Handout No. 1

Kabihasnan

Ang pagkakabuo ng mga pamayanan at ang pag-unlad ng mga gawi at kaalaman ng tao.

Mesopotamia

Isang rehiyon sa Kanlurang Asya na matatagpuan sa pagitan ng mga ilog Tigris at Euphrates.

Sumerian

Isang sinaunang pangkat ng tao na nanirahan at namuno sa Mesopotamia mula 3500-2340 B.C.E.

Ziggurat

Isang strukturang tahanan at templo ng mga diyos na matatagpuan sa bawat lungsod sa Mesopotamia.

Cuneiform

Isang paraan ng pagsulat na ginamitan ng stylus at clay o luwad na lapida.

Akkad

Isang imperyo na itinatag ni Sargon I sa Mesopotamia mula 2340-2100 B.C.E.

Babylonian

Isang kabihasnan na sinakop ni Hammurabi, pinuno ng lungsod ng Babylon, sa Mesopotamia mula 1792-1595 B.C.E.

Babylon

Ang kabisera ng imperyong Babylonia.

Hammurabi

Ang namuno sa Babylon at gumawa ng Code of Hammurabi.

Ashur

Isang kaharian na nasakop ni Hammurabi.

Hittite

Isang tribo na sumakop sa Babylon.

Assyrian

Ang imperyong itinatag ni Ashurbanipal.

Ashurbanipal

Isang hari na kilala sa maayos na pamamahala.

Chaldean

Ang imperyong nagpabagsak sa Assyria.

Hanging Gardens of Babylon

Isang gawaing pinagawa ni Nebuchadnezzar II.

Persian

Ang imperyong sumakop sa Babylon.

Cyrus the Great

Ang pinuno ng Persia na sumakop sa Babylon.

Achaemenid

Ang pangkat etniko na nasa ilalim ng imperyong Persian.

Darius the Great

Isang pinuno ng Persia na umabot ang sakop hanggang India.

Ziggurat

Isang estruktura na pinaparangalan ang diyos o patron ng isang lungsod.

Code of Hammurabi

Isang koleksyon ng mga batas ni Hammurabi.

Epic of Gilgamesh

Ang kauna-unahang akdang pampanitikan sa buong daigdig.

Cuneiform

Ang sistematikong paraan ng pagsulat sa Sumer.

Water clock

Isang uri ng orasan na gumagamit ng tubig.

Sexagesimal system

Isang sistema ng pagbibilang na nakabatay sa 60.

Astronomiya

Ang pag-aaral ng mga bituin at iba pang himpapawid na katawan.

Gulong

Isang imbentong ipinakilala ng Sumerian.

Baryang pilak

Isang uri ng salapi na ginamit ng Sumerian.

Kabihasnang Indus

Isang kabihasnan na nakasentro sa mga lambak ng Indus River sa Timog Asya.

Mesopotamia

Isang sinaunang rehiyon sa Timog Kanlurang Asya na matatagpuan sa pagitan ng mga ilog ng Tigris at Euphrates.

Hamon ng pisikal na kapaligiran ng Mesopotamia

Mga hamon tulad ng malalaking baha, matinding init, at kakulangan sa likas na yaman.

Ambag at pamana ng Mesopotamia

Mga kontribusyon at impluwensya ng Mesopotamia sa daigdig tulad ng sistema ng pagsulat, pagtatanim ng halaman, at pagtatayo ng mga lungsod.

Timog Asya

Isang rehiyon sa Asya na binubuo ng mga bansang India, Pakistan, Bangladesh, Afghanistan, Bhutan, Sri Lanka, Nepal, at Maldives.

Heograpiya ng Timog Asya

Paglalarawan sa pisikal na katangian ng Timog Asya tulad ng mga kabundukan, karagatan, at mga ilog.

Lambak ng Indus

Isang lambak na matatagpuan sa Timog Asya kung saan umusbong ang kabihasnang Indus.

Harappa at Mohenjo-Daro

Mga lungsod sa lambak ng Indus na pinakabagong tuklas na mga sentro ng kabihasnan sa kasalukuyang panahon.

Indus River

Isang ilog na dumadaloy sa India at Pakistan na nagbibigay ng tubig at pataba sa lambak ng Indus.

Dravidian

Isang pangkat etniko na sinasabing bumuo ng kabihasnang Indus.

Dravidian

Isang pangkat ng mga tao na nanirahan sa maliliit na pamayanan sa mababang bahagi ng lupain, may mainit na klima at halos walang mapagkukunan ng suplay ng bakal.

Baluchistan

Isang rehiyon sa kanlurang Pakistan kung saan nagkaroon ng pakikipagkalakalan ang mga Dravidian upang makakuha ng mga kinakailangang suplay tulad ng bakal, mamahaling bato, at tabla.

Irigasyon

Ang proseso ng pagpapainom ng tubig sa lupa upang mapabuti ang pagsasaka.

Bulak

Isang produkto na ipinagpalit ng mga Dravidian sa pakikipagkalakalan, maaaring ginamit din nila ito upang makagawa ng damit.

Timbang at sukat

Ang mga pamantayan na ginamit ng mga Dravidian sa pagtatakda ng timbang at sukat ng mga butil at ginto.

Indus

Ang pangalan ng lipunang kinabibilangan ng mga Dravidian.

Mangangalakal

Mga tao na naglalakbay sa mga baybayin upang magbenta o magpalit ng mga produkto tulad ng telang yari sa bulak, mga butil, turquoise, at ivory.

Selyo

Isang uri ng tatak na ginamit ng mga Dravidian upang kilalanin ang mga paninda.

Persian Gulf

Isang lugar kung saan naglakbay ang mga mangangalakal mula sa baybayin ng Arabian Sea upang dalhin ang kanilang mga produkto.

Kabihasnan Indus

Ang kabihasnan na nabuo sa lipunang Indus, na nagkaroon ng malinaw na pagpapangkat-pangkat ng mga tao at may mga bahay na may tatlong palapag.

Sarasvati River

Isang ilog na nagresulta sa pagtatapos ng kabihasnang Harappa noong 1900 B.C.E.

Aryan

Isang pangkat ng mga tao na pinaniniwalaang nagmula sa steppe ng Asya sa kanluran ng Hindu Kush at nakarating sa Timog Asya sa pamamagitan ng pagdaan sa Khyber Pass.

Aryan

Mga tao o lahi na nagtungo sa Europe, Persia, at India at nagdala ng wikang Indo-European

Indo-European

Pamilya ng mga wika na kinabibilangan ng Sanskrit, Hindi, at Bengali

Sanskrit

Wikang klasikal ng panitikang Indian

Vedas

Apat na sagradong aklat na naglalaman ng himnong pandigma, rituwal, sawikain, at salaysay ng mga Aryan

Panahong Vedic

Panahon mula 1500 B.C.E. hanggang 500 B.C.E. kung saan namuhay ang mga Aryan

Maharlikang mandirigma

Antas ng lipunan ng mga sinaunang Aryan na mga pinuno at mandirigma

Mga pari

Antas ng lipunan ng mga sinaunang Aryan na mga relihiyoso

Mga pangkaraniwang mamamayan

Antas ng lipunan ng mga sinaunang Aryan na mga karaniwang tao

Sistemang Caste

Sistema ng pagpapangkat ng mga tao sa lipunan, na nagsimula sa panahon ng mga Aryan

Mohenjo-Daro

Isang lungsod sa lambak ng Indus na may sewerage system at urban planning

Arthasastra

Akda ni Kautilya hinggil sa pamahalaan at ekonomiya

Mahabharata

Epikong pamana ng India na naglalaman ng tunggalian ng dalawang pamilya

Ramayana

Epikong pamana ng India na naglalaman ng buhay ni Prinsipe Rama at ang pagsagip niya kay Prinsesa Sita

Ayurveda

Kaisipang pangmedisina ng sinaunang India na naglalayong panatilihin ang kalusugan at kaligtasan

Taj Mahal

Isang gusaling itinayo bilang isang palasyo at libingan sa India

Hinduism, Buddhism, Jainism, Sikhism

Mga relihiyon na nagmula sa India

Brahmin

Antas ng lipunan ng mga Aryan na mga kaparian

Ksatriya

Antas ng lipunan ng mga Aryan na mga mandirigma

Vaisya

Antas ng lipunan ng mga Aryan na mga mangangalakal, artisan, at magsasaka

Sudra

Antas ng lipunan ng mga Aryan na mga magsasakang walang sariling lupa, Dravidian, at inapo ng Aryan na nakapag-asawa ng hindi Aryan

Pariah

Antas ng lipunan ng mga Aryan na mga naglilinis ng kalsada, nagsusunog ng mga patay, at nagbibitay sa kriminal

Lower Egypt

Bahaging hilaga ng lupain ng Egypt kung saan dumadaloy ang Ilog Nile patungong Mediterranean Sea.

Upper Egypt

Bahaging katimugan ng lupain ng Egypt mula sa Libyan Desert hanggang Abu Simbel.

Nile River

Ilog na dumadaloy mula katimugan patungong hilaga ng Egypt, tinawag na "The Gift of the Nile" dahil kung wala ito, ang buong lupain ng Egypt ay magiging disyerto.

Aswan High Dam

Istrakturang itinayo noong 1970 upang makapagbigay ng elektrisidad at maisaayos ang suplay ng tubig sa Egypt.

Delta

Latian na nabuo sa bunganga ng Nile River sa hilaga, tahanan ng mga ibon at hayop.

Neolithic Period

Panahon kung saan nagaganap ang taunang pag-apaw ng Nile River na nagbibigay-daan sa pagsasaka sa lambak-ilog.

Irrigation

Proseso ng pagpapadaloy ng tubig sa mga lupang sinasaka sa pamamagitan ng mga kanal at imbakan ng tubig.

Old Kingdom

Panahon ng sinaunang Egypt mula 2686 BCE hanggang 2181 BCE, kung saan nagsimula ang pagtatayo ng mga piramide at ang pagkakaroon ng matatag na pamumuno.

Pharaoh

Pinuno ng Egypt na naniniwalaang patuloy na namumuno hanggang sa kamatayan, mas mahalaga ang libingan kaysa palasyo.

Sphinx

Isang istrakturang itinayo sa panahon ng Old Kingdom, nagpapakita ng matatag na kabuhayan at organisadong pamumuno ng sinaunang Egyptian.

Middle Kingdom

Panahon ng sinaunang Egypt mula 1991 BCE hanggang 1786 BCE, kung saan naganap ang pagtatayo ng mga proyekto tulad ng mga irigasyon at kanal.

Hyksos

Mga Asyanong lagalag na sinalakay ang Egypt noong panahon ng Middle Kingdom.

New Kingdom

Panahon ng sinaunang Egypt mula 1554 BCE hanggang 1070 BCE, kung saan naganap ang pagyabong ng sining, paglakas ng hukbong sandatahan, kasaganahan, at katanyagan.

Akhenaten

Pharaoh na nagpatupad ng monoteismo at nagpahayag ng pagsamba kay Aton.

Tutankhamen

Pharaoh na naging tanyag dahil sa kanyang nakatagong libingan sa Valley of the Kings.

Rameses II

Dakilang at malakas na pharaoh ng Egypt na nabuhay hanggang 99 taong gulang.

Egypt

Isang bansa sa Africa na naging imperyo ng Romano sa Panahon ng Ptolemaic Era.

Ptolemaic Era

Panahon kung saan naging imperyo ng Romano ang Egypt.

Hieroglyphics

Sistema ng pagsusulat ng mga Egyptian na gumagamit ng mga larawan bilang mga simbolo.

Mummification

Proseso ng pagpapreserba ng katawan bago ito ilibing, kung saan ginagamit ang kemikal.

Geometry

Isang sangay ng matematika na nag-aaral ng mga hugis at mga katangian nito.

Medisina

Isang larangan ng pag-aaral na nagtutuon sa pangangalaga ng kalusugan at paggamot ng mga sakit.

Kalendaryo

Sistema ng pagtala ng mga araw, buwan, at taon.

Kabihasnang Tsina

Ang pinakamatandang kabihasnan na nananatili sa buong mundo, umusbong sa China.

Taoism

Isang pilosopiyang Tsino na nagtataguyod ng balanseng sa kalikasan at pakikiayon ng tao dito.

Legalism

Ang paniniwalang ipinanganak ang tao na masama at makasarili, ngunit maaaring mapasunod sa pamamagitan ng mahigpit na batas at marahas na kaparusahan.

Qin o Ch'in

Isang dinastiya sa China na nagawa ang pag-isahin ang mga nagdidigmaang estado at isinailalim ang iba't ibang rehiyon sa kapangyarihan ni Ying Zheng ng Qin o Ch'in.

Great Wall of China

Isang malaking pader na itinayo upang magsilbing-tanggulan laban sa mga tribong nomadiko na nagmula sa hilaga ng China.

Dinastiyang Han Sui

Isang dinastiya sa China na nag-ambag sa pagsulat ng kasaysayan ng China at nagawa nitong muling pag-isahin ang watak-watak na teritoryo ng China.