polski

FISZKA 1

Hasło: Młoda Polska

Opis: Epoka literacka (ok. 1890–1918) charakteryzująca się dekadentyzmem, symbolizmem, impresjonizmem, fascynacją sztuką i filozofią. Odrzucenie pozytywizmu.

⸻

FISZKA 2

Hasło: Dekadentyzm

Opis: Postawa wyrażająca pesymizm, poczucie schyłku kultury, niemoc działania. Hasło: „sztuka dla sztuki”.

⸻

FISZKA 3

Hasło: Katastrofizm

Opis: Przekonanie o nieuchronnym upadku świata i cywilizacji. Widoczne u Kasprowicza, Przybyszewskiego, Tetmajera.

⸻

FISZKA 4

Hasło: „Nie wierzę w nic” (Tetmajer)

Opis: Manifest dekadentyzmu – brak wiary w wartości, Boga, sens istnienia. Motyw rezygnacji i zwątpienia.

⸻

FISZKA 5

Hasło: Sztuka dla sztuki

Opis: Pogląd, że sztuka nie musi mieć funkcji moralnej czy dydaktycznej – liczy się jej piękno i forma.

⸻

FISZKA 6

Hasło: Cyganeria / Bohema

Opis: Środowisko artystów prowadzących niezależny, buntowniczy tryb życia. Często związani z Krakowem (np. Żeleński, Tetmajer).

⸻

FISZKA 7

Hasło: Impresjonizm

Opis: Kierunek sztuki i literatury – ulotność wrażeń, światło, kolory, chwila. Przykład: Staff, Kasprowicz.

⸻

FISZKA 8

Hasło: Ekspresjonizm

Opis: Kierunek akcentujący emocje, ekspresję wewnętrznych przeżyć, często dramatycznych. Kasprowicz, Przybyszewski.

⸻

FISZKA 9

Hasło: Secesja

Opis: Styl w sztuce – faliste linie, motywy roślinne, dekoracyjność. Widoczny w architekturze i plastyce.

⸻

FISZKA 10

Hasło: Stanisław Wyspiański – „Wesele”

Opis: Dramat pokazujący podziały społeczne i duchowe w narodzie. Symbolizm, ludowość, motyw Chochoła, złotego rogu.

⸻

FISZKA 11

Hasło: Chłopomania

Opis: Fascynacja kulturą wsi, folklorem, prostotą życia chłopów. Widoczna u Tetmajera, Wyspiańskiego, Reymonta.

⸻

FISZKA 12

Hasło: „Chłopi” – Reymont (Jesień)

Opis: Realistyczne ukazanie życia na wsi. Jesień jako czas pracy, dojrzałości i rytuałów.

⸻

FISZKA 13

Hasło: Kultura podhalańska / tatrzańska

Opis: Źródło inspiracji dla poetów Młodej Polski. Tatry jako symbol potęgi natury i duchowości (np. „Legenda Tatr” Tetmajera).

⸻

FISZKA 14

Hasło: Jan Kasprowicz

Opis: Poeta łączący ekspresjonizm, symbolizm i katastrofizm. Znany z cyklu „Ginącemu światu”, „Dies irae”.

⸻

FISZKA 15

Hasło: Stanisław Przybyszewski

Opis: Prekursor dekadentyzmu i ekspresjonizmu w Polsce. Głosił „sztukę dla sztuki”, pisał o duszy, instynktach.

⸻

FISZKA 16

Hasło: Leopold Staff

Opis: Poeta łączący klasykę z nowoczesnością. Franciszkanizm, afirmacja życia – np. „Deszcz jesienny”.

⸻

FISZKA 17

Hasło: Filozofia epoki

Opis:

•