarlaíonn leictrealú. Dé ghnáth is tuaslagán ianach a bhíonn ann ach is féidir leis a bheith ina chomahdhúil ianach leáite chomh maith

Anóid(+)

Leictreoid dheimhneach. Deimhneach mar go súnn an ceallra leictreoin amach as

Catóid(-)

Leictreoid dhiúltach mar ndéanann an ceallra leictreoin a phumpáil isteach ann

Ainian(-)

Ian diúltach

Caitian(+)

ian deimhneach