Examen Datums, woordenlijst

12 000 vC

Ontdekking van de landbouw

3200 vC

Uitvinding van het schrift

0

Geboorte van Christus, begin van de christelijke jaartelling

476

Val van het West Romeinse Rijk (Rome)

622

Vlucht van Mohamed van Mekka naar Medina, begin moslimjaartelling

11 juli 1302

Guldensporenslag; Frans ridderleger wordt verslagen door Vlaamse burgers

1453 1

Eerste drukwerk van Guthenberg

1453 V

Val van het Oost Romeinse Rijk (Constantinopel)

1453 E

Einde van de 100-jarige oorlog

1492 V

Val van Granada; einde van de Reconquista

1492 C

Ontdekking van Amerika door Colombus

1517

Luther protesteert openbaar tegen de Katholieke Kerk

1789

Franse Revolutie

1830

Belgische Revolutie

1914 – 1918

Eerste Wereldoorlog

1940 – 1945

Tweede Wereldoorlog

1045

Oosterse Scheiding (schisma) tussen de Katholieke Kerk (Rome) en de Orthodoxe kerk (Constantinopel)

ambtenaar

werkt voor de overheid

filosofie

zoektocht naar wijsheid, stellen van levensvragen

recht

leer van wat mag en niet mag, wetten

klassieke oudheid

Griekse en Romeinse cultuur

klassiek

iets wat bewonderd en nagedaan wordt ook na lange tijd

Mesopotamië/Tweestromenland

gebied rond de rivieren Tigris en Eufraat

Nabije Oosten

Oostelijk deel van de middellandse Zee: Turkije, de Levant, Egypte, Arabische Schiereiland, Mesopotamië

de Levant

het huidige Israel, Syrië, Jordanië, Libanon en een deeltje van Turkije

administratie

beheer van gegevens (via papierwerk)

Iberisch Schiereiland

Spanje en Portugal

Moren

Spaanse moslims in de middeleeuwen

Constantinopel/Byzantium/(Istanbul)

hoofdstad van het Oost-Romeinse Rijk

Byzantijns

Oost-Romeins

christelijk

geloven in Jezus-Christus als zoon van God

katholiek/rooms-katholiek

geloven in Jezus-Christus als zoon van God en erkennen Paus van Rome als hoogste gezag

protestant

geloven in Jezus-Christus als zoon van God erkennen Paus niet, geloof komt alleen uit de Bijbel

feodaliteit

systeem waarbij grond wordt uitgeleend in ruil voor raad en daad

leenheer

leent grond uit aan leenman

leenman, vazal

ontleent grond van leenheer

agrarisch

wat met landbouw te maken heeft

nomaden

voedselverzamelaars zonder vaste woonplaats

sedentair

met permanente woonplaats en landbouw

Karel de Grote

Keizer van het Frankische Rijk ca. 800 na C

Karel V/Keizer Karel

vorst van o.a. de Nederlanden, Duitsland, Spanje ca. 1500

demografie

beschrijving van een bevolking in cijfers/grafieken/tabellen, …

Groot-Brittannië

Eiland met Engeland, Wales en Schotland

Bretagne

deel van Frankrijk het dichtst bij Groot-Brittannië

Engeland

land op Groot-Brittannië

Verenigd Koninkrijk

Natie met Engeland, Wales, Schotland en Noord-Ierland

Nederlanden

België, Nederland (en Luxemburg)

Noordelijke Nederlanden

huidige Nederland

Zuidelijke Nederlanden

huidige België

Vlaanderen

nu: Noord België / vroeger: Oost- en West-Vlaanderen, Frans Vl., Zeeuws Vl.

celibatair

vrijwillig ongehuwd

inflatie

producten en diensten worden duurder

evolutie

ontwikkeling

revolutie

plotse evolutie

patriciër

rijke bestuurder van een stad(sstaat) meestal erfelijk

100-jarige oorlog

oorlog tussen Frankrijk en Engeland, eindigt in 1453

Guldensporenslag

1302, Fransen ridders verslaan door Vlaamse stedelingen

reconquista

herovering van het Iberisch Schiereiland door de moren

clerus

geestelijkheid, religieuzen, bestuurders in een Kerk

ancien regime

bestuur voor de Franse Revolutie (1789) met adel en clerus

imperialisme

overheersen via economie en cultuur en/of dreiging

kapitaal

bezit: geld, gebouwen, voorraden, gereedschap, kennis, tradities, …

innen

ontvangen van belastingsgelden

monarchie

bestuurssysteem met een koningshuis

republiek

bestuurssysteem zonder koning, met meestal een president

textiel

geweven stof

keramiek

gebakken aarde

concilie

bijeenkomst van aartsbisschoppen om te beslissen over belangrijke kerkelijke zaken

reformatie

’hervorming’ van de Katholieke Kerk, later splitsing via protestanten

contrareformatie

tegenreactie van Kerk tegen reformatie o.a. Concilie van Trente

sacramenten

zeven heilige momenten in een leven van een katholiek

30-jarige oorlog

wrede burgeroorlog in Duitsland, einde 1648

80-jarige oorlog

opstand tegen katholieke Spaanse bestuurders in de Nederlanden, einde 1648

machiavellistisch

gewetenloos een doel nastreven (meestal macht)

Zonnekoning

bijnaam van Lodewijk XIV, absolutistische koning van Frankrijk

despoten

alleenheersers, tirannen